Zbiorowiska grzybów micromycetes jako wskaźnik zmian wilgotnościowych murszejącej gleby z doliny Supraśli

• Autorzy: Tyszkiewicz Z. , Banaszuk P.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/62862

Warianty tytułu

EN

Fungal communities micromycetes as an indicator of humidity changes in organic muck soil from Suprasl valley

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano glebę należącą do podtypu gleb organicznych limno-murszowych. Znajdowała się ona na zmeliorowanych, obecnie nieużytkowanych, łąkach w dolinie Supraśli. Badaniami mikologicznymi objęto mursz poziomu darniowego i poddarniowego oraz podścielającą go warstwę mułu. Celem pracy było określenie zmian w strukturach zbiorowisk grzybów micromycetes otrzymanych z murszejącej gleby mułowej w dwu kolejnych latach. Podjęto próbę wyjaśnienia związku między glebą organiczną, która uległa decesji pod wpływem odwodnienia siedliska, a zbiorowiskami zasiedlających ją grzybów. Do izolacji grzybów micromycetes wybrano metodę płytek glebowych Warcupa w modyfikacji Mańki. Analiza wspólnych cech (podobieństwa) między zbiorowiskami grzybów została przeprowadzona na podstawie współczynnika Jaccarda. W sumie otrzymano 153 kolonie i 31 gatunków grzybów micromycetes. Podobieństwo między zbiorowiskami grzybów zasiedlających glebę w kolejnych, dwu latach badań układało się na zróżnicowanym poziomie. Najwięcej wspólnych cech – podobieństwo wynoszące 50% – wykazały zbiorowiska grzybów zasiedlające poziom poddarniowy. Natomiast zbiorowisko zasiedlające w 2013 roku niezmienioną procesem glebotwórczym warstwę mułu nie wykazało obecności ani jednego wspólnego gatunku ze zbiorowiskami grzybów zasiedlającymi utwory organiczne pobrane w 2012 roku. Stwierdzono, że analizowane zespoły grzybów micromycetes są niestabilne w swej strukturze jakościowej. Świadczy to o tym, że nawet niewielkie zmiany siedliskowe przyczyniają się do powstawania zbiorowisk o odmiennych cechach jakościowych (składzie gatunkowym) i ilościowych. Wpływa to jednocześnie na niskie podobieństwo (niewiele cech wspólnych) między zbiorowiskami grzybów zasiedlającymi zmieniające się w profilu glebowym utwory organiczne analizowanej gleby, zarówno w danym roku badawczym, jak i w kolejnych latach.

EN

The analysis included soil that represented the type of organic muck soils. The study involved the levels created by the muck and the organic layer formed by a mule track. The aim of the study was to determine changes in the structures of fungal communities micromycetes, which were received from organic muck soil in two subsequent years. The authors have attempted to clarify the relationship between soil organic, which was the process of humification and mineralization of organic matter, and communities of fungi colonizing that organic soil. The method for the isolation of fungi micromycetes selected Warcup soil tiles, which was modified by Mańka. The similarity between the communities of fungi determined using Jaccard coefficient. In total 153 colonies and 31 species of fungi micromycetes were obtained. The similarity between the communities of fungi in the soil in the subsequent two years of research, was of a different level. The highest similarity, amounting to 50%, showed a fungal communities colonizing the organic layer formed by a mule track. In 2013 community inhabiting unchanged layer of silt did not have in common with any of the communities of fungi present in organic soil that was sampled in 2012. The results allow to conclude that the analyzed fungi micromycetes are unstable in its qualitative structure. Even small changes in habitat contribute to the formation of communities with different quality characteristics (species composition) are also quantitative – turnout rates of the individual species and all communities. This affects low similarity between communities of fungi inhabiting different organic soils in a research year as well as in subsequent years.

Słowa kluczowe

PL

grzyby glebowe; gleby organiczne murszowe

EN

soil fungi; organic-muck soils

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 47
• Strony: 163--169
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., tab.

Twórcy

autor

Tyszkiewicz Z.

• Wydział Budownictwa i Inżynierii środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45a, 15-351 Białystok

autor

Banaszuk P.

• Wydział Budownictwa i Inżynierii środowiska, Politechnika Białostocka, ul. Wiejska 45a, 15-351 Białystok

