Urabianie złóż materiałami wybuchowymi w kopalniach rud miedzi LGOM

• Autorzy: Mertuszka Piotr , Kondoł Piotr , Pawłowicz Jerzy , Baran Wojciech , Dulko Tadeusz

Warianty tytułu

EN

Excavation of deposit by the use of explosives in LGOM mines conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do pozyskiwania urobku w kopalniach rud miedzi w rejonie Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego od momentu rozpoczęcia eksploatacji stosowano materiały wybuchowe. W oparciu o ponad 50-letnie doświadczenie można wnioskować, że zastąpienie tej technologii innymi rozwiązaniami, nie będzie w najbliższym czasie możliwe, zarówno z przyczyn ekonomicznych, jak i z uwagi na występowanie coraz trudniejszych warunków górniczo-geologicznych. Postęp technologiczny w zakresie techniki strzałowej w górnictwie światowym znalazł także swoje odzwierciedlenie w polskim górnictwie rud i metali nieżelaznych. Wykorzystywane początkowo dynamity zastąpione zostały niemalże całkowicie materiałami wybuchowymi emulsyjnymi, w tym w zdecydowanej większości materiałami luzem. Ręczny załadunek otworów strzałowych materiałami nabojowanymi zastąpiono modułami produkcyjno-załadowczymi dla MWE luzem. Z kolei stosowane przez blisko 30 lat zapalniki elektryczne, pod koniec lat 90. zostały zastąpione systemami inicjacji nieelektrycznej. W ramach artykułu przedstawiono wybrane etapy ewolucji robót eksploatacyjnych w kopalniach rud miedzi LGOM, bazujących na technice strzałowej ze szczególnym uwzględnieniem stosowanych w kolejnych latach środków strzałowych.

EN

Explosives have been used for exploitation of the deposit in the Legnica-Głogów Copper Belt since the beginning of operations in this area. Based on more than 50 years of experience one may conclude, that replacing of this technology with other solutions will not be possible in the near future, both from economic reasons as well as due to difficult mining and geological conditions. Technological progress in the field of blasting techniques in the world’s mining industry has also been reflected in the Polish mining of non-ferrous metal ores. The primary used dynamites were almost completely replaced with the emulsion explosives, delivered mainly in the bulk form. The manual loading of cartridge explosives into the blastholes was replaced with mixing-charging units for bulk emulsion explosives. In turn, electric detonators used for almost 30 years, at the end of ‘90s were replaced with non-electric initiation systems. The article presents selected stages of the evolution of mining in the LGOM copper mines based on the blasting technology, with particular reference to the explosives and initiation systems used in subsequent years.

Słowa kluczowe

PL

materiały wybuchowe; systemy inicjacji; roboty strzałowe

EN

explosives; initiation systems; blasting works

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 76, nr 1
• Strony: 27--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fot., rys., wykr.

Twórcy

autor

Mertuszka Piotr

• KGHM CUPRUM Sp. z o.o. Centrum Badawczo-Rozwojowe Wrocław

autor

Kondoł Piotr

• KGHM Polska Miedź S.A., 59-301 Lubin

autor

Pawłowicz Jerzy

• KGHM Polska Miedź S.A. oddział Zakłady Górnicze „Rudna” Polkowice

autor

Baran Wojciech

• KGHM Polska Miedź S.A. oddział Zakłady Górnicze „Lubin” Lubin

autor

Dulko Tadeusz

• KGHM Polska Miedź S.A. oddział Zakłady Górnicze „Polkowice-Sieroszowice” Polkowice, Kaźmierzów

