Wpływ technologii cyfrowych na kształtowanie osobowości

• Autorzy: Dąbrowski Marcin

Identyfikatory

DOI

10.37055/sbn/171017

Warianty tytułu

EN

The effect of digital technology on shaping personality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artkułu jest wyeksponowanie problematyki uzależnienia od technologii cyfrowych, która ma charakter globalnej plagi. Wykazano na podstawie analizy istniejących już danych, że wraz ze wzrostem populacji rośnie liczba użytkowników, a tym samym liczba osób uzależnionych. Pomimo, że uzależnienie od technologii cyfrowych ma charakter behawioralny to istnieją badania kliniczne, które wskazują na takie samo uszkodzenia mózgu osób uzależnionych, jak w przypadku uzależnień chemicznych. Zjawisko to można zaobserwować poprzez zmianę zachowania, przyzwyczajeń, w tym przestrzegania ogólnych norm społecznych oraz zmianę nawyków życiowych często przyjmując formę rezygnacji z podstawowych czynności higienicznych na korzyść zaoszczędzenia czasu na obcowanie z elektroniką. Jak wskazują dane statystyczne szczególnie narażone jest najmłodsze pokolenie oraz młodzież, ponieważ dynamiczny rozwój technologii jest ukierunkowany w głównej mierze właśnie na tę grupę docelową. Pionierami w badaniach w tym obszarze są Stany Zjednoczone Ameryki, które również przodują w statystykach populacji uzależnionej od elektroniki, wobec czego przeznaczają kolosalne środki zarówno na badania kliniczne jak i działalność profilaktyczną oraz leczniczą. W związku dynamicznie rozwijającym się zjawiskiem uzależnień w Polsce zaistniała konieczność porównania podejścia do problemu obu tych państw. Przedstawiono rekomendacje działań prewencyjnych w postaci reżimu czasowego spędzania czasu z elektroniką, przy jednoczesnej komparacji wytycznych zza oceanu oraz wytycznych krajowych. Dokonano również przeglądu dostępnej metody terapeutycznej, gdzie standardy amerykańskie wskazują na powodzenie 12 kroków jako skutecznego leczenia z wysoką gwarancją braku nawrotu choroby. Niestety w Polsce terapia ta cieszy się niską skutecznością. Przeprowadzona analiza danych statystycznych pozwoliła na potwierdzenie hipotezy, iż uzależnienia od technologii cyfrowych nie tylko wykazują rosnący trend, ale również działają destrukcyjnie na codzienne życie osób związanych z problemem. Należy uznać, że najbliższe lata a w szczególności rozwój technologii cyfrowych będą tylko te zagrożenie potęgować w związku z czym istnieje zasadna konieczność eksponowania przedmiotowej problematyki w każdej postaci celem dotarcia do świadomości jak największej liczby osób.

EN

The aim of the article is to highlight the issue of addiction to digital technologies, which is a global plague. It has been shown, based on the analysis of existing data, that as the population grows, the number of users increases and, consequently, the number of addicts increases. Although addiction to digital technologies is behavioral in nature, there are clinical studies that indicate brain damage in addicts is the same as in the case of chemical addictions. This phenomenon is manifested by changing behavior and habits, including compliance with general social norms and changing life habits, often taking the form of giving up basic hygiene activities in favor of saving time for contact with electronics. As statistical data indicate, the youngest generation and youth are particularly vulnerable, because the dynamic development of technology is mainly aimed at this target group. The pioneers in research on this matter are the United States of America, which also leads in the statistics of the population addicted to electronics, therefore allocating colossal resources to both clinical research and preventive and therapeutic activities. Due to the dynamically developing addiction phenomenon in Poland, there was a need to compare the approach to the problem of both countries. Recommendations for preventive actions are presented in the form of a time regime for spending time with electronics, while comparing guidelines from overseas and domestic ones. There was also a review of available therapeutic methods, where both American and Polish standards indicate the success of the 12-step method as an effective treatment with a high guarantee of no recurrence of the disease. The analysis of statistical data allowed to confirm the hypothesis that addiction to digital technologies not only shows a growing trend, but also has a destructive effect on the everyday life of people associated with the problem. It should be recognized that the coming years, and in particular the development of digital technologies, will only intensify this threat, therefore there is a justified need to highlight the subject matter in every form in order to reach the awareness of as many people as possible.

Słowa kluczowe

PL

uzależnienie od Internetu; społeczeństwo cyfrowe; bezpieczeństwo społeczne; technologie cyfrowe; uzależnienia behawioralne

EN

Internet addiction; digital society; social security; digital technologies; behavioral addictions

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2023
• Tom: R. 13, Nr 29
• Strony: 35--56
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., tab.

