Możliwości rozwoju sektora geotermii w centralnej Polsce w świetle pogłębionej analizy strukturalno-parametrycznej rejonu niecki mogileńsko-łódzkiej

• Autorzy: Sowiżdżał A. , Hajto M. , Papiernik B. , Mitan K. , Hałaj E.

Warianty tytułu

EN

Possibilities of geothermal sector development in central Poland in reference to extended structural and parametrical analysis of Mogilno-Łódź Trough

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rejon niecki mogileńsko-łódzkiej jest, obok Podhala, jednym z najbardziej perspektywicznych rejonów w Polsce dla efektywnego zagospodarowania zasobów geotermalnych. Wykorzystanie energii geotermalnej w tym regionie powinno w pierwszej kolejności być związane ze zbiornikami dolnojurajskim i dolnokredowym. Obecnie w Poddębicach i Uniejowie eksploatowane są wody zbiornika dolnokredowego. Na różnym etapie zaawansowania występują projekty wykorzystania potencjału energetycznego w rejonie niecki mogileńsko-łódzkiej, w tym w: Kole, Sochaczewie, Sieradzu, Aleksandrowie Łódzkim, Konstantynowie Łódzkim, Łodzi. Istnieją również plany szerszego zagospodarowania wód geotermalnych w Poddębicach i Uniejowie. W celu określenia możliwości budowy nowych instalacji geotermalnych w rejonie niecki mogileńsko-łódzkiej wykonano analizę danych geologicznych oraz reinterpretację podstawowych parametrów hydrogeologicznych dolnokredowego i dolnojurajskiego zbiornika geotermalnego, w tym temperatur i mineralizacji wód oraz wydajności ujęć w obrębie analizowanych zbiorników geotermalnych. Skonstruowanie trójwymiarowego modelu geologiczno-parametrycznego obszaru badań wykonanego w programie Petrel umożliwiało określenie przestrzennego rozkład analizowanych parametrów zbiornikowych. W efekcie tych działań dokonano obliczeń przewidywanej mocy cieplnej instalacji geotermalnych i wskazania miejsc perspektywicznych dla dalszego zagospodarowania zasobów geotermalnych w rejonie niecki. Większy potencjał energetyczny, wynikający głównie z wyższych temperatur wód geotermalnych, związany jest z wodami zbiornika dolnojurajskiego, jednak w przypadku ich wykorzystania należy mieć na uwadze wysoką mineralizacje wód. Lokalizacje perspektywiczne dla wykorzystania wód geotermalnych poziomu dolnokredowego występują na znacznie mniejszym obszarze niż w przypadku zbiornika dolnojurajskiego. Wody tego zbiornika charakteryzują się niższą mineralizacją, ale także niższą temperaturą.

EN

The area of Mogilno-Łódź Trough is, next to Podhale, one of the most prospective areas in Poland for effective management of geothermal resources. The use of geothermal energy in this region should be, first of all, related to Lower Jurassic and Lower Cretaceous reservoirs. At present, the reservoir waters are exploited successfully – in Poddębice and Uniejów – Lower Cretaceous. Projects of using the energy potential of waters from the Lower Jurassic reservoir (Koło, Sochaczew, Sieradz, Aleksandrów Łódzki, Konstantynów Łódzki, Łódź) are at different stages of development. In order to identify the possibilities of setting up new geothermal installations in the area of the Mogilno-Łódź Trough, the analysis of geological and hydrogeothermal parameters for a Lower Cretaceous and Lower Jurassic geothermal reservoir was conducted on the basis of the analysis of archival materials, research works, geological designs and an inventory of operational parameters of already existing geothermal installations. Hydrogeological and geothermal parameters were evaluated, including an estimation of water temperatures and mineralisation, as well as probable discharge of geothermal wells. The construction of a 3D geological-parametric model of the study area, made using Petrel software, enabled the spatial distribution of parameters being analysed, and next, the evaluation of geothermal resources in the Lower Cretaceous and Lower Jurassic reservoirs. As a result of those activities, the thermal power of the geothermal installations was calculated and prospective locations for further utilization (usage) of the geothermal resources were indicated. Considerable energy potential relates to geothermal waters of the Lower Jurassic reservoir, however, if they are used, high TDS should be taken into consideration. Thus a two wells (doublet) system will be advisable. Locations prospective for the use of geothermal waters from the Lower Cretaceous aquifer occur at limited area unlike the Lower Jurassic reservoir. Waters of that reservoir are characterised by a lower mineralisation, but also a lower temperature.

Słowa kluczowe

PL

energia geotermalna; niecka mogileńsko-łódzka; kreda dolna; jura dolna; analiza strukturalno-parametryczna

EN

geothermal energy; Mogilno-Łódź Trough; Lower Cretaceous; Lower Jurassic; structural-parametric analysis

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 16--31
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sowiżdżał A.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Hajto M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Papiernik B.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Mitan K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Hałaj E.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• 1. Bujakowski, W., Tomaszewska, B. (eds.) et al. 2014. Atlas of the possible use of geothermal waters for combined production of electricity and heat using binary system in Poland Kraków: MEERI PAS, 305 s.
• 2. Górecki i in. 2015 – Górecki, W., Sowiżdżał, A., Hajto, M. i Wachowicz-Pyzik, A. 2015. Atlases of geothermal waters and energy resources in Poland. Environmental Earth Sciences 74 (12), s. 7487–7495.
• 3. Górecki, W., Hajto, M. red. i in. 2006a. Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim – formacje mezozoiku. Kraków.
• 4. Górecki, W., Hajto, M. red. i in. 2006b. Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim – formacje paleozoiku. Kraków.
• 5. Kępińska, B. 2016. Przegląd stanu wykorzystania energii geotermalnej na świecie i w Europie w latach 2013–2015. Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój R. 55, z. 1.
• 6. Kępińska i in. 2017 – Kępińska, B., Pająk, L., Bujakowski, W., Kasztelewicz, A., Hajto, M., Sowiżdżał, A., Pétursson, B., Tulinius, H., Thorgilsson, G., Einarsson, Ó.P, Karska, A. i Peraj, A. 2017. Geothermal utilization potential in Poland – the town of Poddębice. Technika Poszukiwań Geologicznych Geotermia, Zrównoważony Rozwój R. 56, z. 1, s. 3–21.
• 7. Paczyński i in. 1996 – Paczyński, B., Macioszczyk, T., Kazimierski, B. i Mitręga, D. 1996. Ustalanie dyspozycyjnych zasobów wód podziemnych – poradnik metodyczny. Warszawa: Wyd. TRIO.
• 8. Pazdro, Z. i Kozerski B. 1990. Hydrogeologia ogólna. Warszawa: Wyd. Geol.
• 9. Sapińska-Śliwa, A. 2011. Wody termalne Uniejowa w świetle interpretacji wskaźników hydrochemicznych. Wiertnictwo Nafta Gaz t. 28, z 1–2, s. 359–369.
• 10. Wójcicki, A., Sowiżdżał, A., Bujakowski, W. red. i in. 2013. Ocena potencjału, bilansu cieplnego i perspektywicznych struktur geologicznych dla potrzeb zamkniętych systemów geotermicznych (Hot Dry Rocks) w Polsce. Warszawa: Ministerstwo Środowiska, 246 s.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).