Ocena zagrożenia zawałowego w zakładach górniczych LGOM

• Autorzy: Małkowski Piotr , Juszyński Dariusz

Warianty tytułu

EN

The assessment of the roof fall hazard in Legnica-Glogow Copper District mining plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zostały przedstawione sposoby oceny zagrożenia zawałowego w zakładach górniczych Legnicko-Głogowskiego Okręgu Miedziowego (LGOM). Na podstawie przeglądu zjawisk zawałowych, jakie miały miejsce w latach 2009–2018, przedstawiono mechanizm zawałów i opadów skał oraz ocenę roli spękań stropu jako czynnika kształtującego możliwość utrzymania stateczności wyrobisk. Następnie przeprowadzono a posteriori ocenę jakości skał w oparciu o wskaźnik RMR (Rock Mass Rating) oraz ocenę ryzyka zawałowego, wykorzystując wskaźnik RFRI (Roof Fall Risk Index), w miejscach, gdzie doszło do zdarzeń zawałowych oraz porównano z miejscami, gdzie do takich zdarzeń nie doszło. Na podstawie wykonanej analizy oraz przeprowadzonych badań zostały sformułowane wnioski wskazujące na konieczność nowego podejścia do tematu oceny stateczności i prognozowania zagrożenia zawałowego w rejonie LGOM.

EN

This paper presents assessment methods of the roof fall hazard in LGOM mining plants. On the basis of the review of roof fall phenomena that took place in 2009-2018, the mechanism of roof falls and the role of the roof cracks as a factor which shapes the possibility of the workings stability are presented. Then, a posteriori the assessment of rock quality was carried out based on the RMR index and assessment of roof fall risk using the RFRI index. The study has been carried out for the sites where the roof falls occurred and for the chosen sites where there were no roof collapses. On the basis of the analysis and research carried out, conclusions were made indicating the need for a new approach to the subject of stability assessment and forecasting of roof fall in the Legnica-Glogow Copper District.

Słowa kluczowe

PL

jakość skał stropowych; zagrożenie zawałami; opady i obwały skał

EN

quality of roof rocks; rock fall hazard; roof rock collapses

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 75, nr 1
• Strony: 16--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Małkowski Piotr

