Architektoniczne i mentalne podstawy wizerunku głównej ulicy handlowej. Przypadek ulicy Świdnickiej we Wrocławiu

• Autorzy: Dębek M.

Identyfikatory

DOI

10.5277/arc170204

Warianty tytułu

EN

Architectural and mental background of the high street. The case of Świdnicka Street in Wrocław

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiłem wyniki sześciu badań wizerunku oraz społecznego funkcjonowania ulicy Świdnickiej. W przekrojowych, jakościowych i ilościowych badaniach, włącznie z metodą kartowania poznawczego, wzięło udział 292 respondentów. Byli to mieszkańcy Wrocławia, obcokrajowcy mieszkający czasowo we Wrocławiu oraz przedsiębiorcy prowadzący sklepy i lokale usługowe w ramach tej ulicy. Eksplorując źródła i prawdopodobne fizyczne fundamenty wizerunku ulicy inspirowałem się koncepcją obrazu miasta Kevina Lyncha oraz językiem wzorców Christophera Alexandra i jego współpracowników. Okazało się, między innymi, że ulicy Świdnickiej brakuje niektórych struktur urbanistyczno-architektonicznych kluczowych dla prawidłowego funkcjonowania społecznego ulicy handlowej, a także że jej niezły wizerunek raczej nie jest silnie związany z funkcją handlowo-usługową. Tylko jeden z najbardziej atrakcyjnych i najczęściej przywoływanych przez badanych punktów orientacyjnych, DH Renoma, stanowi w wizerunku ulicy element o jednoznacznie wielkomiejsko-handlowym charakterze.

EN

This article presents the results of six image and social function studies of Świdnicka Street. Cross-sectional, qualitative and quantitative studies, including the method of cognitive mapping, were attended by 292 respondents. The group included the inhabitants of Wrocław, temporary residents of the city and entrepreneurs associated with the street, running shops and providing services. My exploration of the sources and probable physical foundations of the image of the street was inspired by the concept of the image of the city developed by Kevin Lynch, and pattern language of Christopher Alexander and his team. It turned out, among other things, that Świdnicka Street is lacking particular urban and architectural structures that are prerequisite for the proper functioning of a high street, and that the good image of the street is not strongly associated with trade and services. Renoma, the leading and most attractive shopping mall and ex-department store of Świdnicka Street, was also most frequently cited by respondents as the only element of the street unambiguously metropolitan and commercial in character.

Słowa kluczowe

PL

ulica; handel; wizerunek; język wzorców; mapy poznawcze; Wrocław

EN

street; trade; image; pattern language; cognitive maps; Wrocław

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 2 (50)
• Strony: 41--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., il.

Twórcy

autor

Dębek M.

• Instytut Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego/Institute of Psychology, University of Wrocław

