Safety of rescue activities and operations in the aspect of training of volunteer fire brigade firefighters implemented in the “FLORIAN” Harbour Fire Service Ltd. in Gdansk

• Autorzy: Chmiel Michał , Popielarczyk Tomasz , Majka Ilona , Iwańska Marta

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0054.1463

Warianty tytułu

PL

Bezpieczeństwo działań i akcji ratowniczych w aspekcie szkoleń strażaków ochotników realizowanych w portowej straży pożarnej w Gdańsku

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Purpose: The purpose of the article is to discuss the training system and forms of improving rescue skills of members of volunteer fire brigades, as well as to present training topics and programmes implemented by the Training and Improvement Centre of the “FLORIAN” Harbour Fire Service in Gdansk. The article also addresses the impact of volunteer fire brigade (VFB) firefighter training on the safety of their rescue activities and rescue operations. Introduction: One of the ways in which the state fulfils its obligations to its citizens is by providing a well-functioning security system, which comprises entities and non-governmental organisations responsible for countering threats to civilization and the environment (Zwęgliński, Radkowski, 2020). Such organisations include volunteer fire brigades (Zając, 2018). Owing to the progres of civilization, volunteer fire brigades play an increasingly important role in the national internal security system. The scope of their activities continues to grow. It is worth noting that over the past few years the nature of rescue operations carried out by volunteer fire brigades and the assistance they provide has changed. Presently, there are fewer fires, while the number of road accidents and local dangers, such as local flooding, floods, broken/collapsed trees and damaged buildings has increased. In addition to fighting fires and battling natural disasters, members of the volunteer fire brigades also carry out technical, medical, chemical or environmental rescue tasks (Forjas, 2020). In particular, a key role is played by VFB units comprised by the national rescue and firefighting system, which must meet a number of requirements, among other things in terms of having the necessary equipment at disposal, remaining ready to undertake rescue operations, as well as completed training (Marjański, 2017, pp. 137–138). The participation of authorised VFB members in a wide range of rescue operations requires that they be properly trained, which can be achieved through a system of training and forms of improving rescue skills. Methodology: The article has been drafted on the basis of principles developed by the National Headquarters of the State Fire Service for the preparation of volunteer firefighters to participate in rescue operations, training programmes for VFB rescue firefighters and available literature on the subject. The paper also draws on the training materials of the Training and Improvement Centre of the “FLORIAN” Harbour Fire Service in Gdansk and the authors’ experience. Conclusions: The growing range of rescue operations carried out by volunteer fire brigades requires that its members be properly trained and that their rescue skills be continuously improved. Training in simulators makes it possible to perform a simulation of a real fire and demonstrate the characteristic phenomena accompanying it. It also has a significant impact on raising awareness among trainees of the fire hazards of working in a fire environment. One of the centres providing such training in Poland is the Training and Improvement Centre of the Harbour Fire Service in Gdansk.

