Czy zawsze stosuje się oznaczenie strony badanej w rentgenodiagnostyce klasycznej?

• Autorzy: Sulmiński P. , Polak K. , Nowak P. , Pasieka E.

Warianty tytułu

EN

Are the markers of anatomical side always used in radiography?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp: Właściwe oznaczenie strony pacjenta na radiogramie stanowi istotny aspekt wykonania zdjęcia rentgenowskiego, umożliwiający prawidłową identyfikację i ocenę badanych struktur. Nieprawidłowa lateralizacja uznawana jest za błąd jakościowy mogący skutkować niewłaściwym postępowaniem terapeutycznym. Cel: Celem badań była analiza prawidłowości stosowania lateralizacji w rentgenodiagnostyce klasycznej. Materiał i metody: Wykonano analizę 338 kolejnych radiogramów zrealizowanych w technice cyfrowej. Zdjęcia rentgenowskie wykonano w Zakładzie Radiologii Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego w Białymstoku, za pomocą aparatów stacjonarnych Axiom Aristos Siemens (grupa I, n = 177) i Ysio Siemens (grupa II, n = 153) oraz przewoźnego Philips Practix 33 (grupa III, n = 8). Analizę przeprowadzono pod kątem częstości i prawidłowości stosowania markerów strony badanej (prawa/ lewa) z materiału pochłaniającego promieniowanie w dwóch zespołach techników elektroradiologii. Do wykonania obliczeń wykorzystano MS Excel 2010 i pakiet Statistica 12.0 (test U Manna-Whitneya; p < 0,05). Wyniki: Porównywane zespoły techników różniły się stosowaniem prawidłowej lateralizacji wykonywanych radiogramów. Najczęściej brak oznaczenia strony badanej dotyczył grupy I (n = 38; 21% vs. n = 8; 5%). Znacznie częściej nie stosowano oznaczania strony badanej zdjęć rentgenowskich w projekcjach bocznych (p = 0,01). W obu zespołach techników dominowało użycie oznaczenia post-processing. Oznaczanie radiogramów metodąpre-processing za pomocą znacznika z materiału pochłaniającego promieniowanie stosowane było w obu zespołach z podobną częstotliwością (n = 13; 9% vs. n = 16; 10%). Pozycja markera wykonanego z materiału pochłaniającego była przyczyną powiększenia pola kolimacji w przypadku 2 radiogramów, wykonanych przez techników zespołu I. Wnioski: W obu zespołach techników elektroradiologii wykonywane były radiogramy bez stosowania oznaczenia strony pacjenta. Analiza lateralizacji powinna być elementem oceny zdjęć odrzuconych w celu zaplanowania skutecznych działań eliminujących niewłaściwe postępowanie diagnostyczne.

EN

Introduction: The proper indication of anatomical side of the patient on a radiograph allows for the correct identification and evaluation of examined region. Deficiency or wrong mark of the side is regarded as the quality mistake which may results in improper therapeutic proceedings. Aim of the study: The purpose of the research was the analysis of the correctness of side markers application in rentgenodiagnostics. Material and methods: Retrospective analysis was performed on 338 next radiograms (1.10-5.10.2015). Digital X-ray images were made in Department of Radiology, University Hospital in Bialystok, with AxiomAristos Siemens (group I, n = 177), Ysio Siemens (group II, n = 153) and mobile Philips Practix 33 (group III, n = 8). The analysis was made regarding the frequency, as well as correctness of applied markers (right/left side) from radiopaque material, gathered by two teams of radiographers. MS Excel 2010 and Statistica 12.0 (Manna-Whitney U test; p < 0,05), were used to the analysis. Results: There were differences in correct application of anatomical markers on the radiographs, in both teams of radiographers. The most frequently absence of sides marker was observed in I group (n = 38; 21% vs. n = 8; 5%). More commonly absence of marker was found during examination in lateral views (p = 0,01). Both teams presented usually the post-processing application. Indication of the radiographs by pre-processing method with use of radiopaque material, was applied in both teams with comparable frequency (n = 13; 9% vs. n = 16; 10%). The position of anatomical marker, made of radiopaque material, was the purpose of increasing field size in case of 2 radiographs. Those images were made by first group of radiographers. Conclusions: There were radiographs acquired without application of anatomical side markers in both teams of radiographers. The analysis of applied anatomical side markers should be the element of evaluation of rejected radiographs to avoid improper medical procedures.

Słowa kluczowe

PL

lateralizacja; rentgenodiagnostyka; zdjęcie rentgenowskie

EN

laterality; anatomical side; radiograph

• Wydawca: Indygo Zahir Media
• Czasopismo: Inżynier i Fizyk Medyczny
• Rocznik: 2016
• Tom: Vol. 5, nr 4
• Strony: 185--189
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sulmiński P.

• Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok

autor

Polak K.

• Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok

autor

Nowak P.

• Studenckie Koło Naukowe „Radioaktywni”, Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok

autor

Pasieka E.

