Structure of the headwater valley segment in the Western Tatras

• Autorzy: Płaczkowska E.
• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this paper is to determine the detailed structure of the headwater valley segment in the Western Tatra Mountains. Seven sub-catchments were chosen in Chochołowski Stream catchment for a detailed geomorphological analysis of the headwater valley segments. Selected sub-catchments represent both the crystalline and the sedimentary environment of the study area. Geomorphological mapping was used to study the structure of headwater valleys which strictly depends on the conditions of the natural environment and can be varied even in such a small area as the catchment of Chochołowski Stream. Statistical analysis showed that headwater valleys in the crystalline part differ in terms of morphometric parameters from these in the sedimentary part and are characterized by greater gradients but smaller channel widths and roughness. However, the structure of headwater valley segment in the longitudinal profile shows a similar pattern in both parts of the study area and follows a sequence of valley types: unchanneled valley – colluvial channel (channel without steps) – cascade channel.

Słowa kluczowe

EN

headwater valley; channel morphometry; geomorphological mapping; Western Tatras

• Wydawca: Polska Akademia Umiejętności
• Czasopismo: Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 50
• Strony: 89--103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 61 poz., rys., wykr., fot.

Twórcy

autor

Płaczkowska E.

• Institute of Geography and Spatial Organization, Polish Academy of Sciences, Department of Geoenvironmental Research; 22 Św. Jana str., 31-018 Kraków, Poland

