Wstępny monitoring makro- i mikroskładników w osadach dennych rzeki Gowienicy

• Autorzy: Ligocka K. , Burczyk P.

Identyfikatory

DOI

10.12912/23920629/99549

Warianty tytułu

EN

Preliminary monitoring of macro- and micronutrients in bottom sediments of the Gowienica River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do badań wytypowano położoną w zlewni typowo rolniczej, rzekę Gowienicę Miedwiańską. Badania prowadzono w latach 2014 – 2015. Próbki osadów dennych z badanej rzeki pobierano z warstwy 0-30 cm. W pobranych próbkach oznaczono zawartość całkowitą pierwiastków tj.: Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, Zn. Celem podjętych badań był wstępny monitoring rozprzestrzeniania się makro- i mikroskładników w osadach dennych rzeki Gowienicy wzdłuż jej biegu. Wykonane analizy w próbkach osadów dennych pozwoliły zaobserwować, że najwyższe stężenia analizowanych pierwiastków, zarówno w 2014 i 2015 roku wystąpiły w końcowym odcinku badanej rzeki (P-5 i 6) za wyjątkiem stężeń cynku, gdzie najwyższe stężenie wystąpiło w początkowym jej odcinku w punkcie nr 2. Podwyższone stężenia spowodowane mogą być spowolnieniem biegu rzeki. Najwyższe istotnie statystycznie dodatnią korelacje dla osadów rzeki Gowienicy wykazano pomiędzy magnezem i sodem w 2014 i 2015 roku. Również analiza wykazała istotnie statystyczną korelacje dla wapnia i miedzi (w 2014 i 2015 roku) oraz dla wapnia i manganu w 2014 i 2015 roku.

EN

Gowienica Miedwiańska river, located in a typical agricultural catchment, was selected for the research. They were carried out in 2014-2015. Samples of bottom sediments from the river were collected from the 0-30 cm layer. In the samples taken, the total content of the elements was determined: Ca, Cu, Fe, K, Mg, Mn, Na, Zn. The aim of the research was to initially monitor the spread of macro- and microelements in bottom sediments of the Gowienica River along its course. The analyzes performed in the bottom sediment samples allowed to observe that the highest concentrations of the analyzed elements in both 2014 and 2015 occurred in the final section of the studied river (P-5 and 6) with the exception of zinc concentrations, where the highest concentration occurred in the initial section in point no. 2. Increased concentrations may be caused by a slowing down of the river water speed. The highest statistically significant positive correlations for the deposits of the Gowienica River appeared between magnesium and sodium in 2014 and 2015. The analysis also showed statistically significant correlations for calcium and copper (in 2014 and 2015) and for calcium and manganese in 2014 and 2015.

Słowa kluczowe

PL

Gowienica; makroskładniki; mikroskładniki; zlewnia rolnicza; osady denne; jezioro Miedwie

EN

Gowienica; macroelements; microelements; agricultural catchment; bottom sediments; Miedwie Lake

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2018
• Tom: Vol. 19, nr 6
• Strony: 114--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Ligocka K.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Al. Piastów 17, 70-310 Szczecin

