Zofipole koło Krakowa - ośrodek produkcji ceramiki i rezerwat archeologiczny z piecami garncarskimi (III-IV w. n.e.)

• Autorzy: Dobrzańska H.

Warianty tytułu

EN

Zofipole near Cracow - pottery production centre and archaeological reserve with kilns (3-4 cent. AD)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Osada z okresu rzymskiego w Zofipolu znajduje się na cyplu lewego brzegu lessowej terasy Wisły, około 28 km na wschód od Krakowa. W trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych w latach 40-tych minionego stulecia odkryto tam 34 piece garncarskie. Nad czterema z nich zbudowano pawilon. Ten rezerwat archeologiczny wymieniany jest na liście muzeów świata. Do ważnych rezultatów projektu badawczego, zrealizowanego w latach 90-tych, należało odkrycie ponad dwudziestu, nieznanych dotąd, pieców garncarskich z okresu rzymskiego. Liczba pięćdziesięciu siedmiu pieców czyni ze stanowiska w Zofipolu największe centrum produkcji ceramiki na obszarze środkowo-wschodniej Europy, poza granicami prowincji rzymskich. Miejscowi garncarze wytwarzali naczynia na kole w dwóch podstawowych grupach, szorstkie (kuchenne) i gładkie (stołowe). Wypalali je w warunkach redukcyjnych w piecach dwukomorowych o pionowym ciągu, zbudowanych na planie koła.

EN

The Roman period settlement at Zofipole is located within the promontory of the left bank loess terrace of the Vistula river about 28 km to the east of Cracow. During excavation work in the 1940s, 34 pottery kilns were found. Over four of them a pavilon had been built. This archaeological reserve is listed in the book "Museums of the World". As a result of an interdisciplinary research project in the 1990s, more than twenty new finds of pottery kilns were discovered. Fifty-seven kilns make the site the biggest ceramic producing centre in the area of mid-Eastern Europe in the Roman period, out of the Roman provinces. The potters from Zofipole manufactured two basic groups of grey wheel-made pottery, coarse, so-called kitchen pots and fine, so-called table vessels. The kilns were of the two-chamber, updraught variety, round-shaped and sunken with permanent open-topped superstructure.

Słowa kluczowe

PL

Zofipole; ceramika; piece garncarskie

EN

Zofipole; ceramics; pottery kilns

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Ceramiczne
• Czasopismo: Materiały Ceramiczne
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 55, nr 2
• Strony: 47--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., fot.

Twórcy

autor

Dobrzańska H.

• Instytut Archeologii i Etnologii PAN, Oddział w Krakowie

Bibliografia

• [1] Dobrzańska H.: Ośrodek produkcji ceramiki „siwej” z okresu rzymskiego w Zoilpolu (w:) J. Rydzewski red., 150 lat Muzeum Archeologicznego w Krakowie, Kraków (2000) 37-68.
• [2] Marasik-Bielejec E.: Badania mineralogiczno-petrograficzne ceramiki okresu rzymskiego z osady garncarskiej w Zofipolu koło Igołomi, AGH Kraków (1992) (maszynopis pracy dyplomowej)
• [3] Żurek U.: Badanie archeologicznej ceramiki ogniotrwałej na przykładzie Zofipola, AGH Kraków (2002) (maszynopis pracy dyplomowej).
• [4] Dobrzańska H„ Marasik-Bielejec E., PawlikowskiM.: Identity, similarity and differentiation, according to the example of pottery from Zofipole, Cracow Province, Archaeologia Polona. 30 (1992) 75-85.
• [5] Dobrzańska H., Kielski A., Wodnicka K., Żurek U.:, Archeologiczna ceramika ogniotrwała na przykładzie Zofipola, Materiały Ceramiczne, R. LIV, nr 2 (2002) 62-70.
• [6] Dobrzańska H., Piekarczyk J.: Ultrasonic testing of ceramic vessels of Roman Period from the production centre at Zofipole. Acta Archaeologica Carpathica, 35 (1999-2000) 89-111
• [7] Dobrzańska H., Kalicki T.: Człowiek i środowisko w dolinie Wisły koło Krakowa, w okresie od I do VII w. n.e.. Archeologia Polski, 48. z. 1-2 (2003) w druku.
• [8] Kalicki T., Krąpiec M.: Reconstruction of phases of the „black oaks" accumulation and of Hood phases, [w:] Evolution of the Vistula river valley during the last 15 000 years, cz. VI. Geographical Studies, Special Issue 9 (1996) 78-85.
• [9] Duśek S., Hohmann H„ Mulller W., Schmidt W.: Rekonstruktion eines Topferofens und des Brennvefahrens, Weimarer Monographien zur Ur- und Friuhgeschichte 16 (1986) Weimar.
• [10] Kalicki T.: The evolution of the Vistula river valley between Cracow and Niepołomice in late Vistulian and Holocene times, (w:) Evolution of the Vistula river valley during the last 15 000 years, cz. IV, Geographical Studies, Special Issue 6 (1991) II- 37.