Bibliografia

• Bac-Moszaszwili M., Burchart J., Głazek J., Iwanow A., Jaroszewski W., Kotański Z., Lefeld J., Mastella L., Ozimkowski W., Roniewicz P., Skupiński A., Westwalewicz-Mogilska E., 1979. Mapa geologiczna Tatr Polskich w skali 1:30 000. Wyd. Geol., Warszawa.
• Bernatek A., 2015. The influence of pi ping on mid-mountain relief: A case study from the Polish Bieszczady Mts. (Eastern Carpathians). Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences 10 (1), 107–120.
• Bernatek A., Sobucki M., 2012. Wykształcenie form sufozyjnych na stokach Kińczyka Bukowskiego (Bieszczady Wysokie). Roczniki Bieszczadzkie 20, 247–253.
• Briedoň V., Chomicz K., Konček M., 1974. Snehové pomery. [in:] M. Konček (ed.), Klimat Tatr, Veda, Bratysława, 537–576.
• Chomicz K., Šamaj F., 1974. Zrážkové pomery. [in:] M. Konček (ed.) Klimat Tatr, Veda, Bratysława, 443–515.
• Czeppe Z., 1960. Zjawiska sufozyjne w glinach zboczowych górnej części dorzecza Sanu. Biuletyn Instytutu Geologicznego, Z badań czwartorzędu 9, 297–324.
• Davis W.M., 1899. The Geographical Cycle. The Geographical Journal 14, 5, 481–504.
• Dietrich W.E., Dunne T., 1978. Sediment budget for a small catchment in mountainous terrain. Zeitschrift für Geomorphologie Suppl. 29, 191–206.
• Dietrich W.E., Dunne T., 1993. The channel head. [in:] K.J. Beven, M.J. Kirkby (ed.), Channel Network Hydrology. John Wiley & Sons, Chichester, UK, 175–219.
• Dylik J., 1953. O peryglacjalnym charakterze rzeźby środkowej Polski. Acta Geographica Lodziensia, Wydział III, 24, 1–109.
• Fidelus J., Płaczkowska E., 2013. Współczesne przekształcanie stoków w Tatrach Zachodnich – na przykładzie ścieżek turystycznych i fragmentów stoków bez oddziaływania antropogenicznego. Przegląd Geograficzny 85, 3, 417–434.
• Froehlich W., 1975. Dynamika transportu fluwialnego Kamienicy Nawojowskiej. Prace Geograficzne IG PAN 114, 1–122.
• Galarowski T., 1976. New observations of the present-day suffosion (piping) processes in the Bereźnica catchment basin in The Bieszczady Mountains (The East Carpathians). Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 10, 115–124.
• Gomi T., Sidle R.C., Richardson J.S., 2002. Understanding processes and downstream linkages of headwater systems. BioScience 52, 10, 905–916.
• Gorczyca E., K rzemień K., 2008. Morfologiczne skutki ekstremalnego zdarzenia opadowego w Tatrach Reglowych w czerwcu 2007 r. Landform Analysis 8, 21–24.
• Gorczyca E., Krzemień K., Wrońska-Wałach D., Boniecki M., 2014. Significance of extreme hydrogeomorphological events in the transformation of mountain valleys (Northern Slopes of the Western Tatra Range, Carpathian Mountains, Poland). Catena 121, 127–141.
• Goudie A.S. (ed.), 2006. Encyclopedia of Geomorphology vol. 1. Routlege, London-New York.
• Hess M.T., 1996. Klimat. [in:] Z. Mirek (ed.), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. TPN, Kraków-Zakopane, 53–68.
• Horton R.E., 1945. Erosional development of streams and their drainage basins: hydro-physical approach to quantitative morphology. Bulletin of the Geological Society of America 56, 275–370.
• Jahn A., 1956. Wyżyna Lubelska. Rzeźba i czwartorzęd. Prace Geograficzne IG PAN 7, 1–453
• Jary Z., Kida J., 2002. Erozja wąwozowa na obszarach lessowych w południowo-zachodniej Polsce. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych 487, 79–86.
• Kasprzak M., 2005. Tempo degradacji powierzchni dróg i ścieżek turystycznych w Karkonoszach. Opera Corcontica 42, 17–30.
• Kaszowski L., 1965. Współczesne procesy erozji, transportu i sedymentacji rzecznej w zlewni Potoku Tenczyńskiego. Prace Geograficzne IG UJ 12, 43–71.
• Kaszowski L., 1975. Morfodynamika koryta Potoku Białego w Tatrach. Folia Geographica Series Geographica-Physica 9, 5–41.
• Kaszowski L., Krzemień K., 1977. Structure of mountain channel systems as exemplified by chosen Carpathian streams. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 11, 111–125.
• Kaszowski L., Krzemień K., Libelt P., 1988. Postglacjalne modelowanie cyrków lodowcowych w Tatrach Zachodnich. Prace Geograficzne IG UJ 71, 121–141.
• Klatka T., 1955. Suche doliny płaskodenne na przedpolu Łysogór. Biuletyn Peryglacjalny 2, 79–89.
• Klatkowa H., 1965. Niecki i doliny denudacyjne w okolicach Łodzi. Acta Geographica Lodziensia, Wydział III, 19, 1–141.
• Klimaszewski M., 1978. Geomorfologia. PWN, Warszawa.
• Kotarba A., 1986. Rola osuwisk w modelowaniu rzeźby beskidzkiej i pogórskiej. Przegląd Geograficzny 58, 119–129.
