Protection of historical trees in the city area using the example of a historical manor alley in Zemborzyce

• Autorzy: Pudelska Krystyna , Durlak Wojciech , Rojek Kamila

Identyfikatory

DOI

10.4467/2353737XCT.19.062.10615

Warianty tytułu

PL

Ochrona zabytkowych drzew na terenie miasta na przykładzie historycznej alei dworskiej w Zemborzycach

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Alleys are one of the classical elements of open space topography as well as in cultural landscape and city space. These historical plant forms which have survived to our times require special conservatory attention – protective and maintenance works. In this study, one method of evaluating the condition of old trees is presented. The trees are the remains of the alley layout at the former manor house in Zemborzyce. In 2015, an inventory of alley trees was carried out and the internal structures of the examined trees were evaluated using sound tomograph PICUS . The non-invasive method used is especially recommended to evaluate the health condition of valuable, old trees. It allows us to examine each tree extensively and carry out individual procedures according to conservatory rules.

PL

Do klasycznych elementów ukształtowania i wyposażenia przestrzeni otwartych, jak również krajobrazu kulturowego i przestrzeni miejskiej należą aleje. Te zabytkowe formy roślinne, które przetrwały do naszych czasów, wymagają szczególnej uwagi konserwatorskiej – prac zapobiegawczych i pielęgnacyjnych. W prezentowanej pracy przedstawiono jedną z metod oceny kondycji drzew wiekowych, które są pozostałością układu alejowego przy dawnym dworze w Zemborzycach. W roku 2015 wykonano inwentaryzację drzew alejowych i oceniono wewnętrzne struktury pni badanych drzew za pomocą tomografu dźwiękowego PICUS . Zastosowana bezinwazyjna metoda jest szczególnie polecana przy diagnozowaniu stanu zdrowotnego cennych, starych drzew. Pozwala na staranną ocenę każdego egzemplarza oraz określenie indywidualnych kryteriów postępowania zgodnie z poszanowaniem zasad konserwatorskich.

Słowa kluczowe

EN

Lublin; historical alley; evaluation of trees' condition; sound tomograph PICUS

PL

Lublin; aleja zabytkowa; ocena kondycji drzew; tomograf dźwiękowy PICUS

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Technical Transactions
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 116, iss. 6
• Strony: 81--89
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., il.

