Koncepcja metody oceny odporności sieci uzbrojenia terenu na wpływy eksploatacji górniczej

• Autorzy: Kalisz P.

Warianty tytułu

EN

Concept of method for the resistance evaluation of utility networks to mining impact

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ocena odporności sieci uzbrojenia (wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej) na wpływy eksploatacji górniczej ma istotne znaczenie ze względu na ochronę powierzchni na terenach górniczych. Odporność rurociągów sieci uzbrojenia zależy głównie od takich czynników, jak: stan techniczny, zastosowane zabezpieczenia na deformacje podłoża i ich aktualne zdolności kompensacyjne oraz możliwość szybkiej naprawy zaistniałego uszkodzenia. Praktyka wskazuje, że wiarygodna ocena czynników wpływających na odporność sieci jest w przypadku starszych rurociągów rozdzielczych trudna do zrealizowania ze względów technicznych, a wykonywanie badań terenowych nieuzasadnione ze względów ekonomicznych. W artykule przedstawiono zarys metody oceny odporności rurociągów sieci uzbrojenia na wpływy eksploatacji górniczej.

EN

Resistance evaluation of utility networks, such as water supply system, sewerage, gas and heat distribution network, to mining impact has an important meaning for the surface protection within mining areas. The evaluation is preceded by an inventory of all networks in the range of predicted mining impact. Then the course of pipelines and their parameters are determined. It poses the basis for the static resistance evaluation of pipelines to mining impact. Practical experience indicates that in many cases of older distributing networks the accurate evaluation of these factors is difficult to conduct because of technical reasons and it is economically unjustified. In the paper, the outline of a simplified method for static resistance evaluation of utility network pipelines to mining impact is presented. The method consists in assessing the static resistance categories of the pipeline based on evaluation criteria. These criteria are determined on the basis of the experience and knowledge of the operation of the utility networks in mining areas. The resistance of utility network pipelines depends mainly on such factors as technical condition, used protections against subsoil deformations and current compensation possibilities and a possibility of quick failure repair. Each factor can be an evaluation criterion scored on a scale of 0, 1, 2, 3, 4 (tab. 1–6), corresponding to the static resistance categories. Each evaluation criterion has a weighting coefficient related to its importance for the final resistance assessment (formulas 1&3). The sum of weights equals 1. The criteria can be divided into sub-criteria, which are also scored on the same scale and have weighting coefficients too (formulas 2&4). The static resistance category of the pipeline is determined based on the total sum of points after rounding to integer value.

