Zalecenia odnośnie właściwego odżywiania w okresie pandemii wirusa SARS-COVID-2

• Autorzy: Achrem-Achremowicz Bohdan

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2022.7.5

Warianty tytułu

EN

Recommendations for proper nutrition during the SARS-COVID-2 virus pandemic

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pandemia wirusa SARS-COVID-2 spowodowała w Polsce do dnia 6.07.22. zakażenie 6,018 mln (w tym ozdrowienia 5,335 mln), śmierć ponad 116 tys. osób. Właściwe odżywianie i kontrolowana suplementacja diety w okresie zagrożeń, mogą zapobiec infekcji i przyspieszyć leczenie. Przedstawiono założenia zbilansowanej diety dla dorosłych (wg. Komitetu Nauk o Żywności PAN) oraz zalecenia suplementacji (wg Norm PZH) witaminami i solami mineralnymi w dawkach zapobiegających przedawkowaniu. Omówiono również zalecenia odżywiania niemowląt i dzieci.

EN

The SARS-COVID-2 pandemic had causedin Poland by 6/07/22. infection of 6,018 million (including recovery 5.335 million), death of over 116 thousand people. Proper nutrition and dietary supplementation during times of danger can prevent infection and accelerate healing. Assumptions of a balanced diet for adults (according to Com.Nutr.S. PAN) and recommenda-tions for supplementation (according to PZH Standards) with vitamins and mineral salts in doses preventing overdosing are given. Nutritional recommendations for infants and children were also discussed.

Słowa kluczowe

PL

pandemia wirusa; odporność; zalecane odżywianie; suplementacja; normy witamin; sole mineralne

EN

virus pandemic; immunity; recommended nutrition; supplementation; vitamin standards; mineral salts

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2022
• Tom: T. 76, nr 7
• Strony: 31--35
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Achrem-Achremowicz Bohdan

• emerytowany profesor - Wydział Technologii Żywności, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Bibliografia

