Identyfikacja produktów uwodornienia wybranych ftalanów di(n-alkilowych(C₄-C₁₂)) metodą chromatografii gazowej

• Autorzy: Dziwiński E. J. , Idczak J. , Lach J.

Warianty tytułu

EN

Gas chromatographic identification of some products of hydrogenation of di(n-alkyl(C₄-C₁₂)) phthalates

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ftalany di(alkilowe) stosuje się powszechnie jako plastyfikatory tworzyw sztucznych. W ostatnich latach zaobserwowano, że tego rodzaju związki chemiczne łatwo uwalniają się z polimerów powodując zanieczyszczenie środowiska naturalnego i ujemnie wpływają na zdrowie człowieka. Z tego też powodu powinny być zastąpione przez inne mniej szkodliwe substancje organiczne stosowane do zmiękczania polimerów. Przykładem takich związków, które są bardziej bezpieczne w użyciu w technologii polimerów są estry di[n-alkilowe(C₄–C₁₂)] kwasu cykloheksano-1,2-dikarboksylowego, otrzymane przez katalityczne uwodornienie odpowiednich ftalanów di[n-alkilowych(C₄–C₁₂)]. Stosując metody kapilarnej chromatografii gazowej (GC) i chromatografii gazowej z detekcją spektrometrii mas (GC/MS) z wykorzystaniem kolumny chromatograficznej z polarnym wypełnieniem do rozdziału i identyfikacji analizowanych produktów tej reakcji, stwierdzono, że stanowią one mieszaninę dwóch izomerów cis i trans estrów di[n-alkilowych(C₄–C₁₂)] kwasu cykloheksano-1,2-dikarboksylowego. Wyznaczone dla nich arytmetyczne indeksy retencji IA mogą być stosowane do jednoznacznej analizy jakościowej, zarówno substratów, jak i produktów reakcji uwodornienia jedynie przy zastosowaniu metody chromatografii gazowej (GC), szczególnie podczas kontroli i optymalizacji ich procesu technologicznego.

EN

Phthalic anhydride was esterified with C₄–C₁₂ alcs. and hydrogenated on Ni/Al₂O₃ to resp. di(alkyl)-cis or trans-cyclohexane-1,2-dicarboxylates. The products were analyzed by gas chromatog. with mass spectroscopy to det. retention times of the individual compds.

Słowa kluczowe

PL

ftalany; uwodornienie; estry; chromatografia gazowa; estryfikacja; tworzywa sztuczne

EN

phthalates; hydrogenation; esters; gas chromatography; estrification; plastics

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 91, nr 10
• Strony: 1947--1951
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Dziwiński E. J.

• Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9, 47-225 Kędzierzyn-Koźle

autor

Idczak J.

• Uniwersytet Opolski

autor

Lach J.

• Instytut Ciężkiej Syntezy Organicznej „Blachownia”, ul. Energetyków 9, 47-225 Kędzierzyn-Koźle

Bibliografia

• 1. J.J. Pielichowski, A.A. Puszyński, Technologia tworzyw sztucznych, WNT, Warszawa 1994 r.
• 2. M. Obłój-Muzaj, Polimery 1999, 44, 356.
• 3. E. Stern, Materiały uszlachetniające tworzywa sztuczne, PWN, Warszawa 1976 r.
• 4. R.A. Hites, Environ, Health Perspectives 1973, 3, 17.
• 5. R. Hauser, S. Duty, L. Godfrey-Bailey, A.M. Calafat, Environ. Health Perspectives 2004, 114, 751.
• 6. Mat. informacyjne Firmy Innua Petrochem Ltd., www.innua.com
• 7. E.J. Dziwinski, J. Hetper, R. Kołodenny, J. Chromatog. 1986, 367, nr 1, 221.
• 8. E.J. Dziwiński, Przem. Chem. 1992, 71, 351.
• 9. P. Król, E.J. Dziwiński, Z. Siwek, Przem. Chem. 1993, 72, 142.
• 10. E.J. Dziwinski, A. Tasarska, J. Lach, Przem. Chem. 2010, 89, 1305.
• 11. A.I. Vogel, Preparatyka organiczna, WNT, Warszawa 1984 r.,718.
• 12. H. Van den Dool, P. Kratz, J. Chromatog. 1963, 11, 463.