Beach bary we Wrocławiu. Przestrzenie prywatne czy publiczne?

• Autorzy: Dziubiński Dariusz

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc200309

Warianty tytułu

EN

Beach bars in Wrocław. Private or public spaces?

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono rezultaty badań na temat przestrzeni beach barów we Wrocławiu, poddanych obserwacji w 2018 r. Ich celem była ewaluacja przestrzeni tych miejsc ze szczególnym nastawieniem na ich działanie (program + funkcja). W badaniach postanowiono zestawić beach bary z oficjalnymi przestrzeniami publicznymi miasta. Celem głównym tego zestawienia było pokazanie najistotniejszych podobieństw i różnic między tymi przestrzeniami, a tym samym zbadanie słabych i mocnych stron przestrzeni miejskich, co mogłoby być pomocne w ich wzbogacaniu i rozwijaniu. Szczególnym zainteresowaniem objęto wszystkie te elementy programu i funkcji, które mogłyby wzmocnić społeczną interakcję – życie w tych przestrzeniach. Celem pośrednim była odpowiedź na wywołane w tytule pytanie, jakie znaczenie dla działania przestrzeni we współczesnym mieście (w tym beach barów) ma kwestia własności. Oba cele są powiązane, pozwalając na sprawdzeniu początkowego założenia. Ważnym wnioskiem z przeprowadzonych badań jest to, że w ocenie przestrzeni nastawionej na długi pobyt ludzi dużo bardziej istotna niż kwestia własności wydaje się dzisiaj swoboda zachowania, a o nią z pewnością jest trudniej w przestrzeniach miejskich niż w nawet ogrodzonej, ale pomysłowo pomyślanej przestrzeni beach barów. Warta uwzględnienia jest również kwestia (braku) „swojskości”, inaczej mówiąc, relacja pomiędzy zakresem kontroli a swobodą zachowania, a ponad wszystko swobodą decydowania – możliwością podejmowania samodzielnych, nienarzucanych wyborów.

EN

The article presents a continuation of research on the space of beach bars in Wrocław, observed in 2018, which was aimed to evaluate the space of these places with a particular focus on their operation (program + function). The results of the evaluation were compared with the official public spaces of the city. The main aim of this juxtaposition was to show the most significant similarities and differences between the two types of spaces and thus to explore the strengths and weaknesses of urban spaces, which could be helpful in their enrichment and development. Particular attention was paid to all those elements of the programme and functions which could strengthen social interaction – living in these spaces. An indirect aim was to answer the question raised in the title of the importance of ownership for the operation of spaces in a contemporary city (including beach bars). Both objectives are linked, allowing to check the initial assumption. An important conclusion from the research carried out is that in the assessment of residency-oriented space – the long stay of people, much more important, apart from the possibility of meeting different needs, seems to be the freedom of behaviour today, and this is certainly more difficult in urban spaces than in even fenced, but ingeniously conceived beach bar spaces. The issue of (lack of) “familiarity”, in other words the relationship of dependence between the scope of control and the freedom of behaviour and above all the freedom to decide – the possibility of making independent, not imposed choices, is also worth considering.

Słowa kluczowe

PL

beach bar; przestrzeń publiczna; przestrzeń prywatna; swojskość

EN

beach bar; public space; private space; familiarity

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 3 (63)
• Strony: 129--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., tab.

Twórcy

autor

Dziubiński Dariusz

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej / Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

