Jakość węgla w Lubelskim Zagłębiu Węglowym

• Autorzy: Zdanowski A.

Warianty tytułu

EN

The quality of coal from the Lublin Coal Basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stan rozpoznania jakości węgla w Lubelskim Zagłębiu Węglowym (LZW) jest odzwierciedleniem rozpoznania geologicznego złóż węgla zlokalizowanych głównie w centralnej części zagłębia. Analizie jakościowej i technologicznej poddano próbki węgla pobrane z pokładów przewierconych w ponad 500 otworach wiertniczych. Zdecydowana większość utworów pochodzi z formacji z Lublina, w której występuje podstawowe, wielopokładowe złoże węgla. Węgiel z formacji starszych, ze względu na brak pokładów bilansowych jest słabiej rozpoznany, ale wyniki przeprowadzonych badań są wystarczające do oceny jakości węgla w całym zagłębiu. Jakość węgla oceniono na podstawie następujących parametrów: Wa, Qsdaf, Hdaf, Cdaf, Vdaf i RI. Wymienione parametry wykazują pewne prawidłowości rozkładu w otworach. Prawidłowości te pozwoliły wydzielić trzy strefy metamorfizmu z : węglem płomiennym typu 31, gazowo-płomiennym typu 32 i gazowo-koksowym typu 34. Brakuje podstaw do wydzielenia węgla gazowego typu 33 i ortokoksowego typu 35. Węgiel typu 31 występuje od stropu karbonu tylko w północnej części LZW, węgiel typu 32 – w centralnej części, a typ 34 dominuje w części południowej. Powierzchnie ograniczające wymienione strefy są niezgodne z powierzchniami stratygraficznymi, a także z poziomami głębokościowymi w odniesieniu do poziomu morza. Parametry technologiczne oceniono na podstawie zawartości: popiołu, siarki całkowitej oraz wartości opałowej. W LZW występuje węgiel nisko- (średnio około 10,5% popiołu) i wysokopopiołowy (średnio >25,0% popiołu). Zawartość popiołu ma decydujący wpływ na wartość opałową. Zawartość siarki całkowitej w węglu pokładów bilansowych tylko lokalnie przekracza 2,0%, ale w pokładach cienkich poniżej formacji z Lublina zawartość siarki często przekracza 5,0%, osiągając wartości maksymalne powyżej 13,0%.

EN

The state of knowledge of the Lublin Coal Basin’s coal quality reflects the geological exploration level of the coal deposits located within the central part of the Basin. The coal samples, collected from the coal seams encountered in over 500 boreholes, underwent qualitative and technological analyses. Majority of the samples has been taken from the Lublin Formation that contains the most important, multi-seamed coal deposit. Coals from the older formations are much less recognised, as their coal seams have no economic value. However, the existing analytical results are sufficient to assess the coal quality of the whole Basin. The coal quality has been assessed based on the following parameters: Wa, Qsdaf, Hdaf, Cdaf, Vdaf i RI. The above mentioned parameters reveal some distribution regularities within the boreholes. Those regularities allowed to distinguish three zones of the coals metamorphism: flame coals of the 31 type, flame-gaseous coals of the 32 type, and coking-gaseous coals of the 34 type. There is no data, however, allowing to determine gaseous coals of the 33 type and/or ortho-coking coals of the 35 type. Coals of the 31 type occur in the northern part of the Lublin Coal Basin, only. Coals of the 32 type occur in its central part, and coals of the 34 type dominate in its southern part. The surfaces limiting the above mentioned zones are lying unconformably to the stratigraphic surfaces as well as to the depth levels measured from the sea level. The coals technological parameters have been assessed based on the ash and total sulphur content, and on the coals’ net calorific values. In the Lublin Coal Basin occur low-ash (10.5% in average) and high-ash (>25.0% in average) coals. The ash content is crucial as far as the coals’ net calorific values are concerned. The total sulphur content of the coal seams with the economic thickness exceeds 2,0% locally, only. However, the total sulphur content of the thinner coal seams, occurring below the Lublin Formation, exceeds very often 5,0%, reaching even 13,0%, maximally.

Słowa kluczowe

PL

węgiel; karbon; jakość węgla; Lubelskie Zagłębie Węglowe

EN

coal; quality of coal; Carboniferous; Lublin Coal Basin

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 439 (1)
• Strony: 189--195
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys.

Twórcy

autor

Zdanowski A.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• 1. KOTAS A., BUŁA Z. (red.), GĄDEK S., KWARCIŃSKI J., MALICKI R., 1983 — Atlas geologiczny Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Cz. II. Mapy jakości węgla. Wyd. Geol., Warszawa.
• 2. PN-82/G-97002 – Górnictwo. Węgiel kamienny. Typy. Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa.
• 3. PORZYCKI J., ZDANOWSKI A., 1988 — Jakość węgla. W: Karbon Lubelskiego Zagłębia Węglowego (red. Z. Dembowski, J. Porzycki). Pr. Inst. Geol., 122: 184–192.
• 4. ZDANOWSKI A. (red.), 1999 — Atlas geologiczny Lubelskiego Zagłębia Węglowego. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 5. ZDANOWSKI A., 2006 — Rola węgla na przełomie wieków. Documenta GEONICA. 6. czesko-polska konferencja, 11–13.10.2006 r., Ostrava: 169–173.
• 6. ZDANOWSKI A., 2007 — Rozpoznanie złóż węgla kamiennego i boksytów w Lubelskim Zagłębiu Węglowym. Biul. Państw. Inst. Geol., 422: 35–50.
• 7. ZDANOWSKI A., SHULGA V.F., 2008 — Złoża węgla kamiennego w strefie przygranicznej Polski i Ukrainy. Mater. I Pol. Kongr. Geol. PTG, Kraków.

Uwagi

PL

Artykuł w Część 2, Samowystarczalność energetyczna Polski a krajowa baza surowcowa