Oddziaływanie regulatora na czynniki finansowe operatorów systemu dystrybucyjnego energii elektrycznej

• Autorzy: Przybył M. A. , Śpiewak R.

Warianty tytułu

EN

Influence of regulator on financial factors of the electricity distribution system operators

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Energia elektryczna jest produktem przeznaczonym na sprzedaż. Ma jednak specyficzne znaczenie, które skutkuje nadaniem jej przymiotu dobra publicznego. Przyczyną takiego stanu jest konieczność zagwarantowania ciągłości jej dostaw. Niezbędna jest nie tylko dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstw domowych, lecz w szczególności konieczna dla zapewnienia bezpieczeństwa kraju. W obowiązującym systemie gospodarczym, posługując się terminem konstytucyjnym: społeczną gospodarką rynkową, to konkurencja, uważana jest za najlepszą metodę kształtowania rynku i występujących w jego ramach stosunków. Niewątpliwie nie we wszystkich podsektorach energetyki niewidzialna ręka rynku pozwala na realizację swoich celów i funkcji w sposób wystarczający. Zatem niezbędne staje się wprowadzenie odpowiednich, aktywnych mechanizmów regulacji stanowiących skuteczny substytut dla konkurencji. Regulatorowi – czyli prezesowi Urzę- du Regulacji Energetyki przypisano szereg zadań i kompetencji. Ma on obowiązek dbania o interes państwa w zakresie rozwoju przedsiębiorstw energetycznych. Równocześnie wykonuje on zadanie ochrony odbiorcy końcowego przed nakładaniem nieuzasadnionych opłat za dostarczaną energię. Jednakże regulator nie może być rzecznikiem wyselekcjonowanej grupy uczestników rynku. Jego funkcją jest zastępowanie mechanizmów konkurencji rynkowej przy wykorzystaniu dostępnych narzędzi prawnych i ekonomicznych. Rolę regulatora należy określić, jako zamiennika rynku konkurencyjnego. Połączenie wskazanych powyżej zadań jest trudne, ale możliwe, przy zachowaniu niezależności regulatora oraz nadaniu i zagwarantowaniu mu uprawnień umożliwiających, m.in. kontrolę nad gospodarką finansową spółek jednoosobowych Skarbu Państwa lub podmiotów państwowych działających w branży dystrybucji energetycznej. Niniejszy tekst ma na celu przedstawienie zależności między rozmaitymi formami aktywności organów regulacyjnych a podmiotami uczestniczącymi w rynku energii, w szczególności spółek zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej. Autorzy wskazują, czym jest sama regulacja oraz kto wprowadza normy wiążące strony. Ponadto podejmują staranie przedstawienia czytelnikowi w przystępny sposób zagadnienia przychodu regulowanego oraz uwypuklenia w nim roli regulacji jakościowej. Istotą artykułu jest wykazanie formy i stopnia oddziaływania Regulatora na wyniki finansowe OSD.

EN

Electrical energy is a product intended for sale. However, it has a specific meaning that results in its importance for the public. The reason for this is the necessity of providinf the continuity of energy supply, which is crucial not only for the proper functioning of households, but in particular to ensure the safety of the country. In the current economical system – basing on the constitutional notion: the social market economy – competition is considered the best method to shape the market and relations existing within it. There is no doubt that there are sub-sectors of energy business where the „invisible hand of the market” do not allows to achieve its objectives and functions sufficiently. Therefore, it becomes necessary to introduce some active regulation mechanisms which could be effective substitutes for the competition. Regulator – the President of the Energy Regulatory Office – had been attributed with a number of tasks and competences. He is obliged to take care of the interest of the state in terms of energy entities which are owned by the State Treasury. At the same time he has to protect the final recipient of electricity from imposiong unreasonable charges for delivered product. However, the regulator cannot stand for a selected group of market participants. His function is to replace the mechanisms of market competition by using available legal and economic tools. The role of the regulator should be defined as a substitute for a competitive market. The combination of the abovemenioned tasks is difficult, but possible, while maintaining the independence of the regulator and granting and guaranteeing its powers allowing i.e. control of the financial management of entities solely owned by the State Treasury or public entities operating in the distribution of electricity. This article aims to show the relationship between different forms of activity of regulatory bodies and the entities involved in the energy market, in particular companies engaged in the distribution of energy. The authors point out what is regulation and who introduces the standards which bind the parties. In addition, they endeavor to present the issue of regulated revenue to the reader, and to emphasize the role of quality regulation. The essence of the article is to demonstrate the form and extent of Regulator influence on DSO financial results.

Słowa kluczowe

PL

prawo energetyczne; regulator; dystrybucja; przychód regulowany; energy law; regulator; distribution; regulatory revenue

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 20, z. 2
• Strony: 89--104
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Przybył M. A.