• [1] Barazzoni R., S.C. Bischoff, J. Breda, K. Wickramasinghe, Z. Krznaric, D. Nitzan, M. Pirlich, P. Singer. 2022. „Council ESPEN expert statements and practical guidance for nutritional management of individuals with SARS-CoV-2 infection”. Clinical Nutrition 39 (6) : 1631-1638. DOI: 10.1016/j.clnu.2020.03.022.
• [2] Brzozowska A., W. Roszkowski, B. Pietruszka, J. Kałuża. 2005. „Witaminy i składniki mineralne jako suplementy diety”. Żywność Nauka Technologia Jakość 4 (Supl.) : 5-16.
• [3] Calder P.C. 2020. „Nutrition, immunity and COVID-19”. BMJ Nutrition Prevention & Health 3 (1) : e000085. DOI: 10.1136/ bmjnph-2020-00008.
• [4] Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public. WHO. 2020. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/advice-for-public.
• [5] Coronavirus disease (COVID-19): „Food safety and nutrition. WHO. 2020. https://www.who.int/emergencies/diseases/novel-coronavirus-2019/question-and-answers-hub/q-a-detail/coronavirus-disease-covid-19-food-safety-and-nutrition.
• [6] Drywień M.E., J. Hamulka, M.A. Zielinska-Pukos. 2020. „The CoV-19 Pandemic Lockdowns and Changes in Body Weight among Polish Women”. Sustainability 12 (18) : 7768. DOI:10.3390/su1218776.
• [7] Feeding babies and young children during the COVID-19 outbreak. WHO. 2021. http://www.emro.who.int/nutrition/news/feeding-babies-and-young-children-during-the-covid-19-outbreak.html.
• [8] First meeting of the Technical Advisory Group on the mental health impacts of CoV-19 in the WHO European Region. WHO. 2021. https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/340714/WHO-EURO-2021-2198-41953-%205764%20eng.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• [9] Genoni G., A. Conio, M. Binotti, P. Manzoni, M. Castagno, I. Rabbone, A. Monzani. 2020. „Management and Nutrition of Neonates during the COVID-19 Pandemic: A Review of the Existing Guidelines and Recommendations”. American Journal of Perinatology 37 (S 02) : S46-S53. DOI: 10.1055/s-0040-1714675.
• [10] Groß R., C. Conzelmann, J.A. Müller, S. Stenger, K. Steinhart, F. Kirchhoff, J. Münch. 2020. „Detection of SARS-CoV-2 in human breastmilk”. Lancet 395 (10239) : 1757- 1758. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)31181-8. Erratum in: Lancet 396 (10253) : 758.
• [11] Hamulka J., M. Jeruszka-Bielak, M. Górnicka, M.E. Drywień. 2021. „Dietary supple-ments during COVID-19 outbreak. Results of Google trends analysis supported by PLifeCOVID-19 online studies”. Nutrients 13 :54. DOI: 10.3390/nu13010054.
• [12] Jarosz M., Rychlik E., Stoś K., Charzewska J. 2020. Normy żywienia dla populacji Pol-ski i ich zastosowanie. Warszawa : NIZP-PZH. https://www.pzh.gov.pl/wp-content/ uploads/2020/12/Normy_zywienia_2020web-1.pdf.
• [13] Kirtsman M., Y. Diambomba, S.M. Poutanen, A.K. Malinowski, E. Vlachodimitropou-lou, W.T. Parks, L. Erdman, S.K. Morris, P.S. Shah. 2020. „Probable congenital SARS-CoV-2 infection in a neonate born to a woman with active SARS-CoV-2 infection”. Canadian Medical Association Journal 192 (24) : E647-E650. DOI:10.1503/cmaj.200821.
• [14] Kułaga Z., A. Kotowska, B. Gorzkowska, A. Stolarczyk, J. Kowalkowska, L. Wądo-łowska, P. Socha. 2021. „Narodowy Program Zdrowia: Raport; Przeprowadzenie kompleksowych badań epidemiologicznych dotyczących sposobu żywienia i stanu odżywienia społeczeństwa polskiego ze szczególnym uwzględnieniem małych dzieci”. Maszynopis. Warszawa : Instytut Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka.
• [15] Lippi G., B.M. Henry, F. Sanchis-Gomar. 2020. „Physical inactivity and cardiovascular disease at the time of coronavirus disease 2019 (COVID-19)”. European Journal of Preventive Cardiology 27 (9) : 906-908. DOI:10.1177/2047487320916823.
• [16] Mentella M.C., F. Scaldaferri, A. Gasbarrini, G.A.D. Miggiano. 2021. „ The role of nu-trition in the CoV-19 pandemic”. Nutrients 13 : 1093. DOI:10.3390/nu13041093.
• [17] Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej. Zalecenia zdrowego żywienia. https://ncez.pl/upload/nowe-zalecenia-zywieniowe.pdf.
• [18] Q&A on coronaviruses (COVID-19). WHO. 2020. https://www.who. int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses.
• [19] Szajewska H., P. Socha, A. Horvath, A. Rybak, B.M. Zalewski, M. Nehring-Gugulska, H. Mojska, M. Czerwionka-Szaflarska, D. Gajewska, E. Helwich, T. Jackowska, J. Książyk, R.Lauterbach, D. Olczak-Kowalczyk, H. Weker. 2021. „Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci”. Standardy Medyczne 18 : 805-822. DOI:10.17444/SMP2021.18.0.
• [20] Wawrzyniak A., K. Przybyłowicz, L. Wądołowska, J. Charzewska, D. Górecka, E. Lan-ge. 2021. „Stanowisko Komitetu Nauk o Żywieniu Człowieka PAN w sprawie stosowania przez osoby dorosłe suplementów diety zawierających witaminy i składniki mineralne”. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 72 (3) : 321-326: DOI: 10.32394/rpzh.2021.0168.
• [21] Wądołowska L., M.E. Drywień, J. Hamułka, P. Socha, M. Borawska, M. Friedrich, E. Lange i inni Członkowie Komitetu Nauki o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk. 2021. „Zalecenia żywieniowe podczas pandemii COVID-19. Stanowisko Komitetu Nauk o Żywieniu Człowieka PAN”. Roczniki Państwowego Zakładu Higieny 72 (2) : 209-220. DOI: 10.32394/rpzh.2021.0166.
• [22] Wierzejska R.: „Witamina D a COVID-19. Aktualny stan wiedzy. https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/witamina-d-a-covid-19-aktualny-stan-wiedzy/.
• [23] Zimmer M., P. Sieroszewski, P. Oszukowski, H. Huras, T. Fuchs, A. Pawlosek. 2020. „Polish Society of Gynecologists and Obstetricians recommendations on supplementation during pregnancy”. Ginekologia Polska 91 (10) : 644-653. DOI: 10.5603/GP.2020.0159.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).