• Zakład Radiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, ul. M. Skłodowskiej-Curie 24a, 15-276 Białystok

Bibliografia

• 1. J. Zajgner: Rentgenodiagnostyka [w:] B. Pruszyński, A. Cieszanowski: Radiologia. Diagnostyka obrazowa RTG, TK, USG i MR, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2014, 42-49.
• 2. D. Kluszczyński, P. Pankowski: Ocena narażenia populacji w wyniku stosowania medycznych procedur radiologicznych w Polsce, VII Ogólnopolska Konferencja „Promieniowanie Jonizujące w Medycynie”, PJOMED 2015, Łódź 1-2 czerwca 2015 r., Materiały konferencyjne, 11-17.
• 3. C. Gunn: Radiographic imaging: a practical approach, Churchill Livingstone, Edynburg 2002.
• 4. L. Królicki, R. Andrysiak, A. Bajera: Medycyna nuklearna [w:] B. Pruszyński (red.): Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań, Wydawnictwo Lekarskie PZWL,Warszawa 2000, 471-503.
• 5. European guidelines on quality for diagnostic radiographic images, EUR 16260, 1996.
• 6. European guidelines on quality for diagnostic radiographic images in pediatrics, EUR 16261, 1996.
• 7. K.W. Bontrager, J.P. Lampignano: Textbook of radiographic positioning and related anatomy, ELSEVIER MOSBY, St Louis 2014.
• 8. R.J. Boone: Pozycjonowanie w radiografii klasycznej, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001.
• 9. S. Easton: Radiografia. Podręcznik dla techników elektroradiologii, Wydawnictwo Urban & Partner, Wrocław 2011.
• 10. S. Chapman, R. Nakialny: A guide to radiological procedures, SAUNDERS, Edynburg- Londyn-Nowy Jork-Oksford-Filadelfia- -St. Louis-Sidney-Toronto, Oxford 2001.
• 11. C. Freeman: Statements for professional conduct, Society of Radiographers [online] http://www.sor.org/learning/document- -library/code-professional-conduct (data dostępu: 21.05.2016).
• 12. K.T. Aakre, C.D. Johnson: Plain-radiographic image labeling: a process to improve clinical outcomes, J Am Coll Radiol, 3(12), 2006, 949-953.
• 13. T.L. Fauber: Radiographic imaging and exposure, MOSBY, St Louis 2004.
• 14. A. Brady, R.O. Laoide, P. McCarthy, R. McDermott: Discrepancy and error in radiology: concepts, causes and consequences, Ulster Med J, 81(1), 2012, 3-9.
• 15. K. McQuillen Martensen: Radiographic image analysis, ELSEVIER SAUNDERS, St. Louis 2015.
• 16. T. Adejoh, S.W.I. Onwuzu, F.B. Nkubli, N. Ikegwuonu: Radiation field preference for radiographic anatomical markers by radiographers in a University Teaching Hospital in Nigeria, Open Journal of Radiology, 4, 2014, 275-278.
• 17. H. Craciun, K. Mankad, J. Lynch: Risk management in radiology departments, World J Radiol, 7(6), 2015, 134-138.
• 18. B. Dimond: Exploring common deficiencies that occur in record keeping, Br J Nurs, 14(10), 2005, 568-571.
• 19. W.E. Erkonen, W. Smith: Radiology 101: the basics & fundamentals of imaging, Wolters Kluwer, Lippincott Williams & Wilkins, Filadelfia 2010.
• 20. European Society of Radiology (ESR): Risk management in radiology in Europe, ESR 2007.
• 21. S. Waldt, K. Woertler: Measurements and classifications in musculoskeletal radiology, Thieme, Stuttgart 2014.
• 22. C.E. Fabian: Knowing right from left on X-rays: a way to minimize errors of laterality, Appl Radiol, 34, 2005, 19-22.
• 23. E. Puddy, C. Hill: Interpretation of the chest radiograph, CEACCP, 7(3), 2007, 71-75.
• 24. A. Wilhelm, J. Karani: Situs inversus imaging, [online] http://emedicine.medscape. com/article/413679-overview (data dostępu: 21.05.2016).
• 25. A.S. Whitley, C. Sloane, G. Hoadley, A.D. Moore, C.W. Alsop: Clarke`s positioning in radiography, Hodder Arnold, London 2005.
• 26. M. Shapiro, P. Croskerry, S. Fisher: Profiles in patient safety: sidedness error, Acad Emerg Med, 9(4), 2002, 326-329.
• 27. J.R. Clarke, J. Johnston, E.D. Finley: Getting surgery right, Ann Surg, 246(3), 2007, 395-405. doi: 10.1097/ SLA.0b013e3181469987
• 28. J.F. Angle, A.A. Nemcek, A.M. Cohen, D.L. Miller, C.J. Grassi, H.R. D´Agostino i wsp.: Quality improvement guidelines for preventing wrong site, wrong procedure, and wrong person errors: application of the joint commission “Universal protocol for preventing wrong site, wrong procedure, wrong person surgery” to the practice of interventional radiology, J Vasc Interv Radiol, 19, 2008, 1145-1151.
• 29. The Ionising Radiations (Medical Exposure) Regulations 2000, Health and safety, 2000 nr 1059, Londyn 2000.
• 30. S.C. Bushong: Radiologic science for technologists: psychics, biology and protection, ELSEVIER MOSBY, Londyn 2013.
• 31. K. Bontrager, J. Lampignano: Pozycjonowanie w radiografii klasycznej dla techników elektroradiologii, Wydawnictwo Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012.
• 32. J. Oakley (red.): Digital imaging: a primer for radiographers, radiologists, and healthcare professionals, Greenwich Medical Media, Londyn 2003.
• 33. J.M. Platt, R.M. Strudwick: The application of anatomical side markers during abdominal and IVU examinations: an investigation of practice prior to and post-installation of computed radiography (CR), Radiography, 15(4), 2009, 292-299.
• 34. K.T. Cobb: Wrong site surgery – where are we and what is the next step?, Hand (NY), 7(2), 2012, 229-232. doi: 10.1007/ s11552-012-9405-5.
• 35. C. Quinn: Radiography in the digital age: physics – exposure – radiation biology. CHARLES C THOMAS PUBLISHER LTD., Springfield 2014.
• 36. H. Khosa, C. Thomas, N. Ramesh: Revalidating the importance of anatomical side markers and annotations on radiographic images, ECR 2015/C-2464, doi: 10.1594/ecr2015/C-246.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).