Dwa oblicza Matery. Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego Matery w procesie rewitalizacji antycznego miasta

• Autorzy: Stachurska Marta

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK64WISLICA

Warianty tytułu

EN

Two sides of Matera: protection of Matera’s cultural heritage in the process of revitalizing an ancient city

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł porusza problematykę związaną z ochroną dziedzictwa kulturowego w postępującym procesie silnej rewitalizacji miasta. Rozważania przeprowadzono na przykładzie Matery, włoskiej miejscowości, Europejskiej Stolicy Kultury roku 2019, wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Fenomen urbanistyczno-architektoniczny Matery stanowi przykład idealnie zachowanej antycznej struktury miasta, zarówno w kontekście wartości architektonicznych i urbanistycznych, jak i kulturowych. W artykule wskazano najistotniejsze czynniki wpływające na obrany kierunek działań rewitalizacyjnych, takie jak: historia miasta, położenie geograficzne wraz z analizą podłoża geologicznego miejscowości, a także relacje społeczne zachodzące między materańczykami i ich stosunek do miejsca, które zamieszkują. W analizie procesu odbudowy zwrócono uwagę na dwa główne nurty wyznaczające jego kształt, tj. zasadę zrównoważonego projektowania oraz silną partycypację lokalnej społeczności.

EN

This paper discusses the protection of cultural heritage in an ongoing process of a city’s dynamic revitalization. The discussion was based on Matera, an Italian city and the European Capital of Culture 2019, which is listed on the UNESCO World Heritage List. The architectural and urban phenomenon of Matera is an example of a perfectly preserved ancient urban structure, both in the context of architectural, urban and cultural values. Crucial factors that affected the course of revitalization measures adopted are discussed in the paper, including: the city’s history, geographical location and an analysis of the city’s geological base, as well as the social relationships between Materans and their relation with the place they inhabit. In the analysis of the reconstruction process, particular attention was paid to two main trajectories that defined its shape, namely the principle of sustainable design and a pronounced participation of the local community.

Słowa kluczowe

PL

ochrona dziedzictwa; rozwój zrównoważony; antyczne miasto Matera

EN

heritage conservation; sustainability; development; ancient city of Matera

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2020
• Tom: Nr 64
• Strony: 45--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., fot., rys.

Twórcy

autor

Stachurska Marta

• Wydział Architektury Politechniki Krakowskiej

Bibliografia

• Opracowania / Secondary sources
• Chisena Leonardo, Matera dalla civita al piano: stratificazione, classi sociali e costume politico, Congedo 1984, s. 7.
• Domenico Roy, The Regions of Italy: A Reference Guide to History and Culture, Londyn 2002, s. 37.
• Gwardzińska Żaneta, Problemy egzekwowania nadzoru konserwatorskiego na przykładzie zbiegu administracyjnego postępowania egzekucyjnego z postępowaniem upadłościowym dysponenta zabytku, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 61, s. 7.
• Levi Carlo, Chrystus zatrzymał się w Eboli, tłum. Alfred Gontyna, Warszawa 1949.
• Toxey Anne Parmly, Materan Contradictions: Architecture, Preservation and Politics, Londyn 2011, s. 36.
• Zin Barbara, Ochrona i ekspozycja miejsc kulturowych niezachowanych rezydencji Radziwiłłów, „Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, nr 62, s. 104–105.
• Akty prawne / Legal acts
• Raport UNESCO, Convention Concerning The Protection Of The World Cultural And Natural Heritage, WHC-93/CONF.002/LD.2, Cartagena Colombia 6–11 December 1993, s. 42.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• European Capitals of Culture, https://ec.europa.eu/programmes/creative-europe/actions/capitals-culture_ en.
• Matera 2019. European Capital of Culture. Why Matera, https://www.matera-basilicata2019.it/en/matera-2019/why-matera.html.
• Matera ed il Parco, Geologia, https://www.ceamatera.it/ matera-ed-il-parco/geologia/.
• Matera: La storia, http://www.sassidimatera.it/matera-2/.
• The Sassi and the Park of the Rupestrian Churches of Matera, https://whc.unesco.org/en/list/670/.
• Villaggio neolitico di Murgia Timone, Dal nomadismo alla stanzialità, http://www.visitmatera.it/villaggio-neolitico-di-murgia-timone.html).
• Publikacje prasowe / Press publications
• Drąg Paweł, Dobra zmiana w Materze, „Tygodnik Przegląd” 2019, nr 2, https://www.tygodnikprzeglad.pl/ dobra-zmiana-materze/.
• Inne / Others
• Mapa obszaru wpisanego na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, oprac. Claudio Montinaro 2007.