Słowa kluczowe

PL

rurociągi; sieci uzbrojenia; eksploatacja górnicza; ocena odporności

EN

pipelines; utility networks; mining exploitation; resistance evaluation

• Wydawca: Wyższy Urząd Górniczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie
• Rocznik: 2018
• Tom: nr 5
• Strony: 18--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Kalisz P.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Bajer J., Iwanejko R.: Podstawy teoretyczne metody szacowania ryzyka związanego z czasem usuwania awarii sieci wodociągowej. Środowisko. Czasopismo Techniczne 2011, z. 1, rok 108, s. 75–83.
• 2. Bajer J., Przebinda A.: Czynniki wpływające na czas usuwania awarii przewodów wodociągowych i ich uzbrojenia. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2005, nr 11, s. 20–22.
• 3. Denczew S.: Organizacyjne, techniczno-technologiczne oraz ekonomiczne możliwości usprawnienia zjawiska „uszkodzenie-usunięcie” w procesie eksploatacji układów wodociągowych. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2003, nr 9, s. 305–307.
• 4. Dobrowolski L., Dzicher R.: Awaryjność rozdzielczych sieci gazowych na przykładzie miasta Katowice. Mat. III Międzynarodowej Konf. Nauk.-Techn.: Energetyka Gazowa, Prace Politechniki Śląskiej 2005, s. 139–158.
• 5. Dziadosz A., Meszek W.: Selected aspects of determining of building facility deterioration for real estate valuation. Procedia Engineering 122 (2015), s. 266–273.
• 6. Hejmanowski R, Malinowska A., Szadziul M.: Analiza awaryjności sieci wodociągowej w świetle rozkładu ciągłych deformacji powierzchni terenu w czasie. Przegląd Górniczy 2014, nr 1, s. 23–30.
• 7. Hotloś H., Mielcarzewicz E., Kluska W.: Sieci wodociągowe na terenach oddziaływania podziemnej eksploatacji górniczej na przykładzie Polkowic. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2000, nr 11, s. 450–453.
• 8. Hotloś H., Mielcarzewicz E.: Warunki i ocena niezawodności działania sieci wodociągowych i kanalizacyjnych na terenach górniczych. Prace Nauk. Instytutu Inżynierii Ochrony Środowiska Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 2011.
• 9. Jaromin-Głodniok E., Kalisz P.: Wpływ eksploatacji górniczej na korozyjność wodociągów stalowych. Kwartalnik GIG 2008, nr VI, s. 105–114.
• 10.Kalisz P.: Ocena odporności gazociągów i wodociągów stalowych na wpływy eksploatacji górniczej. Przegląd Górniczy 2015, nr 5, s. 26–32.
• 11.Kotowski A., Kluska W.: Badania sprawności sieci kanalizacyjnej na terenach szkód górniczych. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2000, nr 11, s. 445–449.
• 12.Kuś K., Mendec J., Wystrychowska M. i in.: Podstawy projektowania układów i obiektów wodociągowych. Wybrane zagadnienia. Skrypt Politechniki Śląskiej, nr 1854, Gliwice 1995.
• 13.Kwiatek J.: Obiekty budowlane na terenach górniczych. Wyd. GIG, Katowice 2007.
• 14.Kwietniewski M., Kłoss-Trębaczkiewicz H., Roman R.: Niezawodność wodociągów i kanalizacji. Wyd. Arkady, Warszawa 1993.
• 15.Kwietniewski M., Kusak J., Sudoł M.: Wpływ różnych czynników na uszkadzalność przewodów sieci wodociągowych w świetle eksploatacyjnych badań niezawodności. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2002, nr 10, s. 366–371.
• 16.Kwietniewski M., Sudoł M.: Ocena uszkadzalności przewodów tranzytowych w świetle eksploatacyjnych badań niezawodności. Gaz, Woda i Technika Sanitarna 2002, nr 9, s. 325–329.
• 17.Kwietniewski M.: Awaryjność infrastruktury wodociągowej i kanalizacyjnej w Polsce w świetle badań eksploatacyjnych. Awarie Budowlane 2011. Mat. XXV Konf. Nauk.-Techn., Międzyzdroje 2011, s. 127–140, www.awarie.zut.edu.pl/files/ab2011/referaty/T1_01_Referaty_plenarne/07_Kwietniewski_M_Awaryjnosc_infrastruktury_wodociagowej_i_kanalizacyjnej_w_Polsce_w_swietle_badan_eksploatacyjnych.pdf.
• 18.Mendec J., Wystrychowska M., Kliszczewicz B.: Zasady ochrony sieci wodociągowej i kanalizacyjnej przed wpływami podziemnej eksploatacji górniczej. Mat. konf.: Ochrona powierzchni i obiektów budowlanych przed szkodami górniczymi, Wyd. GIG. Katowice 1997, s. 303–312.
• 19.Panek A.: Metoda oceny oddziaływania na środowisko obiektów budowlanych. Wyd. Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 2002.
• 20.Piechurski F.G.: Awarie w systemie dystrybucji wody, cz. I. Inżynier Budownictwa 2014, nr 1, s. 81–86.
• 21.Piechurski F.G.: Awarie w systemie dystrybucji wody, cz. II. Inżynier Budownictwa 2014, nr 2, s. 100–104.
• 22.Popiołek E., Sroka A., Hejmanowski R.: Probabilistyczna metoda oceny stopnia zagrożenia obiektów na skutek podziemnej eksploatacji górniczej. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 1994, nr 1, s. 55–60.
• 23.Zięba M., Kalisz P.: Impact of mining exploitation on pipelines. Acta Montanistica Slovaca, 2014, číslo 3, s. 111–117.