Badania laboratoryjne procesów wypierania rodzimego gazu ziemnego rozpuszczonego w solankowych poziomach wodonośnych niecki poznańskiej z wykorzystaniem zatłaczanego CO2

• Autorzy: Warnecki M.

Warianty tytułu

EN

Laboratory studies on displacing processes of native hydrocarbon gas dissolved in deep saline aquifer of Poznan Trough using CO2 injection

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule prezentowana jest koncepcja wykorzystania ogromnej struktury wodonośnej, zalegającej na obszarze niecki poznańskiej, rozciągającej się na powierzchni 5 000 km2, jako potencjalnego miejsca do podziemnego składowania CO2. Instytut Nafty i Gazu wraz z Polskim Górnictwem Naftowym i Gazownictwem SA posiadają pewne doświadczenia w wychwytywaniu i podziemnym składowaniu gazów kwaśnych. Od 1996 r. na złożu Borzęcin k. Wrocławia pracuje instalacja zatłaczająca kwaśne gazy odpadowe do strefy zawodnionej (tzw. akifera) podścielającej złoże gazu ziemnego. Obok technologicznych parametrów pracy instalacji obserwowane, analizowane i badane są procesy wypierania rodzimego gazu ziemnego nasycającego warstwy wodonośne przez gazy kwaśne zatłaczane bezpośrednio do wód podścielających złoże. Opisywane zjawisko zachodzi z powodu blisko 10-krotnie większej rozpuszczalności CO2 w stosunku do gazu ziemnego w wodzie. Pozwala to na zwiększenie wydobywalnych zasobów złoża o gaz pierwotnie rozpuszczony w warstwach wodonośnych i nie dający się pozyskać standardowymi metodami eksploatacji. W artykule opisano aparaturę i stanowiska badawcze służące do badań procesów wypierania gazu ziemnego. Zaprezentowano wyniki wybranych eksperymentów przeprowadzonych na fizycznym modelu złoża.

EN

In this paper we present Poznań Trough megaaquifer naturally saturated by native natural gases. This megastructure represents a great potential for long-term underground CO2 storage on 5 000 km2 area. Oil & Gas Institute and Polish Oil & Gas Company has gained a lot of experience in acid gas capture and storage. The acid gas containing 60% of CO2 and 15% of H2S reinjected into an aquifer directly underlying the Borzęcin gas reservoir has been in operation since 1996. Apart from technological parameters we also analyzed the process of displacement of native natural gas which originally saturates the underlying water by acid gases injected into reservoir. Such a displacement process allows to replenish the gas cap by volume equivalent to methane gas dissolved in underlying water. This paper describes the ap.aratus and research station/unit designed to explore the natural gas displacement processes. The results of some experiments carried out on a reservoir physical model are presented.

Słowa kluczowe

PL

sekwestracja CO2; głębokie solankowe poziomy wodonośne; rozpuszczalność CO2 w wodzie; perm; czerwony spągowiec; niecka poznańska

EN

CO2 sequestration; deep saline aquifers; CO2 solubility in water; Permian; Rotliegend; Poznań Trough

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 448 (1)
• Strony: 95--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 7 poz., rys., tab., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Warnecki M.

• Instytut Nafty i Gazu O/Krosno, ul. Armii Krajowej 3, 38-400 Krosno

Bibliografia

• [1] KARNKOWSKI P., 1979 — Formowanie się złóż gazu ziemnego na obszarze przedsudeckim. Nafta, 8/9: 254-258.
• [2] Urban Audit — City Profiles: Poznan. Eurostat. www.wikipedia.org/wiki/AglomeracjaPoznanska (24.07.2011).
• [3] WAGNER R., POKORSKI J., 2012 — W poszukiwaniu ropy i gazu. http://www.pgi.gov.pl (18.01.2012).
• [4] WARNECKI M., 2011 - Rozpoznanie formacji i struktur do bezpiecznego geologicznego składowania CO2 wraz z programem ich monitorowania. Oznaczenia parametrów petrofizycznych próbek skał zbiornikowych i uszczelniających oraz parametrów PVT. Badanie zjawiska wypierania rodzimego gazu ziemnego rozpuszczonego w warstwach wodonośnych poprzez zatłaczany CO2 na fizycznym modelu złoża. Arch. INiG, Kraków.
• [5] WARNECKI M, 2010 - Rozpuszczalność CO2 i rodzimych gazów ziemnych w solance złożowej. Nafta-Gaz, 1: 19 26.
• [6] WARNECKI M., 2009 - Wspomaganie wydobycia węglowodorów w sczerpanych złożach gazu ziemnego poprzez zatłaczanie CO2 do solankowego poziomu wodonośnego niecki poznańskiej. Arch. INiG, Kraków.
• [7] WOLNOWSKI T., 2007 - Perspektywy poszukiwań złóż ropy naftowej i gazu ziemnego na niżu polskim. Wiadomości Naftowe i Gazownicze. www.wnp.pl (28.08.2007).

Uwagi

PL

Artykuł w: Część 1, Składowanie i magazynowanie w strukturach geologicznych