Renowacja i konserwacja kamiennej płyty z tropami dinozaurów w rezerwacie przyrody Gagaty Sołtykowskie

• Autorzy: Rembiś Marek , Dźwigulska-Musiał Paula

Warianty tytułu

EN

Renovation and conservation of the sandstone layer exposing trackways of dinosaurs in the nature reserve Gagaty Sołtykowskie (central Poland)

• Konferencja: Jubileuszowa XXV Konferencja Naukowa PIG-PIB Kamień w złożu, krajobrazie i architekturze – Kielce, 27.11.2020
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The inanimate nature reserve Gagaty Sołtykowskie is located in the northern part of the Permian-Mesozoic margin of the Holy Cross Mountains, within the abandoned Odrowąż quarry. Trackways of dinosaurs have been printed on a sandstone bedding plane within the Lower Jurassic (Hettangian) Zagaje Formation. The tracks are the oldest known evidence of a group life of the herbivore (plant-eating) sauropods andofa hunting group of predatory the ropods. After twenty years of being exposed to visitors, the sandstone layer had to be thoroughly renovated and conserved. On the basis of an evaluation of its state of preservation followed by laboratory examinations, the authors have prepared the program of conservation procedures and established a set of appropriate materials. The surface of the layer has been cleaned and its loose fragments fixed with the Injektionharz 100 (Remmers) glue. The layer has been impregnated and fractures sealed with an organosilicon compound KSE 100 and KSE 300 (Remmers). The tracks of dinosaurs have become more vivid due to their saturation with the mixture of the KSE 300 and a mineral pigment.

Słowa kluczowe

PL

Góry Świętokrzyskie; piaskowiec; tropy dinozaurów; niszczenie kamienia; konserwacja kamienia

EN

Holy Cross Mountains; sandstone; trackways of dinosaurs; stone deterioration; stone conservation

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2021
• Tom: Vol. 69, nr 2
• Strony: 91--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Rembiś Marek

