Kolekcjonowanie, eksponowanie i obrót minerałami promieniotwórczymi

• Autorzy: Długosz-Lisiecka Magdalena

Warianty tytułu

EN

Acquiring, collecting and displaying of radioactive minerals

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Poziom promieniowania jonizującego niektórych minerałów, odnajdywanych również w Polsce, bywa bardzo wysoki. Pozyskiwanie, kolekcjonowanie i ekspozycja takich minerałów, mimo że są naturalnymi składnikami skorupy ziemskiej, jest obwarowane przepisami. Właściwe ich przechowywanie i oszacowanie narażenia są kluczowe dla zapewnienia właściwego poziomu ochrony radiologicznej

EN

The article is a review of the principles of the safety collecting, presenting and trading of the radioactive minerals, with particular emphasis on current legislations. Activity concentrations of the three isotopes 238U, 232Th and 40K determine whether a given mineral meets the definition of a radioactive source and can be apply to assess radiological exposure for the human. For proper radiation protection, it is important to maintain the basic principles, including the rules of distance, limitation of the time and using of the shield. Particular attention has been paid to the need of radiation protection of the private owners of unique radioactive collections. Trade and transport of minerals defined as radiation sources requires notification or authorization on similar principles as their storage. The paper describe more specific duties for museum collections of radioactive exhibitions due to the publicly available and guidelines for the classification of a package containing radioactive minerals, in the public transport.

Słowa kluczowe

PL

radionuklidy; narażenie radiologiczne; minerał promieniotwórczy

EN

radionuclides; radiological exposure; radioactive mineral

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2019
• Tom: nr 7
• Strony: 4--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Długosz-Lisiecka Magdalena

• Politechnika Łódzka, Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej

Bibliografia

• 1. Dyrektywa Rady 2009/71/Euratom z dnia 25 czerwca 2009 r. ustanawiająca wspólnotowe ramy bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych (Dz. U. UE L z 2009 r., 172.18, ze zm.).
• 2. Dyrektywa Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiająca podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego (Dz. U. UE L z dnia 17.01.2014 r., s. 13).
• 3. Dziubiak T.: Kolekcjonowanie minerałów promieniotwórczych w świetle polskiego prawa. Postępy Techniki Jądrowej 2012, 58, 4, s. 33–35.
• 4. Isajenko K., Piotrowska B., Fujak M., Kardaś M.: Atlas Radiologiczny Polski. Wyd. GIOŚ – Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej, Warszawa 2011.
• 5. Malczewski D., Janeczek J.: Kolekcjonowanie i obrót minerałami o bardzo wysokiej aktywności promieniotwórczej w Polsce w świetle regulacji prawnych. Bezpieczeństwo jądrowe i ochrona radiologiczna 2012, nr 3(89), s. 27-36.
• 6. Raport roczny prezesa Państwowej Agencji Atomistyki za 2017 r. www.paa.gov.pl.
• 7. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 6 sierpnia 2002 r. w sprawie przypadków, w których działalność związana z narażeniem na promieniowanie jonizujące nie podlega obowiązkowi uzyskania zezwolenia albo zgłoszenia, oraz przypadków, w których może być wykonywana na podstawie zgłoszenia (Dz. U. Nr 137, poz. 1153, z późn. zm.).
• 8. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 grudnia 2002 r. w sprawie stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych i placówek prowadzących pomiary skażeń izotopów promieniotwórczych (Dz. U. Nr 239, poz. 2030).
• 9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2005 r. w sprawie dawek granicznych promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 20, poz. 168).
• 10. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 lipca 2006 r. w sprawie szczegółowych warunków bezpiecznej pracy ze źródłami promieniowania jonizującego (Dz. U. Nr 140, poz. 994).
• 11. Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe (Dz. U. poz. 792).
• 12. Ustawa z dnia 1 lutego 2019 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2019 r., poz. 382).
• 13. www.mindat.org.
• 14. www.webmineral.com.