Anomalia hydrogeochemiczna w Tatrach : źródło z wodami siarczanowymi

• Autorzy: Wolanin A.. , Chmiel S. , Żelazny M. , Jelonkiewicz Ł. , Janusz J. , Hałas S. , Trembaczowski A.

Warianty tytułu

EN

Hydrogeochemical anomaly in the Tatra Mountains : a spring with sulphate water

• Konferencja: Współczesne Problemy Hydrogeologii ( XVIII; 2017; 8–10.11.2017; Wojanów , Polska)
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper contains the results of analysis of chemical, isotopic and trace metal composition of anomalous spring water in the Tatra Mts. Obtained data were the basis for an attempt to determine the origin of this hydrogeochemical anomaly. The spring is located in the Tomanowa Valley in the Western Tatra Mts. The spring water is characterized by the mineralization (TDS) above 500 mg/dm³. As regards the chemical composition of the water, Ca₂₊ ions show the highest concentration among cations, while HCO- among anions. The spring water has been assigned to the: SO —HCO—Ca-Mg hydrochemical type. Among trace metals, Sr, Ba, B, Li and Al. reveal The highest concentrations. The oxygen and hydrogen isotopic composition(δ¹⁸O and δ²H) indicates that this is infiltration water. Delta values of oxygen and sulphur isotopes (δ¹⁸O_S and δ³⁴S) of the sulphate ion indicate that SO₄ of this spring water is likely derived from leaching of gypsum or anhydrite evaporites.

Słowa kluczowe

PL

hydrogeochemiczne anomalia; źródło; chemizm; izotopy; metale śladowe

EN

hydrogeochemical anomaly; spring; chemistry; isotopes; trace metals

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2017
• Tom: Vol. 65, nr 11/1
• Strony: 1025--1028
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Wolanin A..

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Chmiel S.

• Zakład Hydrologii, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, al. Kraśnicka 2cd, 20-031 Lublin

autor

Żelazny M.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Jelonkiewicz Ł.

• Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Jagielloński, ul. Gronostajowa 7, 30-387 Kraków

autor

Janusz J.

• Zakład Hydrologii, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, al. Kraśnicka 2cd, 20-031 Lublin

autor

Hałas S.

• Zakład Spektrometrii Mas, Instytut Fizyki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. Marii Curie-Skłodowskiej 1, 20-031 Lublin

autor

Trembaczowski A.

• Zakład Spektrometrii Mas, Instytut Fizyki, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, pl. Marii Curie-Skłodowskiej 1, 20-031 Lublin

Bibliografia

• 1. BARAN A., HALAS S. 2010 - Isotope study of therapeutic waters from Horyniec Spa, SE Poland. Isotopes Environ. Health Stud., 46 (4): 454-462.
• 2. BUKOWSKI K., SZARAN J. 1997 - Zawartość izotopów tlenu i siarki w anhydrytach z serii solonośnej Wieliczki i Bochni. Prz. Geol. 45 (8): 816-818.
• 3. CHOWANIEC J., DULIŃSKI M., MOCHALSKI P., NAJMAN J., ŚLIWKA I., ZUBER A. 2010 - Water ages in thermal system of the Podhale basin (Inner Carpathians, Southern Poland). Biul. Państw. Inst. Geol., 441: 7-18.
• 4. DOWGIAŁŁO J., KLECZKOWSKI A.S., MACIOSZCZYK T., RóŻKOWSKI A. (red.) 2002 - Słownik Hydrogeologiczny. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 5. HALAS S., WOLACEWICZ W. 1981 - Direct extraction of sulfur dioxide from sulfates for isotopic analysis. Anal. Chem., 53: 686-689.
• 6. HALAS S., SZARAN J., CZARNACKI M., TANWEER A. 2007 - Refinements in BaSO4 to CO2 preparation and S18O calibration of the sulfate reference materials NBS-127, IAEA SO-5 and IAEA SO-6. Geostand. Geoanal. Res., 31: 61-68.
• 7. JAGLARZ P., RYCHLIŃSKI T. 2010 - Uwagi do nomenklatury skał węglanowych triasu tatrzańskiego. Prz. Geol., 58 (4): 327-334.
• 8. KUSHNIR S.V. 2000 - Geochemia strontu w utworach siarczanowo-węglanowych i złożach siarki ukraińskiego Przedkarpacia. Prz. Geol. 48 (8): 698-702.
• 9. MAŁECKA D. 1989 - Wpływ opadów atmosferycznych na kształtowanie chemizmu wód w obrębie masywu tatrzańskiego. Prz. Geol., 10: 504-510.
• 10. MAŁECKA D., NOWICKI Z. 2002 - Skład izotopowy wód podziemnych Tatr i Podhala. Biul. Państw. Inst. Geol., 404: 67-84.
• 11. MAŁECKI J.J. 2007 - Zastosowanie metod znacznikowych na tle rozpoznania regionalnych warunków hydrogeologicznych zbiornika Zakopane. Prz. Geol., 55 (12-2): 1149-1161.
• 12. MICHALKO J., BODIS D., SCHERER S., MALIK P., MARHEVKOVA K. 2001 - Stable isotopes in lakes of the High Tatra mountains, Western Carpathians, Slovakia. Int. Atomic Energy Agency, IAEA-TECDOC, 1206: 49-65.
• 13. PASIECZNA A. (red.) 2012 - Atlas geochemiczny Polski. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 14. PIOTROWSKA K. (red.) 2016 - Szczegółowa Mapa Geologiczna Tatr w skali 1:10000. Państw. Inst. Geol., Warszawa.
• 15. PRIKLER S., CHĘSY P., PARCZEWSKI A., EINAX J.W. 2011 - Analytical and chemometric evaluation of the situation of waterbodies in the Polish Tatra Mountains. Clean - Soil, Air, Water, 39, 1:55-59.
• 16. SIWEK J.P., POCIASK-KARTECZKA J., WACHNIEW P. 2015 - Badania izotopowe w Tatrach. Sezonowa dynamika składu izitopowego wód Wywierzyska Olczyskiego. [W:] Chrobak A, Kotarba A. (red.), Nauka Tatrom. T. 1 - Nauki o Ziemi. TPN, PTPNoZ - Oddział Kraków, Zakopane: 163-170.
• 17. THODE H.G., MONSTER J., DUNFORD H.B. 1961 - Sulphur isotope geochemistry. Geochim. Cosmochim. Acta, 25 (3): 159-174.
• 18. ZUBER A. (red.) 2007 - Metody znacznikowe w badaniach hydrogeologicznych. Poradnik metodyczny. Ofic. Wyd. PWr., Wrocław.
• 19. ZUBER A., MAŁECKI J.J., DULIŃSKI M. 2008 - Groundwater ages and altitudes of recharge areas in the Polish Tatra Mts. as determinated from 3H, 518O and 52H data. Geol. Quart., 52 (1): 71-80.
• 20. ŻELAZNY M. 2012 - Czasowo-przestrzenna zmienność cech fizykochemicznych wód Tatrzańskiego Parku Narodowego. IGiGP UJ, Kraków.
• 21. ŻELAZNY M., WOLANIN A., PŁACZKOWSKA E. 2013 - Hypsometric factors for differences in chemical composition of Tatra National Park Spring Waters. Pol. J. Environ. Stud., 22 (1): 289-299.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).