PL

Cel: Celem artykułu jest omówienie systemu szkolenia oraz form doskonalenia umiejętności ratowniczych członków ochotniczych straży pożarnych, jak również przedstawienie tematyki i programów szkoleń realizowanych przez Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Portowej Straży Pożarnej „FLORIAN” w Gdańsku. W artykule poruszono również kwestię wpływu szkoleń strażaków OSP na bezpieczeństwo prowadzonych przez nich działań i akcji ratowniczych. Wprowadzenie: Jedną z form realizacji obowiązków państwa wobec obywateli jest zapewnienie sprawnie funkcjonującego systemu bezpieczeństwa, obejmującego podmioty i organizacje pozarządowe, które są odpowiedzialne za przeciwdziałanie zagrożeniom cywilizacyjnym i środowiskowym (Zwęgliński, Radkowski, 2020). Do tego rodzaju organizacji zaliczyć należy ochotnicze straże pożarne (Zając, 2018). Postęp cywilizacyjny sprawił, że ochotnicze straże pożarne odgrywają coraz większą rolę w systemie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa. Zakres prowadzonych przez nich działań ciągle wzrasta. Na zwrócenie uwagi zasługuje fakt, iż na przestrzeni ostatnich lat zmienił się charakter działań ratowniczych prowadzonych przez ochotnicze straże pożarne oraz świadczonej przez nie pomocy. Obecnie liczba pożarów jest mniejsza, natomiast wzrosła liczba wypadków drogowych i miejscowych zagrożeń, takich jak: lokalne podtopienia, powodzie, złamane/ przewrócone drzewa, uszkodzone budynki. Członkowie ochotniczych straży pożarnych, poza gaszeniem pożarów i walki z klęskami żywiołowymi, wykonują również zadania z zakresu ratownictwa technicznego, medycznego, chemicznego, czy ekologicznego (Forjas, 2020). Kluczową rolę odgrywają w szczególności jednostki OSP włączone do krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego, które muszą spełniać szereg wymagań m.in. w zakresie posiadanego wyposażenia, pozostawania w gotowości do podejmowania działań ratowniczych, jak również wyszkolenia (Marjański, 2017, s. 137–138). Udział członków OSP w szerokim spektrum działań ratowniczych wymaga odpowiedniego ich przeszkolenia, co może być realizowane poprzez system szkolenia oraz formy doskonalenia umiejętności ratowniczych. Metodologia: Artykuł przygotowano w oparciu o opracowane przez Komendę Główną PSP zasady przygotowania strażaków ratowników ochotniczych straży pożarnych do udziału w działaniach ratowniczych, programy szkoleń strażaków ratowników OSP i dostępną literaturę przedmiotu. W pracy wykorzystano również materiały szkoleniowe Ośrodka Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Portowej Straży Pożarnej „FLORIAN” w Gdańsku oraz doświadczenia autorów. Wnioski: Rosnący zakres działań ratowniczych prowadzonych przez ochotnicze straże pożarne wymaga odpowiedniego przeszkolenia członków OSP oraz ciągłego doskonalenia ich umiejętności ratowniczych. Realizacja szkoleń w trenażerach umożliwia przeprowadzenie symulacji rzeczywistego pożaru oraz zaprezentowanie towarzyszących mu charakterystycznych zjawisk. Wywiera również istotny wpływ na podniesienie wśród uczestników szkolenia świadomości zagrożeń pożarowych wynikających z pracy w środowisku pożarowym. Jednym z ośrodków realizującym takie szkolenia w Polsce jest Ośrodek Kształcenia i Doskonalenia Zawodowego Portowej Straży Pożarnej w Gdańsku.

Słowa kluczowe

EN

volunteer fire brigade; VFB; VFB rescue firefighters; rescue operations; training system; safety of rescue operations

PL

ochotnicza straż pożarna; strażacy ratownicy OSP; OSP; działania ratownicze; system szkolenia; bezpieczeństwo działań ratowniczych

• Wydawca: Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe SGSP / Szkoła Główna Służby Pożarniczej
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 88 (tom 2)
• Strony: 47--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys.

Twórcy

autor

Chmiel Michał

• Scientific and Research Centre for Fire Protection – National Research Institute

• https://orcid.org/0000-0002-7364-6529

autor

Popielarczyk Tomasz

• Scientific and Research Centre for Fire Protection – National Research Institute

• https://orcid.org/0000-0002-0124-7182

autor

Majka Ilona

• Scientific and Research Centre for Fire Protection – National Research Institute

• https://orcid.org/0000-0001-6705-7165

autor

Iwańska Marta

• Scientific and Research Centre for Fire Protection – National Research Institute