• Kotarba A., Kaszowski L., K rzemień K., 1987. High-mountain denudational system of the Polish Tatra Mountains. Geographical Studies 3, 7–106.
• Krzemień K., 1984. Współczesne zmiany modelowania koryt potoków w Gorcach. Prace Geograficzne IG UJ 59, 83–96.
• Krzemień K., 1988. The dynamics of debris flows in the upper part of Starorobociańska Valley (Western Tatra Mts.). Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 22, 123–144.
• Krzemień K., Libelt P., Mączka T., 1995. Geomorphological conditions of the timberline in the Western Tatra Mountains. Prace Geograficzne UJ 98, 155–170.
• Mazurek M., 2010. Hydrogeomorfologia obszarów źródliskowych (dorzecze Parsęty. Polska NW). Seria Geografia nr 92, Wyd. UAM, Poznań.
• Migoń P., 2006. Geomorfologia. PWN, Warszawa.
• Montgomery D.R., Buffington J.M., 1997. Channel-reach morphology in mountain drainage basins. Geological Society of America Bulletin 109, 596–611.
• Montgomery D.R., Dietrich W.E., 1988. Where do channels begin? Nature 336, 232–234.
• Montgomery D.R., Dietrich W.E., 1989. Source areas, drainage density, and channel initiation. Water Resources Research 25, 8, 1907–1918.
• Morisawa M., 1957. Accuracy of determination of stream lengths from topographic maps. EOS Transactions of the American Geophysical Union 38, 86–88.
• Oostwoud Wijdenes D.J., Poesen J., Vandekerckhove L., Kosmas C., 2000. The use of marked rock fragments as tracers to assess rock fragments transported by sheep trampling on Lesvos, Greece. [in:] I.D.L. Foster (ed.), Tracers in Geomorphology. John Wiley & Sons Ltd., Chichester, UK, 201–220.
• Parzóch K., 2001. Erozja rynnowa na stokach wylesionych w Karkonoszach. Przyroda Sudetów Zachodnich 4, 171–180.
• Piękoś-Mirkowa H., Mirek Z., 1996. Zbiorowiska roślinne. [in:] Z. Mirek (ed.), Przyroda Tatrzańskiego Parku Narodowego. TPN, Kraków-Zakopane, 237–274.
• Poesen J., 2011. Challenges in gully erosion research. Landform Analysis 17, 5–9.
• Rączkowska Z., 2006. Recent geomorphic hazards in the Tatra Mountains. Studia Geomorphologica Carpatho-Balcanica 11, 45–60.
• Rączkowska Z., 2007. Współczesna rzeźba peryglacjalna wysokich gór Europy. Prace Geograficzne IGiPZ PAN 212, 1–252.
• Rodzik J., Zgłobicki W., 2000. Współczesny rozwój wąwozu lessowego na tle układu pól. [in:] S. Radwan, Z. Lorkiewicz (eds.), Problemy ochrony i użytkowania obszarów wiejskich o dużych walorach przyrodniczych. Wyd. UMCS, Lublin, 257–261.
• Schumm S.A., 1956. Evolution of drainage systems and slopes in badlands at Perth Amboy, New Jersey. Geological Society of America Bulletin 67, 597–646.
• Sidle R.C., Tsuboyama Y., Noguchi S., Hosoda I., Fujieda M., Shimizu T., 2000. Storm-flow generation in steep forested headwaters: a linked hydrogeomorphic paradigm. Hydrological Processes 14, 369–385.
• Starkel L., 1957. Rozwój morfologiczny progu pogórza karpackiego między Dębicą a Trzcianą. Prace Geograficzne IG PAN 11, 1–152.
• Starkel L., 1960. Rozwój rzeźby Karpat Fliszowych w holocenie. Prace Geograficzne IG PAN 22, 1–239.
• Starkel L., 2011. Paradoxes in the development of gullies. Landform Analysis 17, 11–13.
• Strahler A.N., 1957. Quantitative analysis of watershed geomorphology. EOS Transactions of the American Geophysical Union 38, 912–920.
• Tsuboyama Y., Sidle R.C., Noguchi S., Murakami S., Shimizu T., 2000. A zero-order basin – its contribution to catchment hydrology and internal hydrological processes. Hydrological Processes 14, 387–401.
• Twardy J., 1995. Dynamika denudacji holoceńskiej w strefie krawędziowej Wyżyny Łódzkiej. Acta Geographica Lodziensia 69, 1–213.
• Tylman I., 2011. Morfogeneza dolinki denudacyjno-erozyjnej koło Mazowa (dolina Wieprzy). Słupskie Prace Geograficzne 8, 109–128.
• Verachtert E., Van Den Eeckhaut M., Poesen J., Deckers J., 2010. Factors controlling the spatial distribution of soil piping erosion on loess-derived soils: A case study from central Belgium. Geomorphology 118, 339–358.
• Wrońska-Wałach D., Płaczkowska E., Krzemień K., 2013. Leje źródłowe jako systemy morfo-dynamiczne w obszarach górskich. Przegląd Geograficzny 85, 1, 31–51.
• www.geoportal.gov.pl: http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/?gpmap=gp3 (13.02.2016)
• www.geoportaltatry.pl: http://geoportal.tpn.pl/walory/ (13.02.2016)
• Zasadni J., Kłapyta P., 2014. The Tatra Mountains during the Last Glacial Maximum. Journal of Maps 10, 3, 440–456.