Technologiczny pomiar zawartości popiołu w węglu surowym – popiołomierz RODOS-EX

• Autorzy: Róg L. , Kozłowski A. , Kryca M. , Michalik B. , Smyła J.

Warianty tytułu

EN

Technological measurement of ash content in raw coal – ash monitor RODOS-EX

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Z wydobyciem, przeróbką i spalaniem węgla wiąże się powstawanie dużych ilości odpadów stałych, które można zagospodarować na wiele różnych sposobów, pod warunkiem, że spełniają stosowne normy. Rozwój czystych technologii węglowych, poza spektakularnymi działaniami w zakresie CCS (sekwestracja CO2) związany jest również z podejmowaniem działań na etapie przeróbki i wzbogacania węgla. W procesach tych bieżąca kontrola zawartości popiołu w węglu jest działaniem koniecznym, wspomagającym proces produkcji węgla o wysokiej jakości oraz pozwala na skuteczne planowanie gospodarki odpadami. Klasyczne laboratoryjne badania zawartości popiołu są czasochłonne i pracochłonne. Ponadto mają charakter losowy wynikający z konieczności pobrania próbki do badań. Chociaż dokładność analizy próbki jest wyższa od dokładności urządzeń technologicznych, metody klasyczne powinny być wspomagane metodami technologicznymi. Informacja o zawartości popiołu, uzyskana na wczesnym etapie procesu wydobycia, może być wykorzystana jako sygnał sprzężenia zwrotnego dla kombajnisty lub umożliwić wstępną segregację urobku, minimalizując koszty transportu kamienia na powierzchnię. Przedstawione w artykule urządzenie – popiołomierz RODOS-EX – umożliwia ciągły pomiar zawartości popiołu w węglu surowym, jeszcze przed przetransportowaniem go na powierzchnię. Urządzenie dostarcza informacji pozwalających na odpowiednie zorganizowanie procesu wzbogacania. Autorzy omówili różnice w budowie popiołomierza przeznaczonego do zabudowy w podziemiach kopalń względem typowych rozwiązań stosowanych w zakładach przeróbczych. Różnice wynikające z konieczności uwzględnienia znacznie trudniejszych wymagań środowiskowych, takich jak duża wilgotność, wysoka temperatura otoczenia, zagrożenie wybuchem metanu i pyłu węglowego czy zagrożenia mechaniczne, znalazły swoje odzwierciedlenie w budowie i parametrach funkcjonalnych urządzenia. Jednym z istotnych problemów związanych z pomiarami zawartości popiołu w węglu surowym jest wpływ zmian składu chemicznego na niepewność wskazań popiołomierza. Zastosowana w urządzeniu metoda pomiarowa bazująca na pomiarze naturalnego promieniowania gamma jest stosunkowo mało wrażliwa na zmiany składu chemicznego urobku.

EN

Mining, coal processing and coal combustion entail production of large quantities of solid waste that can be used in a number of different ways, provided that they meet the relevant standards. The development of clean coal technologies, apart from spectacular actions in the field of CCS (Carbon Capture and Storage), is also related to taking actions connected with coal processing and enrichment. In these processes the on-line control of ash content is a necessary action, that supports the process of production of high quality coal and allows for effective planning of waste management. Classical laboratory test of ash content is time consuming and laborious. Furthermore, that method has a random character due to the necessity of sampling. Although accuracy is much higher than the accuracy of any other technological devices, classical method should be supported by technological methods. Information on ash content acquired at the early stage of the extraction process can be used as a feedback signal for the cutting loaderman operator or may allow for the initial segregation of the output reducing the cost of its transport to the surface. In this paper the presented device – RODOS-EX ash-meter – allows for on-line measurement of ash-content in raw coal, before transporting it to the surface. The device provides information which allows to properly organize the coal enrichment process. The authors discussed differences between the construction of the ash meter intended for the use in underground coal mines and the ash meter designed to be used in coal processing plants. Strict environmental requirements, such as high humidity, high ambient temperature, methane and coal dust explosion hazard or mechanical threats were considered in the construction and functional parameters of the device. One of the significant problems, related to the measurement of ash content of raw coal, is the impact of changes in the chemical composition on the uncertainty in ash meter indications. The measurement method used in the device is based on the measurement of natural gamma radiation, and is relatively insensitive to changes in the chemical composition of the output.

Słowa kluczowe

PL

promieniotwórczość naturalna; czyste technologie węglowe; popiołomierz

EN

natural gamma radiation; clean coal technologies; ash-meter

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 71, nr 12
• Strony: 67--75
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Róg L.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Kozłowski A.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice

autor

Kryca M.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice

autor

Michalik B.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Smyła J.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG, Katowice

Bibliografia

• 1. Blaschke W.: Czyste technologie węglowe: nowe podejście do problemu; „Przegląd Górniczy” 2009, Nr 10.
• 2. Róg L.: Stężenie naturalnych nuklidów promieniotwórczych w węglach kamiennych o zróżnicowanym składzie petrograficznym i chemicznym; Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa nr 876; Katowice 2009.
• 3. Blaschke W., Róg L.. Ostaszewski A.: Jakość produktów odpadowych wydzielonych w procesach wzbogacania energetycznego węgla kamiennego; „Przegląd Górniczy” 2011, Nr 5.
• 4. Róg L.: Optymalizacja doboru węgla kamiennego dla poprawy sprawności kotłów energetycznych; Instal 5, 2011.
• 5. Góralczyk S.: Foresight a problematyka odpadow z górnictwa węgla kamiennego w Polsce; „Przegląd Górniczy” 2009, Nr 10.
• 6. Osoba M.: Odkamienianie urobku surowego węgla kamiennego; „Górnictwo i Geologia” 2011, t. 6, z. 2..
• 7. Jędo A: Osadzarka z kołem odwadniającym do wzbogacania urobku węgla kamiennego; Mechaniczna przeróbka kopalin i gospodarka odpadami w aspekcie ochrony środowiska; materiały konferencyjne. Wydawnictwo CMG KOMAG, Szczyrk 1995.
• 8. Turek M. i inni: Scenariusze rozwoju technologicznego przemysłu wydobywczego węgla kamiennego; Wydawnictwo Głównego Instytutu Górnictwa, Katowice 2008.
• 9. Kryca M., Sikora T.: Comparison of different methods for determination of ash content in coal; XVI International Coal Preparation Congress; USA Kentucky; 2010.
• 10. Skowronek J., Wysocka M.: Promieniotwórczość naturalna węgli GZW a ich popielność; Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej; Seria „Górnictwo” 1988, z. 172.
• 11. Michalik B.: Naturalna promieniotwórczość w węglu kamiennym i stałych produktach jego spalania; „Karbo” 2006, Nr 1.
• 12. Kryca M., Sikora T., Gola M.: Ocena pomiarów zawartości popiołu w węglu wykonanych metodami radiometrycznymi; Sympozja i konferencje, wydawnictwo Politechnika Śląska; Automatyzacja Procesów Przeróbki Kopalin, Gliwice 2008.
• 13. Sikora T., Smyła J., Będkowki Z.: Automation of technological processes in a coal preparation plant and useful systems and devices for monitoring of coal quality; AGH Journal of Mining and Geoengineering. Vol.36, No3, 2012.
• 14. Ash monitor system LB420-karta katalogowa firmy Berthold Technologies.
• 15. Sikora T., Smyła J.: Wykorzystanie naturalnej promieniotwórczości gamma do oceny jakości węgla; Sympozja i konferencje; Katedra Elektryfikacji i Automatyzacji Górnictwa, 2009.