Bibliografia

• [1] BARTLETT S.C., BURGESS H., DAMJANOVIĆ B., GOWANS R.M., LATTANZI C.R. 2013 - Technical Report on the copper-silver production operations of KGHM Polska Miedź S.A. in the Legnica-Głogów Copper Belt area of southwestern Poland, MICON report.
• [2] BUTRA J., KICKI J. 2003 - Ewolucja technologii eksploatacji złóż rud miedzi w polskich kopalniach, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [3] BUTRA J. 2010 - Eksploatacja złoża rud miedzi w warunkach zagrożenia tąpaniami i zawałami, Wyd. KGHM CUPRUM sp. z o.o. CBR.
• [4] FARMER I. 1996 - Room and Pillar Mining. [in:] SME Mining Engineering Handbook, 2nd Edition, Vol. 2, Chapter 18.1, [red.] Hartman H.L., Colorado.
• [5] JANOWSKI A., CIESZKOWSKI H., DĄBSKI J., KATULSKI A., PIECHOTA S., ŻARSKI R. 1996 - Systemy eksploatacji, sposoby urabiania oraz rodzaje obudowy wyrobisk. W: Monografia KGHM Polska Miedź S.A., część III - Górnictwo [red.] Mrozek K., Piechota S., Siewierski S., Lubin.
• [6] KGHM Polska Miedź S.A. 2012 - Raport dotyczący aktywów górniczych KGHM Polska Miedź S.A. w rejonie LGOM, Lubin.
• [7] LASKOWNICKI S., MAĆKOWIAK Z., GOŁĄBEK B., KASPERSKI J. 2004 - Mechanizacja robót strzałowych w zakładach górniczych KGHM Polska Miedź SA z zastosowaniem materiałów wybuchowych emulsyjnych luzem. „Górnictwo i Geoinżynieria”, R. 28, z. 3/1, 219-230.
• [8] LASKOWSKI M., PORĘBSKI K., MAĆKOWIAK Z., PIETKIEWICZ K. 2012 - Zastosowanie zapalników elektronicznych i-kon w górnictwie podziemnym na przykładzie KGHM Polska Miedź S.A. Oddział ZG/„Rudna”. Materiały XXI Szkoły Eksploatacji Podziemnej, 323-330, Kraków 20-24 lutego 2012.
• [9] MŁYNARCZYK J., MERTUSZKA P., ZIĘTKOWSKI L., BODLAK M. 2015 - The evolution of mechanized excavating systems in LGOM mines conditions. Mining Science – Interdisciplinary topics in mining and geology, Volume 22, Special Issue 2, 93-104.
• [10] OSTAPÓW L., ŁAWICKI P., SARECKI Ł. 2016 - Mechatroniczny układ sterowania dla ciągłej kontroli procesu wiercenia. „Transport Przemysłowy i Maszyny Robocze” nr 4, 29-31.
• [11] OSZCZEPALSKI S. 2007 - Geological, economic and social significance of discovery of the copper deposits. Bulletin of Polish Geological Institute.
• [12] PIETKIEWICZ K., JANUSZ E. 2004 - Nowoczesne technologie mechanicznego załadunku materiałów wybuchowych w górnictwie podziemnym i odkrywkowym. „Górnictwo i Geoinżynieria”, R. 28, z. 3/1, 397-415.
• [13] SIEWIERSKI S., DĄBSKI J., MARKIEWICZ M., PAŹDZIORA J. 1996 - Historia organizacji przedsiębiorstwa KGHM Polska Miedź S.A. W: Monografia KGHM Polska Miedź S.A., część I – Historia rozwoju KGHM Polska Miedź S.A. [red.] Hadryś E., Speczik S., Lubin.
• [14] SIWULSKI T., NIECHWIEJ A., KONDOŁ P., MAJAK M. 2015 - Innowacyjny system wspomagania wiercenia przodków. CUPRUM – Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud, nr 4 (77), 159-167.
• [15] SPECZIK S., SIEWIERSKI S., BUTRA J. 2003 - Aktualny stan i kierunki rozwoju techniki strzałowej w górnictwie rud miedzi. Miesięcznik WUG, nr 7, 3-8.
• [16] SZUMNY M. 2012 - Zintegrowane systemy inicjacji w robotach podziemnych. Materiały XXI Szkoły Eksploatacji Podziemnej, 382-388, Kraków 20-24 lutego 2012.
• [17] SZUMNY M., OSTIADEL W. 2013 - Nowoczesne systemy inicjacji MW – możliwości zastosowania w KGHM. Materiały XXII Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Kraków 18-22 lutego 2013.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).