Transformacja dzielnic staromiejskich w Polsce i Niemczech po 1989/1990 roku

Fiuk, P.

doi:10.24358/Bud-Arch_17_161_09

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Transformacja dzielnic staromiejskich w Polsce i Niemczech po 1989/1990 roku

Autorzy

Fiuk P.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

DOI

10.24358/Bud-Arch_17_161_09

Warianty tytułu

Transformation of old-town's districts after 1989/1990 in Poland and Germany

Języki publikacji

Abstrakty

Proces transformacji Starych Miast stanowi złożone zagadnienie, którego skuteczna realizacja opiera się na synergii pojedynczych osób i lokalnej społeczności, wspieranych przez administrację, instytucje publiczne, środowiska naukowe i prywatnych przedsiębiorców; wykorzystuje sprzyjające okoliczności społeczno-polityczne, uwarunkowania ekonomiczne i koniunkturę gospodarczą. Zjawisko transformacji zespołów staromiejskich wiąże się ze zmianami ustrojowymi w Polsce po 1989 oraz Niemczech, po zjednoczeniu w 1990 r. podzielonego po II wojnie światowej państwa. W największym zakresie wystąpiło w ośrodkach miejskich, których zabytkowe centra nie zostały odbudowane po zniszczeniach z lat 1939-45 (Elbląg, Kołobrzeg, Szczecin-Podzamcze), lub zabudowane według modernistycznych koncepcji, które nie zaspokoiły oczekiwań mieszkańców i nie uzyskały akceptacji specjalistów (przede wszystkim historyków sztuki, konserwatorów zabytków i architektów o konserwatywnych poglądach), dążących do przywrócenia zrujnowanego krajobrazu staromiejskiego (Drezno, Frankfurt n/M, Hildesheim, Szczecin).

Process of transformation in old town areas is very complex issue. Effective realization of this task requires perfect synergy between single residents and local community supported by administration, public institutions, academies and private entrepreneurs. Favorable social and political circumstances and good economic situation are also key to success. Transformations in old town areas were heavily connected with political changes after 1989 in Poland and after German unification in 1990. Biggest changes took place in cities, whose historical centers have not been fully reconstructed after World War II (Elblag, Kolobrzeg, Szczecin), or were rebuild with modernist conceptions, which have not satisfied architecture specialists (art historians, conservators and architects with conservative attitude), as well as average city residents (Dresden, Hildesheim, Frankfurt am Main).

Słowa kluczowe

transformacja odbudowa rekonstrukcja architektura starych miast współczesna kamienica

transformation rebuilding reconstruction architecture of old cities modern tenement house

Wydawca

Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej

Czasopismo

Budownictwo i Architektura

Rocznik

2017

Tom

Vol. 16, nr 1

Strony

99--108

Opis fizyczny

Bibliogr. 23 poz., rys.

Twórcy

autor

Fiuk P.

Katedra Historii i Teorii Architektury, Wydział Budownictwa i Architektury, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

