Templum Hierosolymitanum – święta architektura i porządek salomonowy

Michalski, Mateusz

doi:10.37190/arc190402

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Templum Hierosolymitanum – święta architektura i porządek salomonowy

Autorzy

Michalski Mateusz

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

2_Michalski_Templum_Architectus_2019_4.pdf

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc190402

Warianty tytułu

Templum Hierosolymitanum – sacred architecture and the Solomon order

Języki publikacji

PL EN

Abstrakty

Celem pracy jest wskazanie wpływu świątyni jerozolimskiej na architekturę europejską, w tym w szczególności polską. W pracy podjęto się analizy wzorca, jakim jest architektura świątyni jerozolimskiej, w oparciu o różne podania. Odniesiono się również do dwóch wątków, którymi są kolumny przed wejściem do świątyni, ich symbolika i metaforyczne implementacje w architekturze synagogalnej od czasów średniowiecznych i w chrześcijańskiej architekturze sakralnej, głównie okresu nowożytnego, oraz zagadnienia porządku salomonowego, jego zasad opracowania w nowożytnych traktatach architektonicznych i praktycznego zastosowania w architekturze sakralnej. Recepcję form porządku salomonowego w oparciu o komentarz do wizji Ezechiela autorstwa Villalpando i Prado oraz pracę Juana Ricciego starano się przedstawić za pomocą nowożytnych form architektury przede wszystkim polskiej, pokazując jednocześnie, jak różne wyobrażenia, detale i symbolikę przyjmowano, definiując porządek świątyni jerozolimskiej.

The purpose of the work is to indicate the impact of the Jerusalem festival on European architecture, in particular Polish. The paper attempts to analyze the pattern of the Jerusalem Temple architecture. Two threads dominate the work. The first are columns before entering the temple, their symbolism and metaphorical implementations in synagogue architecture since ancient times and in Christian sacral architecture mainly of the modern period. The second is the issue of the Solomon order, its principles of development in modern architectural treaties, and practical application in sacral architecture. The reception of forms of the Solomon order based on the commentary to the Vision of Ezekiel by Villalpando and Prado and the work of Juan Ricci was attempted in order to present on the example of modern forms of architecture primarily Polish at the same time showing how different ideas were adopted when defining the order of the Jerusalem Temple.

Słowa kluczowe

porządek salomonowy świątynia jerozolimska Villalpando Juan Bautista Prado Jerónimo del kolumna Jakin kolumna Boaz

Solomon order Jerusalem Temple Villalpando Juan Bautista Prado Jerónimo del Jachin column Boaz column

Wydawca

Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej

Czasopismo

Architectus

Rocznik

2019

Tom

Nr 4 (60)

Strony

23--36

Opis fizyczny

Bibliogr. 26 poz., il.

Twórcy

autor

Michalski Mateusz

Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej / Faculty of Architecture, Wrocław University of Science and Technology

