Bezpłatna komunikacja miejska - cele oraz uwarunkowania jej wprowadzenia i funkcjonowania

• Autorzy: Grzelec K.

Warianty tytułu

EN

Free public urban transport – goals and conditions of its implementation and operating

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Problematyka funkcjonowania bezpłatnej komunikacji miejskiej jest przedmiotem analiz ekonomicznych, urbanistycznych, ekologicznych i politycznych. Próby wprowadzania bezpłatnej komunikacji miejskiej podejmowano już w XX wieku. Zróżnicowany zakres bezpłatnych taryf, uruchamianie bezpłatnej komunikacji miejskiej tylko na określony czas, eksperymentalny charakter bezpłatnej komunikacji miejskiej nie pozwalają na jednoznaczną ocenę rezultatów eksploatacyjnych, ekonomicznych i politycznych – związanych z realizacją określonych założeń polityki transportowej. Bezpłatna komunikacja miejska jest atrakcyjnym tematem dla mediów i może być kuszącym programem wyborczym dla polityków. Niestety w szumie medialnym dziennikarze koncentrują się wyłącznie na wybranych zagadnieniach, pomijając szereg istotnych uwarunkowań związanych z uruchomieniem i funkcjonowaniem bezpłatnej komunikacji miejskiej. Niniejszy artykuł omawia przykłady zastosowania bezpłatnej komunikacji miejskiej i osiągnięte rezultaty związane z poprawą funkcjonowania systemu transportowego. Autor przedstawia listę potencjalnych korzyści, jakie związane są z wprowadzeniem i funkcjonowaniem „bezpłatnej taryfy” w komunikacji miejskiej. Jednocześnie poddaje te potencjalne zalety krytycznej ocenie przez pryzmat teorii ekonomiki transportu, mikroekonomii, zachowań konsumenckich i wyników badań marketingowych. W artykule przedstawiono rezultaty funkcjonowania bezpłatnej taryfy w różnych miastach m.in. Hasselt i Leiden. Autor odnosi się także do polskich uwarunkowań i możliwości wprowadzenia bezpłatnej komunikacji miejskiej w polskich miastach, przytaczając wyniki stosowania bezpłatnej taryfy w Nysie.

EN

The issue of the free public transport is the subject of urban planning, economic, ecological and political analysis. The attempt to run a free public transport was made already in the twentieth century. The diversity in a range of free fares, running free public transport at a predetermined time as well as the experimental nature of free public transport, do not allow to clearly assess its results, including political – on transport policy. Free public transport is an attractive topic for the media and it can be tempting for politicians election program. Unfortunately, the media hype journalists only focus on selected issues, despite many important considerations related to running and functioning of free public transport. This article presents examples of applying free public transport and results related to improving the functioning of the transport system. Author presents a list of potential benefits of “free fare” in public transport. He also critically refers to these potential benefits from the perspective of the transport economics, microeconomics and consumer behavior theory as well as marketing researches. This paper presents the results of the implementation of free fare in cities such as Hasselt and Leiden The author also refers to free public transport in Polish cities (Nysa).

Słowa kluczowe

PL

komunikacja miejska; bezpłatna taryfa; taryfa zerowa

EN

public transport; free fare; zero fare

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej
• Czasopismo: Transport Miejski i Regionalny
• Rocznik: 2013
• Tom: nr 4
• Strony: 4--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys.

Twórcy

autor

Grzelec K.

• Elbląska Uczelnia Humanistyczno-Ekonomiczna, Zarząd Komunikacji Miejskiej w Gdyni, ul. Zakręt do Oksywia 10, 81-244 Gdynia

Bibliografia

• 1. Ward C., Freedom from fares, „Town & Country Planning” 1991.
• 2. http://en.wikipedia.org/wiki/Free_public_transport
• 3. Waters L.L., Free Transit. A way out of traffic jams, [w]: Readings in urban transportation. Bloomington/London 1968, za: O. Wyszomirski, Analiza przesłanek celowości wprowadzenia bezpłatnej komunikacji miejskiej. Zeszyty Naukowe Wydziału Ekonomiki Transportu Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 1979.
• 4. Free transit system a success for Belgium city. http://postcarboncities.net/node/415.
• 5. Goeverden C. van, Rietveld P., Koelemeijer J., Peeters P., Subsidies in public transport, „European Transport”, 2006, nr 32.
• 6. http://www.samorzad.lex.pl/czytaj//artykul/sukcesdarmowej-komunikacji-miejskiej- dla-kierowcow-w-nysie.
• 7. Preferencje i zachowania komunikacyjne mieszkańców Gdyni w 2010 r., ZKM w Gdyni 2011.
• 8. http://www.mzk.nysa.pl/index.php?id=100.
• 9. Preferencje i zachowania komunikacyjne mieszkańców Pruszcza Gdańskiego, Gminy Pruszcz Gdański i Luzina, Raport z badań Metropolitalnego Związku Komunikacyjnego Zatoki Gdańskiej, Gdańsk 2010 i 2011.
• 10. Kontowicz B., Suchorzewski W., 39 Kongres MUTPUITP, Przegląd Informacyjny IGK Komunikacja Miejska”, 1971, nr 3.
• 11. Wolański M., Alternatywne metody hierarchizacji postulatów przewozowych oraz wyniki ich zastosowania w polskich miastach, „Transport Miejski i Regionalny”, 2012, nr 12.
• 12. Rudnicki A., Jakość komunikacji miejskiej, Zeszyty Naukowo-Techniczne Oddziału SITK w Krakowie, Seria Monografie Nr 5 (Zeszyt 71), Kraków 1999.
• 13. Zureiqat H.M., Fare policy analysis for public transport: A discrete-continuous modeling approach using panel data, B.A. in Economic Macalister Collage 2006, s. 29; Transport Miejski, red. O. Wyszomirski, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, 2010.
• 14. Reynolds J., Zero-Fare Public Transport, Transport Planning and Policy, http://jreynold.files.wordpress.com/2010/05/zerofare.pdf
• 15. Komunikacja miejska w liczbach. Dane za 6 miesięcy 2012 r. Izba Gospodarcza Komunikacji Miejskiej, Warszawa 2012.
• 16. http://m.trojmiasto.pl/news/W-gdanskim-autobusie-na-gdynski-bilet-Na-razie-tylko-w-Sopocie-n66297.html.