Metaloznawcze badania przedmiotów żelaznych ze średniowiecznej wsi Dracy, Burgundia (Francja)

• Autorzy: Piaskowski J.

Warianty tytułu

EN

The matellographic examination of iron implements from mediaeval village in Dracy, Bourgogne (France)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

In 1965-1981, the Polish archaeological expedition from Institute of Material Culture of Polish Academy of Science in Lodz carried out excavations in Dracy, Bourgogne (France). The Author of this paper acquired some iron implements found there for matallographic examinations, namely: 9 knives, 7 horseshoes, a pair of scissors, one arrow, one fibula and two fragments. Metaloznawcze badania przedmiotów żelaznych ze średniowiecznej wsi w Dracy, Burgundia (Francja)

EN

Przedstawiono wyniki badań metaloznawczych 21 przedmiotów żelaznych z XIV wieku z wczesnośredniowiecznej wsi w Dracy, Buigundia (Francja), pochodzących z prowadzonych tam prac archeologicznych Instytutu Kultury Materialnej PAN w Łodzi (Polska). Zbadano skład chemiczny i twardość badanych przedmiotów (na zawartość P, Ni, Cu, Mn), określono strukturę metalu i twardość Vickers’a, mikrotwardość składników struktury, określono sposób ich wykonania (technologię). Najbardziej skomplikowaną technologię wykazał noż nr 1, zgrzany z 3 prętów żelaznych i 3 prętów stalowych. Z jednego z tych ostatnich zostało ukształtowane ostrze noża. Nóż nr 6, wykuty z żelaza, posiadał nakładkę stalową, stanowiącą ostrze (był to najczęściej stosowany sposób wykonywania noży w Polsce, oznaczony symbolem IV. 1. A.2). Nóż nr 8 posiadał także taką nakładkę, z tym, że drugą taką nakładkę umieszczono na jego grzbiecie (typ IV.1.B.2). Natomiast noże nr 2,3,i 4 oraz nożyce, wykute ze stali dymarskiej o nierównomiernym nawęgleniu, zawierały 0,075-0,15% P. Wszystkie opisane wyżej narzędzia były poddane prawidłowo przeprowadzonej obróbce cieplnej. Natomiast z żelaza dymarskiego wykuto noże nr 5,7 i 9 (typ 1); ten ostatni, wykuty z żelaza o bardzo nikłej zawartości fosforu (0,015%P), zawierał dużą domieszkę niklu (0,31%Ni). Z żelaza wykuto także 6 szt. podków (niektóre z nich wykazały śladowe nawęglenie pierwotne; podkowa nr 3 wykazała przy powierzchni nawęglenie, prawdopodobnie wtórne), grot strzały, zapinka oraz nieokreślone fragmenty nr 1. W nożu nr 9 i w podkowie nr 2 wystąpiły wydzielenia azotków - Fe|fN2 i Fe4N. Zbadane przedmioty żelazne ze wsi Drący wykonane zostały z żelaza i stali, przy zastosowaniu takich samych technik, jakie występowały w średniowieczu na ziemiach Polski.

Słowa kluczowe

PL

średniowiecze; przedmioty żelazne; archeologia

EN

Middle Ages; iron objects; archeology

• Wydawca: Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów Polskiej Akademii Nauk
• Czasopismo: Kwartalnik Historii Nauki i Techniki
• Rocznik: 2001
• Tom: R. 46, nr 2
• Strony: 65--84
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz.

Twórcy

autor

Piaskowski J.

• Kraków