• student Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań

autor

Śpiewak R.

• Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Gdański, Sopot

Bibliografia

• Baehr i in. 2010 – Baehr, J., Stawicki, E. i Antczak, J. 2003. Prawo energetyczne. Komentarz. Zakamycze.
• Boroń, M. 2010. Rola Prezesa URE w postępowaniu o zatwierdzanie taryf. Roczniki Administracji i Prawa. R. X, Sosnowiec.
• Chojnacki, I. Kolorowa podwyżka prądu. [Online] Dostępne w: http://www.wnp.pl, Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości, http://www.wnp.pl/artykuly/kolorowa-podwyzka-pradu, 243180_0_0_3_0.html Dostęp: 21.12.2016].
• Dobroczyńska i in. 2001 – Dobroczyńska, A., Juchniewicz, L. i Zaleski, B. 2001. Regulacja energetyki w Polsce. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
• Docelowy model rynku energii elektrycznej, red. L. Nowak:, Towarzystwo Obrotu Energią, Warszawa 2007.
• Dyrektywa 2003/54/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 26.06.2003 r., dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej, O.J., L 176/37, 15.07.2003.
• ENTSO-E, Anual Report 2015 Electricity without borders, Bruksela 2015, s. 11.
• IRENA, REthinking Energy 2015, Bonn 2015, s. 26.
• URE, Raport Krajowy Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki 2015 [Online] Dostępone w: http://www.ure.gov.pl/download/1/7613/RaportRocznyPrezesaURE-2015.pdf [Dostęp: 21.12.2016].
• Laskowski, S. 2009. Regulacja rynku energii elektrycznej. Acta Energetica Vol. 2, No. 2, Apr. 2009, Gdańsk.
• Nagaj, R. 2011. Instrumenty regulacyjne wprowadzone w trzecim pakiecie energetycznym jako narzędzia polityki państwa wobec sektora elektroenergetycznego, Problemy teorii i polityki makroekonomicznej. Studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 19, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
• Śpiewak, R. i Wesołowska, P. 2016. Types of Risks in Process of Investing in Renewable Electric Energy Sources. Acta Energetica Vol. 4, No. 29, Gdańsk, s. 128.
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 14 grudnia 2000 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energią elektryczną, Dz. U. 2001 r., Nr 1, poz. 7 oraz Dz.U. 2000 r., Nr 122, poz. 1319.
• Stanowisko Prezesa URE z dnia 28 czerwca 2001 r. w sprawie zwolnienia przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wytwarzaniem i obrotem energią elektryczną z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzenia [Online] Dostępne w: http://www.ure.gov.pl [Dostęp: 21.12.2016].
• Sudak, I. W 2016 r. zapłacimy mniej za prąd. Miesięcznie rachunki spadną o 1–2 zł. [Online] Dostępne w: http://wyborcza.biz/biznes/1,148287,19361180,w-2016-r-spadna-rachunki-za-prad-1-2-zl-miesiecznie.html?disableRedirects=true [Dostęp: 21.12.2016].
• Szczygieł, L. Model rynku energii elektrycznej. [Online] Dostępne w: http://www.ure.gov.pl/pl/publikacje/seria-wydawnicza-bibli/jaki-model-rynku-energ/1183,1-Model-rynku-energii-elektrycznej.html [Dostęp: 21.12.2016].
• URE, Regulacja jakościowa w latach 2016–2020 dla Operatorów Systemów Dystrybucyjnych (którzy dokonali, z dniem 1 lipca 2007 r., rozdzielenia działalności). Warszawa 2015, s. 4.
• URE, Strategia Regulacji Operatorów Systemów Dystrybucyjnych na lata 2016–2020, Warszawa 2015.
• URE, Taryfy OSD na rok 2016, Warszawa 2015, s. 7.
• URE, Zawieszenie stosowania jednego ze Stanowisk Prezesa URE w sprawie AMI. [Online] Dostępne w: http://www.ure.gov.pl/pl/urzad/informacje-ogolne/aktualnosci/6068,Zawieszenie-stosowania-jednego-ze-Stanowisk-Prezesa-URE-w-sprawie-AMI.html [Dostęp: 21.12.2016].
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne, Dz.U. z 1997 r., Nr 54, poz. 348, art. 23.
• Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne, Dz.U. z 2006 r., Nr 89, poz. 625 i Nr 104, poz. 708.
• Ustawa z dnia 30 sierpnia 1996 r. o prywatyzacji i komercjalizacji przedsiębiorstw państwowych, Dz.U. z 1996 r., Nr 118, poz. 561.
• Zielowski, M. 2015. Poprzeczka jakościowa wysoko. Energia elektryczna 11, Poznań.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).