Bibliografia

[1] Kaczynski B.M., Illustrations of Tabernacle and Temple Implements in the „Postilla in Testamentum Vetus” of Nicolaus de Lyra, „The Yale University Library Gazette” 1973, Vol. 48, No. 1, 1–11.
[2] Offenberg A.K., Jacob Jehuda Leon (1602–1675) and his Model of the Temple, [w:] J. van den Berg, E.G.E. van der Wall (eds), Jewish-Christian Relations in the 17th Century. Studies and Documents, Cluwer Academic Publishers, Dordrecht–Boston–London 1988, 95–115.
[3] Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Biblia Tysiąclecia, Pallottinum, Poznań 2000.
[4] The Letter of Aristeas, R.H. Charles (ed.), The Clarendon Press, Oxford 1913.
[5] Wischnitzer R., Maimonides’ Drawings of the Temple, „Journal of Jewish Art” 1974, No. 1, 16–27.
[6] Kowalczyk J., Elementy świątyni Salomona w kościołach nowożytnych w Polsce, [w:] P. Paszkiewicz, T. Zadrożny (red.), Jerozolima w kulturze europejskiej, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1997, 395–406.
[7] Villalpandus J.B., Pradus H., In Ezechielem explanationes et apparatus urbis ac templi Hierosolimitani. Commentarii et emaginibus illustratus opus..., T. 2, Rome 1596–1604 [Národní knihovna České republiky, sygn. 27 A 000003/T.2].
[8] Hersey G.L., Architecture and Geometry in the Age of the Baroque, University of Chicago Press, Chicago–London 2000.
[9] Michalski M., Architektura judaizmu – wybrane aspekty zagadnienia na przykładach zachowanych synagog z XVII i XVIII w. z terenu obecnej Polski, praca doktorska, WA Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2015.
[10] Scamozzi V., L’idea della architectura universale, Venezia 1615.
[11] Serlio S., Extraordinario libro di architettura, Venetia 1560 [IRIS Consortium, sygn. 000278449].
[12] Kravtsov S.R., Juan Bautista Villalpando and Sacred Architecture in the Seventeenth Century, „Journal of the Society of Architectural Historians” 2005, Vol. 64, No. 3, 312–339.
[13] Kowalczyk J., Porządek salomonowy w polskiej architekturze nowożytnej, [w:] L. Kalinowski, S. Mossakowski, Z. Ostrowska-Kębłowska (red.), Claret Opus. Studia z dziejów sztuki dedykowane Mieczysławowi Zlatowi, Wydawnictwo UWr, Wrocław 1998, 225–236.
[14] d’Aviler A.C., Cours d’architecture, Paris 1738.
[15] Deupi V., Architectural Temperence: Spain and Rome, 1700–1759, Book Now, London 2015.
[16] de Chambrai F., Parallele de l’architecture antique et de la moderne avec un recueil des dix principaux autheurs qui ont ecrit des cinq ordres, Paris 1650.
[17] Günther H., Die Salomonische Säulenordnung. Eine unkonventionelle Erfindung und ihre historischen Umstände, „RIHA: Journal of the International Association of Research Institutes in the History of Art” 2011, Nr. Januar, Aufsatz 0015, https://www.riha-journal.org/articles/2011/2011-jan-mar/guenther-salomonische-saeulenordnung [accessed: 29.11.2019].
[18] Kowalczyk J., Sebastiano Serlio a sztuka polska: o roli włoskich traktatów architektonicznych w dobie nowożytnej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1973.
[19] Miłobędzki A., Architektura polska XVII wieku, PAN, Warszawa 1980.
[20] Tuzi S., Le colonne e il tempio di Salomone. La storia, la leggenda, la fortuna, Gangemi, Roma 2002.
[21] Perkins J.B.W., The Shrine of St. Peter and its Twelve Spiral Columns, „The Journal of Roman Studies” 1952, Vol. 42, No. 1–2, 21–33.
[22] Ricci J.A., Tratado de la pintura sabia und Epitome arqitecturae de ordine Salomonico integro (1663), [w:] E.T. Monzó, E.L. Ferrari (eds), La vida y la obra de Fray Juan Ricci, Ministerio de Instruccion Publica y Bellas Artes, Madrid 1930 [Zentralinstitut für Kunstgeschichte, sygn. D-Ri 196/160/1].
[23] Schmidt H.W., Die gewundene Säule in der Architekturtheorie od 1500 do 1800, Hochschul Verlag, Stuttgart 1978.
[24] Ramirez A.J., Guarino Guarini Fray Juan Ricci and the „Complete Salomonic Order”, „Art History” 1981, Vol. 4, No. 2, 175–185.
[25] Lebkowitz J.C., Architectura civil recta y obliqua, 1678 [Getty Re-search Institute, sygn. ark:/13960/t2c82z42m].
[26] Guarini G., Trattato di Architettura civile, Torino 1841 [Getty Re-search Institute, sygn. ark:/13960/t6k09q958].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-ac9a4300-2430-4e82-96c4-c14b56a6f788