Bibliografia

• [1] PPS, Jak przetworzyć miejsce. Podręcznik kreowania udanych przestrzeni publicznych, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków 2009.
• [2] Dziubiński D., Beach bary we Wrocławiu. Ewaluacja przestrzeni, „Architectus” 2019, nr 4(60), 93–110, doi: 10.37190/arc190407.
• [3] Lefebvre H., Prawo do miasta, „Praktyka Teoretyczna” 2012, nr 5, 183–197.
• [4] Castells M., Kwestia miejska, PWN, Warszawa 1982.
• [5] Harvey D., Bunt miast. Prawo do miasta i miejska rewolucja, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2012.
• [6] Merrifield A., Nowa kwestia miejska, PWN, Warszawa 2014.
• [7] Raz G., Burden A., How Can Public Spaces Change A City’s Character?, https://www.npr.org/transcripts/462285380?t=1580062389081 [accessed: 14.01.2020].
• [8] Moore Ch.W., Keim K., You Have to Pay for the Public Space. Selected Essays of Charles W. Moore, MIT University Press, Cambridge 2004.
• [9] Ritzer G., Magiczny świat konsumpcji, Muza, Warszawa 2006.
• [10] Czyżewska E., Czyżewski A., Jakość polskiej przestrzeni publicznej. Diagnoza, [w:] E. i A. Czyżewscy (red.), Przestrzeń życia Polaków, SARP, Warszawa 2014, 109–119, http://www.sarp.org.pl/pliki/1908_53fdc64bb3140-pzp_spistresci_1.pdf [accessed: 16.03.2015].
• [11] Miller D., Consumption and its Consequences, Polity Press, London 2012.
• [12] PPS, Bryant Park, 2004, https://www.pps.org/article/greatesthits2 [accessed: 18.03.2019].
• [13] PPS, Bryant Park, New York NY USA, 1981, https://www.pps.org/projects/bryantpark [accessed: 18.03.2019].
• [14] Pancewicz Ł., Prywatyzacja przestrzeni publicznych, [w:] P. Lorens, J. Martyniuk-Pęczek (red.), Problemy kształtowania przestrzeni publicznych, Urbanista, Gdańsk 2010, 80–91.
• [15] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 6 lutego 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, Dz.U. RP, poz. 293, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU20200000293/O/D20200293.pdf [accesed: 8.02.2020].
• [16] Matejuk T., Surmiak B., Jednk wielka masakra – tak wrocławianie oceniają strefę kibica, https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,jedna-wielka-masakra-8211-tak-wroclawianie-oceniaja-strefe-kibica,wia5-3266-11743.html [accessed: 8.02.2019].
• [17] Zukin S., Learning from Disney World, [w:] M. Carmona, S. Tiesdell (eds.), Urban Design Reader, Elsevier, Oxford 2007.
• [18] Dziubiński D., Przestrzeń publiczna wyobrażona, [w:] D. Dziubiński, A. Rumińska (red.), Przestrzeń publiczna Wrocławia, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2016, 7–27.
• [19] TUP, Karta Przestrzeni Publicznej, Poznań, 4–5 IX 2009 r., http://www.tup.org.pl/download/KartaPrzestrzeniPublicznej.pdf [accessed: 16.03.2015].
• [20] Knap J., Staniszewska A., Ulice handlowe: analiza, strategia, potencjał. Perspektywy rozwoju ulic handlowychbw 8 największych miastach w Polsce, Polska Rada Centrów Handlowych, PNP Paribas Real Estate, Warszawa 2014.
• [21] Dziubiński D., Jakość przestrzeni publicznej Wrocławia, [w:] D. Dziubiński, A. Rumińska (red.), Przestrzeń publiczna Wrocławia, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2016, 87–104.
• [22] Milert M., Polska szkoła psucia przestrzeni publicznych, https://klubjagiellonski.pl/profil/milert-magdalena/ [accessed: 3.01.2019].
• [23] Rowerowy Wrocław, http://rowerowy.wroclaw.pl/index_aktualnosci.php5?dzial=8&kat=14&art=1025&limit=36 [accessed: 25.03.2019].
• [24] Knapik B., Wrocławscy urzędnicy jadą się uczyć do Kopenhagi, https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,wroclawscy-urzednicy-jada-sie-uczyc-do-kopenhagi,wia5-3266-6035.html [accessed: 25.03.2019].
• [25] Hall E.T., Ukryty wymiar, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1997.
• [26] Mayer M., Młodzi w przestrzeni publicznej Wrocławia, [w:] D. Dziubiński, A. Rumińska (red.), Przestrzeń publiczna Wrocławia, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2016, 107–123.
• [27] Dziubiński D., Miasto mieszkańców. Poszukiwanie wielowymiarowej struktury współczesnych miast, „Architectus” 2007, nr 1–2 (21–22), 115–120.
• [28] TOP Office, Restricted competition for the new layout of the Dageraadplein in Antwerp, Open Oproep 007, Vlaams Bouwmeester, 2004, http://www.topoffice.to/Dageraadplaats,%20Antwerpen.html [accessed: 20.01.2020].
• [29] Taylor D., Central Park as a model for social control: Urban parks, social class, and leisure behavior in nineteenth century, „Journal of Leisure Research” 1999, Vol. 31, Iss. 4, doi: 10.1080/00222216.1999.11949875.
• [30] Studio Associato Bernardo Secchi Paola Viganò, Park Spoor Noord, Antwerp – international competition, http://www.secchi-vigano.eu/atS03/at%20S03_park%20spoor%20noord.html [accessed: 27.04.2019].
• [31] Politechnika Wrocławska, Bulwar Politechniki Wrocławskiej już otwarty, https://pwr.edu.pl/uczelnia/aktualnosci/lists_newsy_570-3472.html [accessed: 14.03.2019].
• [32] Arch Daily, Copenhagen Harbour Bath / BIG + JDS, https://www.archdaily.com/11216/copenhagen-harbour-bath-plot [accessed: 20.01.2020].
• [33] au Pied-du-Courant, Village au Pied-du-Courant, https://www.aupiedducourant.ca/ [accessed: 20.01.2020].