Analiza właściwości paliw stosowanych współcześnie w silnikach statków powietrznych

• Autorzy: Janeba-Bartoszewicz Edyta

Identyfikatory

DOI

10.24136/atest.2019.045

Warianty tytułu

EN

Analysis of fuel properties applied at a structure of aircraft

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono aktualny stan paliw ciekłych wykorzystywanych w lotnictwie. Omówiono właściwości fizykochemiczne tych cieczy na tle warunków wynikających z rodzaju lotnictwa i realizowanych misji. Paliwa lotnicze to mieszaniny węglowodorów otrzymywane najczęściej z zachowawczej lub przetwórczej przeróbki ropy naftowej, uzupełniane dodatkami poprawiającymi ich właściwości eksploatacyjne. Aktualnie paliwa lotnicze występują w dwóch podstawowych typach: paliwa do silników turboodrzutowych i paliwa do silników tłokowych. Podstawowym paliwem dla komercyjnego transportu lotniczego i lotnictwa wojskowego jest paliwo do silników turbo-śmigłowych. Rzadziej jako paliwa lotnicze stosowane są związki syntetyczne, oraz różnego rodzaju paliwa alternatywne. Specyficzną rolę odgrywa hydrazyna stosowana w systemie awaryjnego zasilania statków powietrznych używana np. w wielozadaniowych samolotach myśliwskich F-16.

EN

The article presents the current status of liquid fuels used in aviation. The physicochemical properties of these liquids are discussed against the background of the type of aviation and mission. Aviation fuels are mixtures of hydrocarbons most often obtained from conservative or processing crude oil, supplemented with additives improving their exploitation properties. Currently, aviation fuels occur in two basic types: fuels for turbojet engines and fuels for piston engines. The basic fuel for commercial air transport and military aviation is fuel for turbo-propeller engines. Synthetic compounds and various types of alternative fuels are used more rarely as aviation fuels. A specific role is played by hydrazine used in the emergency power supply system of aircraft, for example, in multipurpose fighter planes F-16.

Słowa kluczowe

PL

paliwo lotnicze ciekłe; paliwa alternatywne w lotnctwie; hydrazyna

EN

liquid aviation fuels; alternative fuels in aerodrome; hydrazine

• Wydawca: Instytut Naukowo-Wydawniczy "SPATIUM". sp. z o.o.
• Czasopismo: Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 20, nr 1-2
• Strony: 251--254
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., tab.

Twórcy

autor

Janeba-Bartoszewicz Edyta

• Politechnika Poznańska, Wydział Inżynierii Transportu, Instytut Maszyn Roboczych i Pojazdów Samochodowych, pl. M. Skłodowska-Curie 5, 60-965 Poznań

Bibliografia

• 1. Pągowski Zb., Lotnicze paliwa i oleje, Prace Instytutu Lotnictwa w Warszawie, nr 129, s. 117-127
• 2. Janeba-Bartoszewicz E., Idaszewska N., Zadencki R., Bieńczak K., Analiza porównawcza właściwości fizykochemicznych paliw ciekłych stosowanych w lotnictwie, Konferencja Naukowo-Techniczna „Nasze stulecie. Nauka dla obronności”, Poznań, s. 253-262.
• 3. Satkowski W., Gospodarka materiałami niebezpiecznymi w bazach lotnictwa wojskowego w zmiennych warunkach działania, PhD Thesis, Poznań 2016
• 4. Górska K., Górski W.: Napędy lotnicze. Materiały pędne i smary, WKiŁ, Warszawa 1986
• 5. Campbell C.J., Laherrere.: The end of cheap oil. Scientific American, March 1998
• 6. Grzechowiak J.R.: Chemia ropy naftowej, Politechnika Wrocławska, Wrocław 1987
• 7. Bartoszewicz J., Kiciński M., Nygard A.: Specyfika gospodarki paliwami w bazach lotnictwa wojskowego (BLW), W. Sulima, Szramowiat Z., Sornek K., Rzepoka K. (red.),: Energia i Paliwa, WSTN, Kraków 2016, s. 7-14
• 8. Zabicki D.: Magazynowanie materiałów niebezpiecznych, Inżynieria & Utrzymanie Ruchu Zakładów Przemysłowych nr 5/2013
• 9. Daggen D., Hendrikks R.C., Walther R., Corporan E.: Alternative fuels use in commercial aircraft, NASA/TM-2008-214833, ISABE-2007-1196
• 10. Tymiński J.: Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 2030 roku, IBMiER, Warszawa 1997
• 11. Bogdannienko J.: Odnawialne źródła energii, Biblioteka Problemów, PWN, Warszawa 1989
• 12. Gajewski W., red.: Ekologiczne aspekty przetwarzania energii, KTiS PAN, Warszawa 1996
• 13. Steppa M.: Biogazowanie rolnicze, IBMiER, Warszawa 1992
• 14. Aggarwal R., Patel I., Sharma P.B., Green Propellant: A Study, International Journal of Latest trends in Enineering and Technology, 2015, vol.6, Issue 1 (September), p. 83-87
• 15. Janeba-Bartoszewicz E., Kiciński M., Potencjalne zagrożenie stosowania hydrazyny w systemie awaryjnego zasilania samolotów F-16, Autobusy. Technika, Eksploatacja, Systemy Transportowe, 2017, nr 6, s. 230-235.
• 16. Janeba-Bartoszewicz E., Kiciński M., Rojewski A.: Risk of hydrasine usage at civil airports, Journal of Mechanical and Transport Engineering, 2017, vol. 69, No. 2, p. 13-22.
• 17. Janeba-Bartoszewicz E., Rojewski A., Analysis of hazards occurring during the use of hydrazine, Air Traffic Engineering International Scientific Conference, Warszawa, 2018.
• 18. Christensen W.D., Hydrazine as Monopropellant for the F-16 Emergency Power Unit, The Second Conference of the Environmental Chemistry of Hydrazine Fuels: 15 February 1979
• 19. Ciołek Z.J., Demel S., Hydrazyna – procedury jej przechowywania, wykonywania obsług na samolotach F-16 oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, Przegląd Sił Powietrznych, listopad 2008 s. 42-71.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).