Twórcy

autor

Pudelska Krystyna

• Institute of Horticultural Production, University of Life Sciences in Lublin

autor

Durlak Wojciech

• Institute of Horticultural Production, University of Life Sciences in Lublin

autor

Rojek Kamila

• Institute of Horticultural Production, University of Life Sciences in Lublin

Bibliografia

• [1] Chachaj J., Jakimowicz K., Szulc D., Zemborzyce w XIV–XVII w., [in:] Lublin. 700-lecie. Historia dzielnic, M. Ausz, D. Szulc (ed.), Lubelskie Towarzystwo Genealogiczne, Lublin 2016, 13–25.
• [2] Chomicz E., Bezinwazyjne diagnozowanie kondycji drzew zabytkowych z zastosowaniem tomografów PiCUS®, Kurier Konserwatorski, 8/2010, 29–32.
• [3] Durlak W., Dudkiewicz M., Pudelska K., Dąbski M., Using Picus® Sonic Tomograph to assess the health state of trees of monumental size, Teka Kom. Arch., Urban. Stud. Kraj. PAN oddz. w Lublinie, XIII/2, 2017, 73–82.
• [4] Durlak W., Dudkiewicz M., Pudelska, K., Dąbski M., Diagnozowanie kondycji drzew z wykorzystaniem tomografii komputerowej, Acta Sci. Pol., Formatio Circumiectus, 16 (2), 2017, 71–83.
• [5] Gilbert E.A., Smiley E.T., Picus Sonic Tomography for the quantification of decay in white oak (Quercus alba) and hickory (Carya spp.), Journal of Arboriculture, 30(5), 2004, 277–281.
• [6] Gołąbek E., Stan drzew pomnikowych w Świdnicy, Rocznik Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, Vol. 58, 2010, 61–66.
• [7] GUS. 2017. Rocznik Statystyczny Polski. Ochrona środowiska. Warszawa GUS.
• [8] Heldensfeld’s map 1801–1804. https://mapire.eu/en/map/europe-18century (access: 03.06.2019).
• [9] Kasprzak K., Drzewa – pomniki przyrody i pamiątki kultury, Turystyka kulturowa, 4, 2011, 17–37.
• [10] Kociuba, D., Rewitalizacja w strategiach rozwoju województw w Polsce, Kwartalnik Naukowy Instytutu Rozwoju Miast, Rok XIII, z. III, 2016, 67–73.
• [11] Gminna ewidencja zabytków. https://lublin.eu/lublin/przestrzen-miejska/zabytki/zabytki-lublina/gminna-ewidencja-zabytkow (access: 31.05.2019)
• [12] Mapa Lublina z 1915 r. http://maps.mapywig.org/m/German_maps/series/100K_KdWR/600dpi/KdwR_L37_Lublin_(Sued)_1915_600dpi.jpg (access: 03.06.2019).
• [13] Dziennik Urzędowy Województwa Lubelskiego 1997 r. nr 3 poz. 21.
• [14] Łoziński R., Na królewskim trakcie. Rozmowa z Ryszardem Łozińskim, autorem książki „Zemborzyce. Szkice z dziejów wsi i dzielnicy miasta”, Echo Konopnicy, 11, 2013, 2–3.
• [15] Majdecki L., Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych, Wyd. PWN, Warszawa 1993.
• [16] Mącik H. Zemborzyce w XIX w., [in:] Lublin. 700-lecie. Historia dzielnic, M. Ausz, D. Szulc (ed.), Lubelskie Towarzystwo Genealogiczne, Lublin 2016, 35–39.
• [17] Pietrzak. J., Problemy ochrony drzew i krzewów pomnikowych w Polsce, Zarządzanie ochroną przyrody w lasach, T.04, 2010, 283–300.
• [18] Pudelska K., Rojek K., Chyżewska R., Drzewa pomnikowe w przestrzeni miejskiej na przykładzie Lublina, Nauka Przyroda Technologie, 11(1), 2017, 65–76.
• [19] Pudelska K., Sosnowska M., Chyżewska R., Mirosław A., Rojek K., Commemorative trees as the evidence of the ancient city greenery of the Lublin’s Center, [in:] Creative Urbanism Monograph, Lviv 2014, 503–509.
• [20] Uchwała nr 995/XXXVIII/2017 Rady Miasta Lublin z dnia 21 grudnia 2017 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody. Dz. Urz. Woj. Lub. 10 stycznia 2018 r. poz. 173.
• [21] Shigo A.L., Marx H. G., Compartmentalization of decay in trees, Forest Service U.S. Department of Agriculture, Agriculture Information Bulletin, 405, 1977, 74.
• [22] Siewniak M., Gospodarka drzewostanem w założeniach parkowo-ogrodowych. Komunikaty Dendrologiczne, 16, 1990, 1–46.
• [23] Siewniak M., Pielęgnowanie drzew – dzisiaj, Kurier Konserwatorski 8, 2010, 24–28.
• [24] Siewniak M., Bobek W., Aleje historyczne – dobre przykłady: aleja 3 Maja w Krakowie i aleja NMP w Częstochowie, Kurier Konserwatorski, 8, 2010, 5–12.
• [25] Szczepanowska H., Miejsce terenów zieleni w strukturze zintegrowanego projektowania, zarządzania i oceny ekologicznej inwestycji miejskich, Człowiek i Środowisko, 36 (1–2), 2012.
• [26] The age of a tree: www.thelivingurn.com/blogs/news/79236289-how-to-determinethe-age-of-a-tree (access: 21.10.2018).
• [27] Tree age calculator: www.tree-guide.com/tree-age-calculator (access: 21.10.2018).
• [28] Mapa Zemborzyc z 1823 r. Archiwum Państwowe w Radomiu. Zarząd Dóbr Państwowych sygn. 29.

Uwagi

EN

Section "Architecture and urban planning"

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).