1. Anders W. Przywracanie ładu przestrzennego zabytkowego miasta na przykładzie miasta w Elblągu. „Architektura”, Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej 530, Nr XXX, Gdańsk 1996.
2. Barthélemy J. Od Karty Weneckiej do Karty Miast Historycznych (tłum. U. Kropiwiec). [w:] Obowiązki wobec dziedzictwa a prawa rynku. Ich wpływ na zarządzanie miastami historycznych, Polski Narodowy Komitet ICOMOS, Międzynarodowe Sympozjum 14-15 września 1995, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2012.
3. Deurer W. Gdańsk – 50 lat niedokończonej rekonstrukcji. Obraz miasta na rozdrożu. [w:] Miasto historyczne w dialogu ze współczesnością, red. J. Bogdanowski, Nadbałtyckie Centrum Kultury Gdańsk, Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej, Gdańsk 2002.
4. Donath M. Der Dresdner Neumarkt. Ein Platz kehrt zurück. Edition Sächsische Zeitung, Dresden 2006.
5. Düwel J., Mönninger M. (Hg.) Zwischen Traum und Trauma. Stadtplanung der Nachkriegsmoderne. DOM publishers, Berlin 2011.
6. Fiuk P. Historia miejsca – szczecińskie Podzamcze. Przywracanie tożsamości staromiejskiej dzielnicy. Trzecia Konferencja Edukacyjna, 10 XII 2010 r. pt. Szczecin i jego miejsca, red. K. Rembacka, KA druk, Szczecin. 2011-12-06.
7. Fiuk P. Neokreacja architektury szczecińskiego Podzamcza. Identyfikacja kulturowa dzielnicy staromiejskiej po 1989 roku. Materiały konferencji naukowej Społeczna rola architektury, 6-7 grudnia 2013, Podhalańska Wyższa Szkoła Zawodowa, Nowy Targ 2013.
8. Fiuk P. Architektura w miastach historycznych w Polsce od 1989 roku. Odbudowa, rekonstrukcja, retrowersja, Neokreacja i współczesna kreacja (zarys problemu). Przyszłość architektury, red. E. Przesmycka, E. Trocka-Leszczyńska, Wrocławskie Wydawnictwo Naukowe ATLA2, Wrocław 2014.
9. Helas V., Zadniček F. Das Stadtbild von Dresden. Stadtdenkmal und Denkmallandschaft. Landesamt für Denkmalpflege Sachsen, Dresden 1996.
10. Hertzig H. Frauenkirche mit Neumarkt, Dresden. Geschichte der Rekonstruktion – Konstruktion der Geschichte, [red. W. Nerdinger, M. Eisen, H. Strobl], Prestel, München-Berlin-London-New York 2010.
11. Hildesheim – einst und heute. red. S. Abromeit, tekst H. Reyer, fot. F. Lenferink, Hildesheimer Allgemeinen Zeitung, Hildesheim 2010.
12. Kadłuczka A. Ochrona zabytków architektury. Tom I. Zarys doktryn i teorii. Prace Naukowe Instytutu Historii Architektury i Konserwacji Zabytków Politechniki Krakowskiej, Kraków 2000.
13. Lubocka-Hoffmann M. Elbląg. Stare Miasto. Elbląg 1998.
14. Lubocka-Hoffmann M. Miasta historyczne zachodniej i północnej Polski. Zniszczenia i program odbudowy. Urząd Ochrony Zabytków w Elblągu, Oficyna Wydawnicza Excalibur w Bydgoszczy 2004.
15. Małachowicz E. Architektura odbudowywanych ośrodków miast historycznych. Badanie i ochrona zabytków w Polsce w XX wieku, Materiały konferencji naukowej zorganizowanej w stulecie urodzin Profesora Jana Zachwatowicza, 04.03.2000, red. A. Tomaszewski, Oficyna Wydawnicza Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, Warszawa 2000.
16. Mak G. W Europie. Podróże przez dwudziesty wiek. Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2004.
17. Piątek G. Wersja retro. Gdańsk, Szczecin, Elbląg, Kołobrzeg – cztery starówki w poszukiwaniu sensu. Architektura Murator 1 (2011) 40-53.
18. Rodenstein M. Römer und Römerberg, Frankfurt am Main. Geschichte der Rekonstruktion – Konstruktion der Geschichte, [red. W. Nerdinger, M. Eisen, H. Strobl], Prestel, München-Berlin-London-New York 2010.
19. Rymaszewski B. Klucze ochrony zabytków w Polsce. Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa, 1992.
20. Siekierski M. Katedra w tle. Architektura i Biznes, Kraków, 02/2008.
21. Słomiński M., Szczecińskie Podzamcze. Staromiejska dzielnica nadodrzańska i jej odbudowa – kwartały XIV i XVII. Wyd. Spółdzielnia Mieszkaniowa „Podzamcze”, Szczecin 1998.
22. Scholz S. Budowanie w historycznym otoczeniu. Zabudowa obszaru między katedrą a ratuszem we Frankfurcie nad Menem i realizacja rozbudowy Albert Einstein Oberschule w modernistycznym osiedlu podkowy z lat 1926-1927 (Hufensredtung) w Berlinie-Neukölln z 1991. Architektura współczesna w mieście zabytkowym, red. A. Zwierzchowski, współpraca.: R. Eysymontt, T. Rudkowski, Konferencja naukowa 27-28.11.2000, Muzeum Architektury, Wrocław 2000.
23. Szmygin B. Kształtowanie koncepcji zabytku i doktryny konserwatorskiej w Polsce w XX wieku. Wydawnictwo Politechniki Lubelskiej, Lublin 2000.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-ac05dc68-aab6-45aa-83ec-4b57bb2945f0