Początki górnictwa rudnego oraz zapadliska w Tarnowskich Górach

• Autorzy: Kowalski Andrzej , Kotyrba Andrzej

Warianty tytułu

EN

The beginnings of ore mining and sink-holes in Tarnowskie Góry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono początki górnictwa rud srebra, ołowiu i cynku. Jego początki to XII wiek w okolicach Bytomia, nazwanego później srebrnym miastem. Największy rozwój górnictwa rud ołowiu to XVI wiek w okolicach dzisiejszych Tarnowskich Gór (cel pierwszy artykułu). Wiek XVIII to rozwój górnictwa cynku, a z końcem wieku początki górnictwa węgla kamiennego, które dominowało w XIX i XX wieku. Drugim celem artykułu była próba odpowiedzi na genezę powstałych zapadlisk w 2021r. w Tarnowskich Górach na podstawie analizy warunków geologicznych i górniczych (cel drugi). Przybliżono również postać Fryderyka Wilhelma von Redena, który odegrał szczególną rolę w rozwoju górnictwa na Górnym Śląsku na przełomie wieków XVIII i XIX (cel trzeci).

EN

The article presents the beginnings of silver, lead and zinc ore mining. It began in XII century in the neighbourhood of Bytom called later the silver city. The greatest growth of lead ore mining came in XVI century in surroundings of current Tarnowskie Góry (the first aim of the article). The growth of zinc mining began in XVIII century and the growth of hard coal mining came at the end of that century which predominated in XIX and XX centuries. The second aim of the article was an attempt to explain an origin of sink-holes occurrence in 2021 in Tarnowskie Góry on the basis of the analysis of geological and mining conditions. The figure of Friedrich Wilhelm von Reden was also described who had significant role in the growth of mining in Upper Silesia at the turn of XIX and XX centuries (the third aim of the article).

Słowa kluczowe

PL

eksploatacja górnicza; deformacje; zapadliska

EN

mining extraction; ground deformation; sinkholes

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 78, nr 2
• Strony: 43--51
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Kowalski Andrzej

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Kotyrba Andrzej

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. ABT E.L.G. 1957 - Memoriał w sprawie kopalnictwa rud ołowiu i srebra na Górnym Śląsku (w języku polskim). Wydawnictwo Śląsk. Katowice.
• 2. KOTYRBA A i in. 2021 - Ekspertyza geologiczno-górnicza dla terenu położonego przy ul. Teofila Królika w Tarnowskich Górach. Główny Instytut Górnictwa. Zakład Geologii i Geofizyki. Katowice.
• 3. KOWALSKI A. 2015 - Deformacje powierzchni w Górnośląskim Zagłębiu Węglowym. Wydawnictwo Głównego Instytutu Górnictwa. Katowice.
• 4. PAZDUR J. (red.) 1960 - Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich. Wydawnictwo Górniczo-Hutnicze. t. I. Katowice.
• 5. PAZDUR J. (red.) 1961 - Zarys dziejów górnictwa na ziemiach polskich. Wydawnictwo Górniczo-Hutnicze. t. II. Katowice.
• 6. PIERNIKARCZYK J. 1933 - Historia górnictwa i hutnictwa na Górnym Śląsku. t. I. Katowice.
• 7. PIERNIKARCZYK J. 1936 - Historia górnictwa i hutnictwa na Górnym Śląsku. t. II. Katowice.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023)