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Dźwigulska-Musiał Paula

• konserwator dzieł sztuki

Bibliografia

• 1. ALEXANDROWICZ Z. 2006 - Framework of European geosites in Poland. Nature Conserv., 62: 63-87.
• 2. DOEHNE E., PRICE C.A. 2010 - Stone conservation: An overview of current research. Technical Report. Getty Conservation Institute, Los Angeles: 158.
• 3. DOMASŁOWSKI W. (red.) 2011 - Zabytki kamienne i metalowe, ich niszczenie i konserwacja profilaktyczna. Wyd. Nauk. UMK: 565.
• 4. FIJAŁKOWSKA E., FIJAŁKOWSKI J. 1993 - Surowce ilaste ośrodka garncarskiego w Rędocinie. Rocz. Muz. Nar. w Kielcach, 17: 141-163.
• 5. GIERLIŃSKI G. 1991 - New dinosaur ichnotaxa from the Early Jurassic of the Holy Cross Mountains, Poland. Palaeogeogr., Palaeoclim., Palaeoecol.,85: 137-148.
• 6. GIERLIŃSKI G. 1994 - Early Jurassic theropod tracks with the metatarsal impressions. Prz. Geol.,42 (4): 280-284.
• 7. GIERLIŃSKI G. 1996-Avialian theropod tracks from the Early Jurassic strata of Poland. Zubia, 14: 79-87.
• 8. GIERLIŃSKI G. 1999 - Tracks of large thyreophoran dinosaur from the Early Jurassic of Poland. Acta Palaeont. Pol.,44(2): 231-234.
• 9. GIERLIŃSKI G., PIEŃKOWSKI G. 1999 - Dinosaur track assemblages from the Hettangian of Poland. Geol. Quart., 43 (3): 329-346.
• 10. GIERLIŃSKI G., SAWICKI G. 1998 - New sauropod tracks from the Lower Jurassic of Poland. Geol. Quart., 42 (4): 477-480.
• 11. GIERLIŃSKI G., NIEDŹWIEDZKI G., PIEŃKOWSKI G. 2001 - Gigantic footprint of the theropod dinosaur in the Early Jurassic of Poland. Acta Palaeont. Pol., 46 (3): 441-446.
• 12. JAROSZEWSKI W. 1986 - Przewodnik do ćwiczeń z geologii dynamicznej. Wyd. Geol., Warszawa.
• 13. KARASZEWSKI W. 1975 - Gagat (dżet) - krajowy surowiec jubilersko-złotniczy. Prz. Geol., 23 (8): 406.
• 14. ŁUKASZEWICZJ.W. 1 996 - Związki krzemoorganiczne w konserwacji kamiennych obiektów zabytkowych. Ochrona Zabytków, 1: 21-25.
• 15. NIEDŹWIEDZKI G. 2006 - Ślady wielkich teropodów z wczesnojurajskich osadów Gór Świętokrzyskich. Prz. Geol., 54 (7): 615-621.
• 16. NIEDŹWIEDZKI G. 2011 - Tropy dinozaurów z wczesnojurajskiego ekosystemu z Sołtykowa w Górach Świętokrzyskich. Biul. Państw. Inst. Geol.,447: 49-98.
• 17. PIEŃKOWSKI G. 1983 - Środowiska sedymentacyjne dolnego liasu północnego obrzeżenia Gór Świętokrzyskich. Prz. Geol., 31 (4): 223-231.
• 18. PIEŃKOWSKI G. 1991 - Eustatically-controlled sedimentation in the Hettangian-Sinemurian (Early Liassic) ofPoland and Sweden, Sedimentology, 38: 503-518.
• 19. PIEŃKOWSKI G. 2004a-The epicontinental LowerJurassic of Poland. Pol. Geol. Inst., Spec. Pap., 12.
• 20. PIEŃKOWSKI G. 2004b - Sołtyków - unikalny zapis paleoekologiczny wczesnojurajskich utworów kontynentalnych. Tomy Jurajskie, 2: 1-16.
• 21. PIEŃKOWSKI G.,GIERLIŃSKI G. 1987 - New finds of dinosaur footprints in Liassic of the Holy Cross Mountains and its palaeoenvironmental background. Prz. Geol., 35 (4): 199-205.
• 22. PIEŃKOWSKI G., NIEDŹWIEDZKI G. 2008 - Invertabrate trace fossil assemblages from the Lower Hettangian of Sołtyków, Holy Cross Mountains, Poland. Proc. 7th Intern. Congress on the Jurassic System, September 6-18, 2006, Kraków, Poland. Vol. Jurassica, 6: 109-131.
• 23. PŁUSKA I. 2005 - Konserwacja kamienia w architekturze i rzeźbie. Renowacje, 1: 119-129.
• 24. PN-EN 13755 - Metody badań kamienia naturalnego - Oznaczanie nasiąkliwości przy ciśnieniu atmosferycznym.
• 25. PN-EN 1936 - Metody badań kamienia naturalnego. Oznaczanie gęstości i gęstości objętościowej oraz całkowitej i otwartej porowatości. PN-84/B-01080 - Kamień dla budownictwa i drogownictwa - Podział i zastosowanie wg własności fizyczno-mechanicznych PN-84/B-01080. Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości.
• 26. REMBIŒ M. 2013 - Modyfikacja fizyczno-mechanicznych właściwości piaskowców metodą strukturalnego wzmacniania skał preparatami zawierającymi tetraetoksysilan. Rozprawy. Monografie, 270. Wyd. AGH, Kraków: 161.
• 27. SMOLEŃSKA A., REMBIŚ M. 1995 - Wpływ wykształcenia mikrostrukturalnego piaskowców występujących w obiektach zabytkowych Krakowa na odpowiedni dobór wypełniaczy mineralnych stosowanych w ich rekonstrukcji. Geol. Quart., 21 (2): 97-116.
• 28. UCHNAST Z., GABRYŚ-GODLEWSKA A., PASIECZNA A., TOMASSI-MORAWIEC H. 2006 - Objaśnienia do mapy geośrodowiskowej Polski 1:50 000,ark. Odrowąż (778). Nar. Arch. Geol. Państw. Inst. Geol.-PIB, Warszawa [dok. elektroniczny].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).