Bibliografia

• 1. Badura L. 2003. Problemy mikrobiologii gleby. Rocz. Glebozn., 54 (1/2), 5–11.
• 2. Banaszuk H. 2000. Rozmieszczenie i budowa profilowa mad i gleb mułowych w dolinie Narwi i Biebrzy wykształconych na obszarze Kotliny Biebrzańskiej na tle geomorfologii terenu. Biuletyn Naukowy, 9. Wyd. UWM w Olsztynie, Olsztyn, 181–193.
• 3. Banaszuk H., Banaszuk P. 2010. Zagadnienia morfogenezy Niziny Północnopodlaskiej. Rozprawy Nauk. 198, Oficyna Wydaw. Politechniki Białostockiej, Białystok.
• 4. Barabasz W., Vořišek K. 2002. Bioróżnorodność mikroorganizmów w środowisku glebowym. [W:] W. Barabasz (red.), Aktywność drobnoustrojów w różnych środowiskach. Wyd. Katedra Mikrobiologii AR, Kraków, 23–34.
• 5. Błaszczyk M.K. 2007. Mikroorganizmy w ochronie środowiska. PWN. Warszawa.
• 6. Bogacz A., Szulc A., Bober A., Pląskowska E., Matkowski K. 2004. Wpływ stopnia zmurszenia torfu na skład i liczebność grzybów glebowych obiektu Przedmoście. Rocz. Glebozn., 55 (3), 39–51.
• 7. Cieśliński Z., Miatkowski Z., Turbiak J. 1998. Zmiany aktywności biologicznej w glebach mineralno-murszowych i torfowo-murszowych płytkich po wykonaniu orki agromelioracyjnej w warunkach braku wód gruntowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol., 460, 177–189.
• 8. Ilnicki P. 2002. Torfowiska i torf. Wyd. AR w Poznaniu, Poznań.
• 9. Johnson L.F., Mańka K. 1961. A modification of Warcup’s soil-plate method for isolating soil fungi. Soil Sci., 92, 79–84.
• 10. Fudali E. 2009. Antropogeniczne zmiany w ekosystemach. Transformacje roślinności. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego, Wrocław.
• 11. Frączek K. 2010. Skład mikrobiocenotyczny drobnoustrojów biorących udział w procesach przemian azotu w glebie w otoczeniu składowiska odpadów komunalnych. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie, 10, 2 (30), 61–71.
• 12. Gonet S., Markiewicz M. 2007. Rola materii organicznej w środowisku. PTSH, Wrocław.
• 13. Kiryluk A. 2007. Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli. Rozp. Nauk. i Monografie, 20, Wyd. IMUZ, Falenty.
• 14. Kiryluk A. 2014. Wpływ odwodnienia na fizyko-wodne właściwości gleb pobagiennych na obiekcie łąkarskim w dolinie rzeki Supraśl. Inż. Ekol. 38, 26–34.
• 15. Mańka K. 1964. Próby dalszego udoskonalenia zmodyfikowanej metody Warcupa izolowania grzybów z gleby. Prace Kom. Nauk Roln. i Kom. Nauk Leśn, PTPN, 17, 29–45.
• 16. Mańka K., Salmanowicz B. 1987. Udoskonalenie niektórych technik zmodyfikowanej metody płytek glebowych do izolowania grzybów z gleby z punktu widzenia mikologii fitopatologicznej. Rocz. Nauk Roln., E (17), 35–46.
• 17. Marcinek J., Komisarek J. 2015. Systematyka gleb Polski. [W:] Mocek A. (red.). Gleboznawstwo. PWN, Warszawa: 281–364.
• 18. Mułenko W. 2008. Mykologiczne badania terenowe. Przewodnik metodyczny. Wyd. UMCS. Lublin.
• 19. Niklińska M., Stefanowicz A. M. 2015. Bakterie, glony, grzyby, porosty terenów metalonośnych. [W:] M. Wierzbicka (red.). Ekotoksykologia. Rośliny, gleby, metale. Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, 207–225.
• 20. Okruszko H.: Degradation of peat soils and differentiation of habitat conditions of hydrogenic areas. Acta Agroph., 26, 2000, 7–15.
• 21. Paul E. A., Clark F. E. 2000. Mikrobiologia i biochemia gleb. Wyd. UMCS, Lublin.
• 22. Piaścik H., Gotkiewicz J. 2004. Przeobrażenia odwodnionych gleb torfowych jako przyczyna ich degradacji. Rocz. Glebozn., 55(2), 331–338.
• 23. Pullin A. S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN. Warszawa.
• 24. Roj-Rojewski S. 2006. Budowa profilowa i właściwości chemiczno-fizyczne gleb mułowych w Kotlinie Biebrzy Dolnej w aspekcie ochrony mułowisk. Zesz. Nauk. Politechniki Białostockiej. Inż. Środ., 17, 25–40.
• 25. Roj-Rojewski S. 2009. Mud habitats as interesing fluviogenic wetlands. [W:] A. Łachacz (red.). Wetlands – their functions and protection. Contemporary problem sof management and environmental protection. University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Olsztyn, 29–46.
• 26. Roj-Rojewski S., Korol A., Zienkiewicz A. 2012. Wpływ warunków wodnych na właściwości fizyczne i pokrywę roślinną gleb murszowych położonych na odwodnionych siedliskach mułowych. Inż. Ekol. 29, 141–152.
• 27. Systematyka gleb Polski. 2011. Rocz. Glebozn. 62 (3), Wyd. Wieś Jutra, Warszawa.
• 28. Traczewska T.M. 2011. Biologiczne metody oceny skażenia środowiska. Oficyna Wydaw. Politechniki Wrocławskiej. Wrocław.
• 29. Turbiak J., Miatkowski Z. 2010. Emisja CO2 z gleb pobagiennych w zależności od warunków wodnych siedlisk. Woda-Środowkso-Obszary Wiejskie, 19 (29), Falenty, 201–210.
• 30. Warcup J.H. 1950. The soil plate method for isolation of fungi from soil. Nature, 166, 117–118.
• 31. Zak J.C., Willig M.R. 2004. Fungal biodiversity patterns. [W:] G.M. Mueller, G.F. Bills, M.S. Foster (red.). Biodiversity of Fungi. Inventory and Monitoring Methods, Elsevier Academic Press, Amsterdam-Boston-Heidelberg-London-New York-Oxford-Paris-San Diego-San Francisco-Singapore-Sydney-Tokyo, 59–75.

Uwagi

PL

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.