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

autor

Juszyński Dariusz

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Bibliografia

• [1] BIENIAWSKI Z.T. 1989 - Engineering Rock Mass Classifications: a Complete Manual. New York.
• [2] BUTRA. J., ORZEPOWSKI S. 2001 - Ocena stateczności stropu wyrobiska na podstawie pomiaru prędkości jego rozwarstwiania. „WUG: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” nr 5, s. 22-30.
• [3] BUTRA J., KICKI J. i in. 2003 - Ewolucja technologii eksploatacji złóż rud miedzi w polskich kopalniach. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Seria z Lampką Górniczą nr 17, Kraków.
• [4] BUTRA J. 2010 – Eksploatacja złoża rud miedzi w warunkach zagrożenia tąpaniami i zawałami. Wyd. Centrum Badawczo-Rozwojowe „Cuprum”, Wrocław.
• [5] CAŁA M., FLISIAK J., TAJDUŚ A. 2001 - Mechanizm współpracy kotwi z górotworem o zróżnicowanej budowie. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Seria z Lampką Górniczą nr 8, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [6] CHUDEK M. 2002 - Geomechanika z podstawami ochrony środowiska i powierzchni terenu. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice.
• [7] GAŁCZYŃSKI A., WOJTASZEK A. 2007 – Projektowanie obudowy kotwiowej wyrobisk podziemnych. „Górnictwo i Geoinżynieria” nr 31, z.3/1, s. 187-198.
• [8] GOSZCZ A. 1999 - Elementy mechaniki skał oraz tąpania w polskich kopalniach węgla i miedzi. Biblioteka Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Seria z Lampką Górniczą nr 2, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• [9] HOEK E.T., BRADY B.H.G. 2005 - Rock Mechanics: For underground mining. New York.
• [10] IANNACHIONE A.T., ESTERHUIZEN G., SCHILLING S., GOODWIN T. 2006 - Field verification of the roof fall risk index: a method to assess strata condition. Proceedings of 25th International Conference on Ground Control in Mining, August 1-3, s. 128-137.
• [11] IANNACHIONE A., BAJPAYEE T., ESTERHUIZEN G., PROSSER L. 2007 - Methods for determining roof fall risk in underground mines. Mining Engineering, vol 59, no 11, November, s. 47-53.
• [12] IANNACCHIONE A.T., ESTERHUIZEN G.S., PROSSER L.J., BAJPAYEE T.S. 2007 - Technique to assess hazards in underground stone mines: The roof fall risk index (RFRI). Mining Engineering, Vol. 59, No. 1, January, s. 49-57.
• [13] JANIK D., JUSZYŃSKI D., GNIEWOSZ M. 2015 - Przegląd metody wskaźnikowej przydatności masywu skalnego do celów górniczych RFRI w aspekcie możliwości wykorzystania w warunkach KGHM. „Rudy i Metale Nieżelazne Recykling” R. 60, nr 9, s. 399-404.
• [14] JUSZYŃSKI D., JANIK D., TERPAK D. 2017 - Możliwości zastosowania klasyfikacji RMR w warunkach polskiego górnictwa rud miedzi. „Rudy i metale nieżelazne” R. 62, nr 5, s. 3-9.
• [15] JUSZYŃSKI D., PODOLSKI R.,WOWCZUK W., PĘCZEK D. 2018 - Bezpieczeństwo użytkowania wyrobisk w warunkach zagrożenia zawałami i obrywaniem się skał w zakładach górniczych LGOM w świetle nowych przepisów. „Przegląd Górniczy” nr 2, s. 36-41.
• [16] KIDYBIŃSKI A. 1982 - Podstawy geotechniki kopalnianej. Wydawnictwo Śląsk”, Katowice.
• [17] KIDYBIŃSKI A. 2002 - Kryterium stosowania obudowy dodatkowej w kopalniach rud miedzi LGOM oparte na analizie ryzyka zawału stropu. „Przegląd Górniczy” nr 11, s. 1-7.
• [18] KIDYBIŃSKI A., NIEROBISZ A. 2008 - Obudowa kotwiowo-cięgnowa (OK-C) jako alternatywa obudowy ŁP. „Przegląd Górniczy” nr 11-12, s. 7-13.
• [19] KORZENIOWSKI W. 1994 - Próba możliwości wykorzystania teorii bloków do analizy zagrożenia podziemnych wyrobisk obwałami skał. Materiały Szkoły Eksploatacji Podziemnej, Sympozja i konferencje, wyd. CPPGSMiE PAN, Jastrzębie.
• [20] KOZŁOWSKI T., KUDEŁKO J. 2014 - Weryfikacja doboru obudowy kotwowej w warunkach zaburzeń tektonicznych w kopalni Lubin. „CUPRUM” nr 4, s. 55-71.
• [21] MAŁKOWSKI P. 2014 - Wpływ uwarstwienia górotworu na zasięg stref spękań wokół wyrobisk korytarzowych. „Wiadomości Górnicze” nr 5, s. 259-269.
• [22] MATUSZ C., SZCZERBIŃSKI K. 2013 - Zwalczanie skutków zawałów skał oraz działania mające na celu zmniejszenie ilości zawałów i wypadków w kopalni „Polkowice-Sieroszowice”. „CUPRUM” nr 1, s. 33-44.
• [23] NIEROBISZ A. 2000 - Wpływ obciążeń dynamicznych na zachowanie się kotwi. Materiały III Konferencji Nauk. Techn., Szklarska Poręba.
• [24] NAZIMKO V., ALEKSANDROV S. 2001 - Prognozowanie zaciskania wyrobisk podziemnych. „Budownictwo Górnicze i Tunelowe” nr 2, s. 23-29.
• [25] PIECHOTA S., STOPYRA M., KATULSKI A. 1999 - Ocena stosowanych sposobów wzmocnienia obudowy kotwiowej. W – Analiza stosowanych w kopalniach rud miedzi systemów eksploatacji w aspekcie stateczności warstw stropowych. Wyższy Urząd Górniczy, Katowice.
• [26] PYTEL W. 2012 - Geomechaniczne problemy doboru obudowy kotwowej dla wyrobisk górniczych. Wyd. Cuprum - Centrum Badawczo-Rozwojowe, Wrocław.
• [27] PYTEL W., MERTUSZKA P., SZEPTUN K. 2018 - Podatna kotwa spiralna dla wyrobisk górniczych w warunkach głębokiej kopalni. Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN. Kraków.
• [28] Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 23 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych (Dz. U. 2017, poz. 1118)
• [29] ZORYCHTA A. 1996 - Wpływ warunków geotechnicznych na możliwość stosowania obudowy kotwiowej, cz. I. Miesięcznik WUG, nr 2, s. 17-27.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).