autor

Burczyk P.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn

Bibliografia

• 1. Bąk Ł., Górski J., Rabajczyk A., Szwed M. 2013. Zawartość związków metali ciężkich w osadach dennych zbiornika Suchedniów. Proceedings of ECOpole, 7(1), 287-294.
• 2. Bąk Ł., Górski J., Szeląg B. 2014. Koncentracja metali ciężkich w wodzie i osadach dennych małego zbiornika wodnego w Kanowie. Proceedings of ECOpole, 8(1), 120-125.
• 3. Burczyk P., Gamrat R. 2006. Assessment of Agricultural Land Development Influence on Concentration of Phosphorus and Potassium Compounds in Soil and Ground Waters Polish Journal of Environ. Stud, Vol. 15, No 5d, 419–423.
• 4. Durkowski T., Burczyk P., Królak B. 2007. Stężenie wybranych składników chemicznych w wodach gruntowych i roztworze glebowym w małej zlewni rolniczej. Woda-Środowisko-Obszary-Wiejskie, T. 7 Z.1(19), 5-15.
• 5. Durkowski T., Jarnuszwski G., Wiśniewska J. 2015. Identyfikacja i ocena oddziaływań antropogenicznych o charakterze obszarowym na zasoby wodne zlewni jeziora Miedwie. Inżynieria Ekologiczna, Vol. 45, 140-149.
• 6. Gałczyńska M., Burczyk P., Gamrat R. 2009. Próba określenia wpływu rodzaju uprawy na stężenia związków azotu i fosforu w wodach wybranych śródpolnych oczek wodnych na Pomorzu Zachodnim. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, T. 9. Z. 4(28), 47-57.
• 7. Gaur V. K., Gupta S. K., Pandey S. D., Gopal K., Misra V. 2005. Distribution of heavy metals in sediment and water of River Gomti. Environ. Monit. Assess, Vol 102, 419-433.
• 8. GUS. 2010. Powszechny spis rolny 2010. Baza danych lokalnych. Dostępny w Internecie: http:// stat.gov.pl/spisy-powszechne/powszechny-spis-rolny-2010/
• 9. Hoc R. 2007. Baza danych GIS mapy hydrogeologicznej Polski 1:50 000 „Pierwszy poziom wodonośny – wrażliwość na zanieczyszczenie i jakość wód”, arkusz Żelisławiec (266). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 10. Hou D., He J., Lu Ch., Ren L., Fan Q., Wang J., Xie Z. 2013. Distribution characteristics and potential ecological risk assessment of heavy metals (Cu, Pb, Zn, Cd) in water and sediments from Lake Dalinouer, China. Ecotoicology and EnvironmentalSafety, Vol. 93, 135-144.
• 11. Jasiewicz Cz., Baran A. 2006. Charakterystyka osadów dennych dwóch zbiorników małej retencji wodnej. J. Elementol., 11(3), 307-317.
• 12. Kochanowska R., Raniszewska M. 1999. Jak chronić śródpolne i śródleśne oczka wodne. Przegląd Przyrodniczy, T. X. Z. 3-4, 96-76.
• 13. Kondracki J. 2001. Geografia regionalna Polski. 1991.Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN,. Nitrogen Directive (Dyrektywa Azotanowa Unii Europejskiej) 91/676/EWG, 441.
• 14. Linczar M., Linczar S.E., Linczar P., Żmuda R. 2005. Właściwości osadów dennych cieku Mielnica. Acta Agrophysica, 5(2), 345-355.
• 15. Marcinkowski T. 2014. Produkcja rolnicza a jakość wód na obszarach polderowych Żuław Elbląskich. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, T. 14. Z. 1(45), 41-52.
• 16. Nocoń W. 2009. Metale ciężkie w osadach dennych wybranych dopływów rzeki Kłodnicy. Inżynieria i ochrona środowiska, 12(1), 65-76.
• 17. Pietrzak S. 2014. Śródpolne oczka wodne jako pułapki biogenów. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, Nr 2, 89-97.
• 18. Pietrzak S. 2014. Śródpolne oczka wodne jako pułapki biogenów. Zagadnienia Doradztwa Rolniczego, Nr 2, 89-97.
• 19. Rawicki K., Burczyk P., Wesołowski P., Marciniak A., Brysiewicz A. 2015. Zmienność stężeń mineralnych związków azotu i fosforu w cieku na obszarze zlewni użytkowanej rolniczo. Woda-Środowisko- Obszary Wiejskie, T. 15 Z. 2(50), 115–125.
• 20. Sammel A. 2015. Skład chemiczny osadów dennych zbiorników wodnych Syrenie Stawy aglomeracji Szczecińskiej i możliwość ich wykorzystania. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego, 157(37), 53-60.
• 21. Stachowicz K. 1995. Migracja wodna składników pokarmowych ze zlewni rolniczych. Człowiek i Środowisko, 19(1), 125-141.
• 22. Szydłowski K., Brysiewicz A., Wesołowski P., Podlasińska J. 2017. Quality of bottom sediments of midfield ponds and their evaluation for the potential threat of the aquatic environment. Journal of Ecological Engineering. 18(1), 65-71.
• 23. Szydłowski K., Podlasińska J. 2017. Preliminary assessment of agriculture influence on heavy metal content in bottom sediments of small water reservoirs and in rushes. Infrastructure and Ecology of Rural Areas. No. 3(1), 949-962.
• 24. Szydłowski K., Podlasińska J. 2016. Stężenia wybranych metali ciężkich w osadach dennych cieku wodnego. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 1(1), 59-71.
• 25. Tarnawski M., Baran A., Jasiewicz C. 2012. Ocena właściwości fizyczno-chemicznych osadów dennych zbiornika Chańcza. Proceedings of ECOpole. 6(1), 305-311
• 26. Wesołowski P., Gałczyńska M., Gamrat R., Horak A., Kot M. 2014. Związek miedzy zanieczyszczeniem metalami ciężkimi śródpolnych oczek wodnych i stałością lustra wody a roślinnością strefy wodnej i buforowej. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych, Nr 576, 195-205.
• 27. Wesołowski P., Trzaskoś M., Brysiewicz A. 2011. Skład botaniczny i zawartość wybranych pierwiastków w roślinności szuwarowej strefy przybrzeżnej jeziora Starzyc. Woda Środowisko Obszary Wiejskie, T. 11. Z. 1(33), 331-345.