Zarys urbanistyki i architektury Reykiavíku

• Autorzy: Motak M.

Warianty tytułu

EN

An outline of the urbanism and architecture of Reykjavik

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Z 310 tysięcy mieszkańców Islandii, 200 tysięcy przypada na zespół miejski Wielkiego Reykiavíku; 65 procent ludności Islandii zamieszkuje jeden procent obszaru kraju. Reykiavík jest zarazem skupiskiem większości dzieł architektury islandzkiej, szczególnie powstałych od XVIII wieku po czasy dzisiejsze. Umożliwia to prześledzenie na małym obszarze przemian w urbanistyce i architekturze Islandii. Osadnictwo na terenie Reykiavíku trwa nieprzerwanie od IX wieku. Powolny rozwój miasta przypadł na schyłek XVIII wieku i wiek XIX, natomiast w XX wieku nabrał przyspieszenia (trwającego do dziś) i odzwierciedlił kolejne tendencje światowe: koncepcję miasta ogrodu, funkcjonalizm i styl międzynarodowy, fascynację komunikacją samochodową, idee rozwoju zrównoważonego, opiekę nad zabytkami. W architekturze islandzkiej dominowały wzory norweskie od IX do XIV wieku oraz duńskie od XV do początku XX wieku, które podlegały lokalnym adaptacjom. Od pierwszej połowy XX wieku architektura islandzka ma charakter uniwersalny, kosmopolityczny, jednak nie barkuje w niej cech indywidualnych, akcentowanych przez lokalnych twórców. Niezmienna pozostała jej prostota i skromność – w dobrym tych słów znaczeniu.

EN

200,000 out of 310,000 inhabitants of Iceland live in Greater Reykjavik; 65% of Icelanders occupy 1% of the country. Reykjavik also concentrates most works of Icelandic architecture, especially those created between the 18th and 21st centuries. This makes it possible to follow transformations in the urbanism and architecture of Iceland in a small area. Settlement in Reykjavik has proceeded since the 9th century. The city developed slowly at the turn of the 18th century and throughout the 19th century. In the 20th century, its growth accelerated and reflected various world tendencies: the concept of a garden city, functionalism, the international style, fascination in vehicular transport, the ideas of sustainable development, monument protection. Icelandic architecture was dominated by Norwegian (9th-14th c.) and Danish (15th-early 20th c.) patterns adapted locally. Since the first half of the 20th century, Icelandic architecture has been of universal, cosmopolitan character. However, it does not lack individual features accentuated by local creators. Its simplicity and plainness – in the positive sense of the words – remain.

Słowa kluczowe

PL

Reykjavik; Islandia; architektura; urbanistyka; historia

EN

Reykjavik; Iceland; architecture; urbanism; history

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2011
• Tom: R. 108, z. 3-A
• Strony: 101--132
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., il.

Twórcy

autor

Motak M.

• Katedra Historii Architektury, Urbanistyki i Sztuki Powszechnej, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Icelandic architecture, red. Mogens Brandt Poulsen, Norræna húsið, Reykjavík 1996.
• [2] Reynarsson B., The planning of Reykjavik, Iceland: three ideological waves – a historical overview, Planning Perspectives, t. 14, z. 1, 1999.
• [3] Jóhannesson D., Kristjánsdóttir M., A guide to Icelandic architecture, Association of Icelandic Architects, Reykjavík 2000.
• [4] The Nordic House. Alvar Aalto and Iceland, red. Riitta Heinämaa, Nordic House, Reykjavík 2000.
• [5] Valsson T., Planning in Iceland. From the Settlement to Present Times, University of Iceland Press, Reykjavík 2003.
• [6] Islandia. Wprowadzenie do wiedzy o społeczeństwie i kulturze, red. Roman Chymkowski i Włodzimierz K. Pessel, Collegium Civitas, Warszawa 2009.