Pozyskanie innowacyjnych metod modernizacji bloków energetycznych przy wykorzystaniu modelu zamówień przedkomercyjnych : Program „Bloki 200+” realizowany przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

• Autorzy: Matan K. , Ziółkowska K.

Warianty tytułu

EN

The acquisition of innovative methods of modernization for power units using prec-commercial procurement : the “Bloki 200+” program implemented by the National Center for Research and Development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W polskich elektrowniach pracuje ponad 50 bloków klasy 200 MW, głównie ponad czterdziestoletnich, których eksploatacja staje się coraz bardziej kosztowna z powodów funkcjonalnych i środowiskowych. Jednostki te albo przeszły już kosztowną modernizację, dostosowującą je do wymagań obowiązującej od 2016 r. dyrektywy IED (o emisjach przemysłowych), albo uzyskały w tym zakresie derogacje. Jednak najpóźniej od 2021 r. będą musiały spełniać one jeszcze bardziej restrykcyjne normy, tzw. konkluzje BAT dotyczące emisji zanieczyszczeń. Wymagają więc kolejnej modernizacji. Problematyczna jest także znaczna ilość dwutlenku węgla, który emitują. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, dostrzegając ten problem, podjęło decyzję o wdrożeniu programu „Bloki 200+. Innowacyjna technologia zmiany reżimu pracy bloków energetycznych klasy 200 MWe z uwzględnieniem trybu zamówienia przedkomercyjnego”. NCBR, przy czynnym zaangażowaniu uczestników sektora, planuje pozyskać niskonakładową metodę modernizacji bloków energetycznych. Ma ona nie tylko przedłużyć ich żywotność, ale także umożliwić eksploatację przy częstszych zmianach obciążenia, wymuszonych coraz większym udziałem OZE w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym. Program ma na celu także wdrożenie w wymiarze krajowym rozwiązań zaczerpniętych z modelowego trybu finansowania badań amerykańskiej agencji DARPA. Planowane jest również przetestowanie nowatorskiego trybu zamówień przedkomercyjnych w dziedzinie nowych technologii. Artykuł wyjaśnia przede wszystkim, na czym polega nowe podejście NCBR do finansowania badań rozwojowych w dziedzinie elektroenergetyki (idea „państwo jako inteligentny zamawiający”). Analiza przedstawionego modelu programu odpowiada także na pytanie, czy pozyskanie innowacyjnej metody modernizacji bloków energetycznych ma szansę przyczynić się w znacznym stopniu do zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego w Polsce w perspektywie krótko- i średnioterminowej.

EN

At present, Polish power plants operate over fifty 200 MW power units, most of which are more than 40 years old. Their operation is becoming more and more expensive for functional and environmental reasons. These units have either already undergone a costly modernization, adapting them to the requirements of the so-called, Industrial Emissions Directive (in force since 2016), or have obtained derogations in this respect. Nevertheless, starting from 2021, they will have to meet even stricter standards (so-called BAT conclusions) regarding the emissions of chemical pollution. Therefore, they may require another modernization. The amount of carbon dioxide that they emit is also problematic. The National Center for Research and Development, in recognizing this problem, decided to implement the: „Bloki (Power units) 200+ program. Innovative technology of changing the operating regime of 200 MW power units using pre-commercial procurement.” The NCRD, with the active involvement of energy sector participants, plans to obtain a low-cost method of power units’ modernization. The objective is not only to extend their lifetime, but also to enable operation with more frequent load changes, forced by the increasing share of renewable energy in the National Power System. The program also aims to implement standards of financing research developed by the US agency - DARPA in Poland. The Program should also test the innovative mode of pre-commercial procurement in the field of new technologies. The article explains the new approach of the NCRD to financing development research in the field of power engineering (the idea of „the state as an intelligent client”). The analysis of the presented model of the program also responds to the question whether acquiring an innovative modernization method for power units has a chance to contribute to energy security in Poland in the short and medium term.

Słowa kluczowe

PL

bloki; energetyka; emisje; B+R; zamówienia przedkomercyjne; innowacje; Narodowe Centrum Badań i Rozwoju

EN

power units; energy; emission; R+D; pre-commercial procurement; innovations; National Centre for Research and Development

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Instytutu Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 102
• Strony: 261--275
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz.

Twórcy

autor

Matan K.

• Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Warszawa

autor

Ziółkowska K.

• Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Warszawa

Bibliografia

• 1. ARPA-E 2018. ARPA-E IMPACT [Online] Dostępne w: https://arpa-e.energy.gov/?q=site-page/arpa-e-impact [Dostęp: 24.01.2018].
• 2. Decyzja wykonawcza… 2017. Decyzja wykonawcza Komisji (UE) 2017/1442 z dnia 31 lipca 2017 r. ustanawiająca konkluzje dotyczące najlepszych dostępnych technik (BAT) w odniesieniu do dużych obiektów energetycznego spalania zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE (Dz.U.UE.L.2017.212.1)
• 3. Dyrektywa… 2010. Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) (Dz.U.UE.L.2010.334.17).
• 4. Informacje… 2017. Polskie Sieci Elektroenergetyczne, Informacje o zasobach wytwórczych KSE [Online] Dostępne w: https://www.pse.pl/dokumenty?safeargs=666f6c64657249643d3333393139 [Dostęp: 24.01.2018].
• 5. Kasztelewicz, Z. i Patyk, M. 2015. Nowoczesne i sprawne elektrownie węglowe strategicznym wyzwaniem dla Polski. Polityka energetyczna – Energy Policy Journal t. 18, z. 4, s. 58.
• 6. Komunikat… 2007. Komunikat Komisji z dnia 14 grudnia 2017 r. do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego i Komitetu Regionów: „Zamówienia przedkomercyjne: wspieranie innowacyjności w celu zapewnienia trwałości i wysokiej jakości usług publicznych w Europie” (KOM(2007)799).
• 7. Komunikat… 2014. Komunikat Komisji Zasady ramowe dotyczące pomocy państwa na działalność badawczą, rozwojową i innowacyjną (2014/C 198/01).
• 8. Krajowy raport… 2016. Krajowy Ośrodek Bilansowania i Zarządzania Emisjami w Instytucie Ochrony środowiska – Państwowym Instytucie Badawczym, Krajowy raport inwentaryzacyjny 2016. Inwentaryzacja gazów cieplarnianych w Polsce dla lat 1988 – 2014, Warszawa [Online] Dostępne w: http://www.kobize.pl/uploads/ materialy/materialy_do_pobrania/krajowa_inwentaryzacja_emisji/NIR_2016_POL_Streszczenie_05.2016. pdf [Dostęp: 24.01.2018].
• 9. Nowak i in. 2016 – Nowak, W., Ściążko, M. i Tokarski, S. 2016. Odbudowa mocy polskiego systemu elektroenergetycznego – dylematy inwestycyjne. Energetyka Cieplna i Zawodowa t. 8.
• 10. Ogłoszenie… 2017. Ogłoszenie o wszczęciu postępowania publicznego nr 234/17/PU [Online] Dostępne w: http:// www.ncbr.gov.pl/fundusze-europejskie/poir/bloki-200/art,5732,ogloszenie-o-wszczeciu-postepowania-publicznego- nr-23417pu.html [Dostęp: 24.01.2018].
• 11. Prognoza… 2016. Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A., Prognoza pokrycia zapotrzebowania szczytowego na moc w latach 2016–2035, Konstancin-Jeziorna [Online] Dostępne w: https://www.pse.pl/documents/ 20182/20580202/Prognoza_pokrycia_zapotrzebowania_szczytowego_na_moc_w_latach_2016-2035. pdf/f0b419f3-b8b9-49b9-87e4-490ffcb1cc31?safeargs=646f776e6c6f61643d74727565 [Dostęp: 24.01.2018].
• 12. PZP 2004. Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U.2017.1579 ze zm.).
• 13. Regulamin… 2017. Regulamin przeprowadzania postępowania konkursowego pod nazwą: „Program Bloki 200+. Innowacyjna technologia zmiany reżimu pracy bloków energetycznych klasy 200 MWe” [Online] Dostępne w: http://www.ncbr.gov.pl/gfx/ncbir/pl/defaultaktualnosci/1975/5732/1/234_17_pu_regulamin_prowadzenia_ postepowania.pdf [Dostęp: 24.01.2018].
• 14. Rozporządzenie… 2014. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie standardów emisyjnych dla niektórych rodzajów instalacji, źródeł spalania paliw oraz urządzeń spalania lub współspalania odpadów (Dz.U.2014.1546).
• 15. Strategia… 2017. Uchwała nr 8 Rady Ministrów z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie przyjęcia Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 r.) (M.P. z 2017 r. poz. 260).
• 16. Tokarski, S. 2017. Po co modernizować stare bloki węglowe. Nowa Energia t. 3, s. 60–66.
• 17. Trzeszczyński, J. 2017. Dalsza eksploatacja bloków klasy 200 MW – racjonalna strategia dla polskiej energetyki. Energetyka, s. 2 [Online] Dostępne w: http://www.cire.pl/pliki/2/2017/the_power_industry_is_the_key_industry_ in_a_modern_industrial_society_like_germany.pdf [Dostęp: 24.01.2018].
• 18. UNCBR 2010. Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Narodowym Centrum Badań i Rozwoju (t.j. Dz.U.2017.1447 ze zm.).

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).