• https://orcid.org/0000-0003-4815-7296

Bibliografia

• 1. Act of 17 December 2021 on volunteer fire brigades (Polish Journal of Laws/ Dz.U. from 2023 item 194 as amended).
• 2. Act of 24 August 1991 on the State Fire Service (Polish Journal of Laws/ Dz.U. from 2022 item 1969 as amended).
• 3. Act of 18 August 2011 on maritime safety (Polish Journal of Laws/ Dz.U. from 2022 item 515 as amended).
• 4. Act of 24 August 1991 on fire protection (Polish Journal of Laws/ Dz.U. from 2022 item 2057 as amended).
• 5. Act of 7 April 1989 Law on Associations (Polish Journal of Laws/ Dz.U. from 2020 item 2261).
• 6. Act of 8 September 2006 on State Emergency Medical Services (Polish Journal of Laws/ Dz. U. from 2022 item 1720 as amended).
• 7. Bubak, M., (2017). Rola Ochotniczych Straży Pożarnych w budowaniu bezpieczeństwa lokalnego, Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Securitate, 8, pp. 79–87.
• 8. Dąbrowa, R., Dąbrowa, P., (2018). Szkolenie w ochotniczej straży pożarnej w ciągu lat. In: Kocowski, T., Błażejewski, M., Małecki W., (eds.) Prawo 326. Ochotnicze Straże Pożarne – Tradycja – Samorząd – Bezpieczeństwo. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, pp. 49–58.
• 9. Forjas, A., (2020). Działalność ochotniczych straży pożarnych i ich wpływ na bezpieczeństwo społeczności lokalnych, Roczniki Studenckie Akademii Wojsk Lądowych, 4, pp. 7–18.
• 10. https://osrodek.pspflorian.pl/ [27.02.2023].
• 11. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/komora-dymowa [27.02.2023].
• 12. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/komora-dymowa-baza-szkoleniowa [access: 27.02.2023].
• 13. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/komora-termiczna [27.02.2023].
• 14. https://pspflorian.pl/o-firmie,2,pl [27.02.2023].
• 15. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/trenazer-komory-rozgorzeniowej [27.02.2023].
• 16. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/trenazer-pozarow-wewnetrznych [27.02.2023].
• 17. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/trenazer-zaplonow-petrochemicznych-na-ktorymwystapil-wyciek-weglowodorow [27.02.2023].
• 18. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/stanowisko-praktycznej-obslugi-gasnic [27.02.2023].
• 19. https://osrodek.pspflorian.pl/pl/stanowisko-praktycznej-obslugi-gasnic-i-agregatowgasniczych [27.02.2023].
• 20. Marjański A. (2017) Rola Ochotniczych Straży Pożarnych w zapewnieniu bezpieczeństwa ludności. In: Kopaczewski, M. and Sienkiewicz, D. (eds.) Edukacja warunkiem bezpieczeństwa w XXI wieku – Bezpieczeństwo publiczne wczoraj i dziś. Koszalin: Wydawnictwo Centrum Szkolenia Sił Powietrznych, 4, pp. 131–147.
• 21. Program szkolenia podstawowego strażaka ratownika ochotniczych straży pożarnych (2022). (Basic training programme for voluntary firefighter rescuers), Education Office of the National Headquarters of the State Fire Service, Warsaw (in Polish).
• 22. Ratajczyk, B., (2016). Rola i miejsce ochotniczych straży pożarnych w krajowym systemie ratowniczo-gaśniczym. Safety & Fire Technology, 3, 13–20. doi: 10.12845/bitp.43.3.2016.1
• 23. System szkolenia członków Ochotniczych Straży Pożarnych biorących bezpośredni udział w działaniach ratowniczych. Szkolenie Strażaków Ratowników OSP. Część II (2009). (Training system for members of volunteer fire brigades taking direct part in rescue operations in rescue operations. Training of Volunteer Fire Brigades Rescuers. Part II). Józefów: CNBOP (in Polish), p. 25.
• 24. Zając, Ł., (2018). Ochotnicze Straże Pożarne w ochronie ludności powiatu tomaszewskiego– analiza zadaniowo-zasobowa, Zeszyty Naukowe SGSP, 66, 159–173.
• 25. Zasady przygotowania strażaków ratowników ochotniczych straży pożarnych do udziału w działaniach ratowniczych (2022). (Rules for the preparation of volunteer firefighters to participate in rescue operations in rescue operations), Education Office of the National Headquarters of the State Fire Service (in Polish).
• 26. Zwęgliński, T., Radkowski, R., (2020). Jednostki ochrony przeciwpożarowej podczas epidemii COVID-19. Funkcjonowanie i zadania w pierwszych miesiącach aktywności wirusa SARS-CoV-2, Zeszyty Naukowe SGSP, 76, 93–114. doi: 10.5604/01.3001.0014.5980.