Bibliografia

• [1] Kotus J., Współczesny wymiar ulicy dużego miasta, [w:] M. Szmytkowska, I. Sagan (red.), Miasto w dobie neoliberalnego urbanizmu, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2012, 106–119.
• [2] Wojdylak P., Rola ulicy śródmiejskiej w strukturze funkcjonalno-przestrzennej Przemyśla. Tożsamość ulicy a jej fizjonomia, morfologia i fizjologia, „Zeszyty Naukowe Politechniki Poznańskiej. Architektura i Urbanistyka” 2014, z. 30, 247–255.
• [3] Hughes C., Jackson C., Death of the high street: Identification, prevention, reinvention, „Regional Studies, Regional Science” 2015, No. 1(2), 237–256.
• [4] Staniszewska A., Ulice handlowe: co przyspieszy ich rozwój?, http://nf.pl/przedsiebiorca/ulice-handlowe-co-przyspieszy-ich-rozwoj,,46903,226 [accessed: 21.10.2016].
• [5] Witek J., Grzesiuk A., Karwowski J., Ulice handlowe w centrum miasta – nowe spojrzenie wobec konkurencji centrów handlowych, „Handel Wewnętrzny” 2008, No. 3, 9–16.
• [6] Cushman & Wakefield, High Street Renaissance in Europe, http://www.cushmanwakefield.pl/pl-pl/research-and-insight/2016/high-street-renessance-in-europe/ [accessed: 5.05.2016].
• [7] Knight F., Rynek ulic handlowych w Polsce w fazie rozwoju, http://www.knightfrank.com.pl/aktualnosci/rynek-ulic-handlowych-w-polsce-w-fazie-rozwoju---raport-knight-frank-06935.aspx [accessed: 21.10.2016].
• [8] Sawka N., Ulica Świdnicka odzyskuje blask. Czy powinna być zamknięta dla samochodów?, http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/1,35771,20367368,ulica-swidnicka-odzyskuje-blask-czy-powinna-byc-zamknieta-dla.html [accessed: 27.02.2017].
• [9] Pawłowski S., Świdnicka umiera. Czy ktoś ją uratuje?,GW Wrocław, wydanie nr 274, z dnia 25.11.2011, www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/2029040,0,7511370,20111125WRDLO [accessed: 12.04.2016].
• [10] Gołębiowska-Szuchta M., Wzięli na warsztat Świdnicką, www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/2029040,0,7869767,20140411WRDLO [accessed: 12.04.2016].
• [11] Polska Rada Centrów Handlowych, Ulice handlowe: Analiza, strategia, potencjał – perspektywy rozwoju ulic handlowych w 8 największych miastach w Polsce, http://www.prch.org.pl/baza-wiedzy/raporty/polska [accessed: 10.06.2015].
• [12] Hart C., Stachow G., Rafiq M., Laing A., The Customer Experience of Town Centres, Loughborough University, London 2014.
• [13] Hart C., Stachow G., Cadogan J.W., Conceptualising town centre image and the customer experience, „Journal of Marketing Management” 2013, Vol. 29, No. 15/16, 1753–1781.
• [14] Poznaj ulicę Świdnicką, http://www.wroclaw.pl/poznaj-ulice-swidnicka [accessed: 10.10.2016].
• [15] Oczak D., Świdnicka. Jedna z najstarszych ulic we Wrocławiu, http://wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw/56,90005,16712350,Swidnicka__Jedna_z_najstarszych_ulic_we_Wroclawiu.html [accessed: 21.10.2016].
• [16] Biuro Rozwoju Wrocławia, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Wrocławia: Rada Miejska Wrocławia Uchwała nr L/1467/10 2010, www.wroclaw.pl.
• [17] Gajny I., Dębek M., Świdnicka A.D. 2056: handlowy kręgosłup metropolii, [w:] I. Gajny (red.), Miasto piękna i charakteru, Strategie dla Miasta Przyszłości – Foresight Społeczny Wrocław 2036/2056, Biuro Festiwalowe IMPART 2016, Wrocław 2016, 136–168.
• [18] Pawłowski S., Szykuje się rewolucja wokół Świdnickiej,GW Wrocław, wydanie nr 287 z dnia 10.12.2011, www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/2029040,0,7520030,20111210WRDLO [accessed: 12.04.2016].
• [19] Karbowiak M., Świdnicka – reaktywacja?, GW Wrocław, wydanie nr 49 z dnia 29.02.2016, www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/2029040,0,8126100,20160229WRDLO [accessed: 12.04.2016].
• [20] Lynch K., The Image of the City, Publications of the Joint Center for Urban studies, MIT Press, Cambridge 1960.
• [21] Alexander C., Ishikawa S., Silverstein M., Jacobson M., Fiksdahl-King I., Angel S., Język wzorców: A pattern language: miasta, budynki, konstrukcja, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2008.
• [22] Gifford R., Environmental psychology: Principles and practice, Optimal Books, Colville 2007.
• [23] Kaplan R., Kaplan S., Brown T., Environmental Preference:A Comparison of Four Domains of Predictors, „Environment and Behavior” 1989, No. 5(21), 509–530.
• [24] Stamps III A.E., Mystery, complexity, legibility and coherence: A meta-analysis, „Journal of Environmental Psychology” 2004, No. 24, 1–16.
• [25] Dudek-Mańkowska S., Koncepcja wizerunku miasta, [w:] A. Grzegorczyk, A. Kochaniec (red.), Kreowanie wizerunku miast, Wyższa Szkoła Promocji, Warszawa 2011, 42–67.
• [26] Dębek M., Towards people’s experiences and behaviours within their worlds: The integrative-transactional framework for studying complexpeople-environmentinteractions, „Social Space” 2014, No. 2(8), 1–55.
• [27] Wycisk A., Miasta znaczeń: wizerunki polskich miast oraz społeczna recepcja ich promocji, praca doktorska, Uniwersytet Śląski, Katowice 2014.
• [28] Kotler P., Haider D.H., Rein I., Marketing places: Attracting investment, industrie, and tourism to cities, states and nations, Free Press, New York 1993.
• [29] San Martín H., Rodríguez del Bosque I.A., Exploring the cognitive–affective nature of destination image and the role of psychological factors in its formation, „Tourism Management” 2008, No. 2(29), 263–277.
• [30] Damurski Ł., Re-miasto. Scenariusze rozwoju urbanizacji w XXI w., Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2016.[31] Dębek M., Olejniczak P., Wizerunek wrocławskiego Nadodrza po działaniach rewitalizacyjnych 2009–2013, „Social Space” 2015, No. 1(9), 1–47.
• [31] Dębek M., Olejniczak P., Wizerunek wrocławskiego Nadodrza po działaniach rewitalizacyjnych 2009–2013, „Social Space” 2015, No. 1(9), 1–47.
• [32] Glińska E., Sposoby badania wizerunku miejsca, „Samorząd Terytorialny” 2011, No. 11, 33–44.
• [33] Lynch K., Reconsidering the image of the city, [w:] T. Banerjee, M. Southworth (eds.), City sense and city design: Writings and projects of Kevin Lynch, MIT Press, Cambridge 1995, 247–258.
• [34] Rada Miejska Wrocławia, Uchwała nr LVI/1465/14 Rady MiejskiejWrocławia z dnia 10 kwietnia 2014 r. w sprawie utworzenia Parku Kulturowego „Stare Miasto” 2014, www.wroclaw.pl.
• [35] Huisman G., van Hout M., van Dijk E., van der Geest T., Heylen D., LEMtool, [w:] W.E. Mackay, S. Brewster, S. Bødker, Interaction, ACM Special Interest Group on Computer-Human (eds.), the SIGCHI Conference // Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems, ACM, New York 2013, 351–360.
• [36] Grisaffe D.B., Questions about the ultimate question: Conceptual considerations in evaluating Reichheld’s Net Promoter Score (nps), „Journal of Consumer Satisfaction, Dissatisfaction and Complaining Behavior” 2007, No. 20, 36–53.
• [37] Temkin Group, Net Promoter Score Benchmark Study, http://temkingroup.com/research-reports/net-promoter-score-benchmark-study-2016/ [accessed: 20.02.2017].

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).