Twórcy

autor

Dąbrowski Marcin

• Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0003-2830-9256

Bibliografia

• [1] Barłóg, M. J. 2015, Uzależnienie od Internetu i jego osobowościowe determinanty, Hygeia Public Health, 50(1) [online]. Dostępne pod adresem http://www.h-ph.pl/pdf/hyg-2015/hyg-2015-1- 197.pdf [dostęp: 14.11.2023].
• [2] Błachnio, A., Przepiórka, A., Rowiński, T., 2014. Dysfunkcjonalne korzystanie z Internetu – przegląd badań, KUL Warszawa 2014, Psychologia Społeczna, 9 (31).
• [3] Gortad, I., 2018, Rodzaje i objawy siecioholizmu [online]. Dostępne pod adresem: https:// www.uzaleznieniabehawioralne.pl/siecioholizm/rodzaje-i-objawy-siecioholizmu [dostęp: 14 listopada 2023].
• [4] Habrat, B., 2016, Zaburzenia Uprawiania Hazardu i Tak Zwane Nałogi Behawioralne. Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa Wszechświat, 118, 1–3/2017.
• [5] Instytut Pokolenia, 2023, Raport-smartfon, Smartfon? Tak, ale z głową! Jak ustalać zasady bezpiecznego korzystania z technologii cyfrowych [online]. Dostępne pod adresem: https:// instytutpokolenia.pl/raport-smartfon-2/ [dostęp: 10.11.2023]
• [6] Jakubik, A., 2002, Zespół uzależnienia od Internetu, Studia Psychologica 3.
• [7] Janicka, U., 2015. Wpływ cyfrowych mediów na mózg, Polskie Towarzystwo Przyrodników im. Kopernika, Wszechświat, 116, 7-9.
• [8] Kimberly, S. Y., Nabucco de Abreau C., 2017. Profilaktyka, diagnoza, terapia uzależnienie od Internetu, Poradnik dla terapeutów i lekarzy, Polska wersja, Ministerstwo Zdrowia, ISBN 9788394223328.
• [9] Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii, 2010, Uzależnienie od narkotyków Podręcznik dla terapeutów, ISBN 978-83-934334-8-3.
• [10] Krzyżak-Szymańska, E., 2018, Uzależnienia technologiczne wśród dzieci i młodzieży. Teoria, praktyka, terapia – wybrane zagadnienia, Kraków ISBN 978-83-8095-457-1.
• [11] Liberman, Z.D., Long M.E., 2018, Dopamina, mózg chce więcej. Naturalny dopalacz, wyd. Feeria science, Łódż ISBN: 9788372298331.
• [12] Marczuk, D., Zakrzewski, L., 2015. Cyberprzestrzeń szanse i zagrożenia kilka słów o …, Fundacja ku lepszemu, Warszawa – Rzeszów.
• [13] Mikołajczyk, 2013, Dwanaście anonimowych kroków donikąd, Zeszyty Naukowe Uczelnianej Rady Doktorantów Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego 1.
• [14] Ministerstwo Zdrowia, 2019, Problematyczne używanie Internetu przez młodzież, Raport z badań [online]. Dostępne pod adresem https://www.gov.pl/attachment/c04aeabe-84e8-4feeb893-8189e096e2bc [dostęp: 14.11.2023]
• [15] Nieroba, E., Zawłocki, I., Niewiadomski K., 2015, Dorastanie w cyfrowym świecie – problem uzależnienia od komputera i Internetu, Politechnika Częstochowska, Growing up in the Digital World – the Problem of Addiction to Comp.
• [16] Nizio, M., 2021. Neuroplastyczność mózgu w zjawisku uzależnienia od Internetu – CBTIA, Uniwersytet Adama Mickiewicza, Poznań, ISBN: 978-83-65599-37-7.
• [17] Przewłocki, R., 2017, Uzależnienia opioidowe, mechanizmy, terapia, Wzechświat, 118, 1-3/2017.
• [18] Telegraph.co.uk, [online]. Dostępne pod adresem https://www.poradnia.pl/internet-jak-kokaina. html, [dostęp: 11.07.2023].
• [19] Waglowski, P., 2000, Uzależnienie od Internetu - wstępny szkic problematyki prawnej.
• [20] Woronowicz, B., 2013, Uzależnienie od komputera i sieci (siecioholizm) [online]. Dostępne pod adresem https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/74360,uzaleznienie-od-komputerai-sieci-siecioholizm, [dostęp: 11.11.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).