But-2-yno-1,4-diol

• Autorzy: Kupczewska-Dobecka M.

Warianty tytułu

EN

But-2-yne-1,4-diol

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

But-2-yno-1,4-diol jest rozpuszczalnym w wodzie ciałem stałym, które topi się w temperaturze 58 C. But-2-yno-1,4-diol stosuje się: do otrzymywania butanediolu i butenediolu przez uwodornienie w wodnych roztworach, jako inhibitor korozji, do produkcji środków opóźniających palenie, a także w procesach chemicznych do wytrawiania powierzchni metali i syntezy polioli (akcelerator polimeryzacji), insektycydów, farmaceutyków, jako stabilizator chlorowanych weglowodorów, dodatek do farb i lakierów oraz składnik środków myjących i czyszczących (głównie do instalacji sanitarnych, fasad budynków i samo-chodów). Narażenie inhalacyjne na but-2-yno-1,4-diol w środowisku pracy obejmuje przede wszystkim narażenie na pył substancji i aerozole w roztworach, natomiast narażenie na pary jest nieznaczne z powodu ich niskiej prężności (< 0,2 Pa w temp. 20 oC). Zgodnie z obowiązującą klasyfikacją, czysty but-2-yno-1,4-diol i jego stężone roztwory (> 50%) są uważane za żrące. W piśmiennictwie opisano przypadki kontaktowej alergii skórnej wywołanej przez but-2-yno-1,4-diolu ludzi narażonych zawodowo na tę substancję.

EN

But-2-yne-1,4-diol is a yellow solid at room temperature and normal pressure. But-2-yne-1,4-diol is produced at two sites in Europe (production volume ranges amounts to 200,000 tonnes/annum). But-2-yne-1,4-diol is used in butanediol and butenediol synthesis as an external intermediate for the production of flame retardants; as a corrosion inhibitor and pickling agent in metal surface treatment; as an inter-mediate for the synthesis of polyols, insecticides, pharmaceuticals and auxiliaries for the paint and textile industry; and as a component of cleansing agents for sanitary installations, car cleansing products, building facade cleansers and disinfectants for sanitary installations.

Słowa kluczowe

PL

but-2-yno-1,4-diol; NDS; narażenie zawodowe

EN

but-2-yno-1,4-diol; occupational exposure level; maximum addmissible concentration

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2011
• Tom: Nr 2 (68)
• Strony: 23--42
• Opis fizyczny: Bibliogr. 46 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kupczewska-Dobecka M.

• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 91-348 Łódź ul. św. Teresy od Dzieciątka Jezus 8

Bibliografia

• 1.Baadsgaard O., Jorgensen J. (1985) Contact dermatitis to butin-2-diol-1,4. Contact Dermatitis 13, 34–44.
• 2.BASF (1959) Gewerbehygienisches Institut: Bericht über die toxikologische Prüfung von Butindiol. Unpu-blished report Nr. VII/256-257 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 3.BASF AG (1981) Abteilung Toxikologie, unpublished report (78/848) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 4.BASF AG (1986) Unpublished report 86/50, 11.09.1986 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 5.BASF AG (1988) Determination of the partition coefficient; unpublished report no.129303/01 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 6.BASF AG (1992) Unpublished report. Project no. 11C0338/91040 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 7.BASF AG (1994a) Statement made by the diol-department (07.11.1994) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 8.BASF AG (1995) Unpublished report. Project no. 30R0338/91101 (on behalf of BG Chemie), (06.03.1995) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 9.BASF AG (1996a) Unpublished report. Project no. 13IO226/957016 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 10.BASF (1997) Butindiol – subacute inhalation toxicity in wistar rats 5-day liquid aerosol exposure [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 11.BASF Report. Project nr 3010226/95075 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 12.BASF (1998) Butindiol – subacute inhalation toxicity and neurotoxicity study in wistar rats 28-day liquid aerosol exposure. BASF Report. Project nr 4010226/95108 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 13.BASF (1999) Butindiol – extended one-generation reproduction toxicity study in wistar rats – Continuous Administration in the Drinking Water. Unpublished report (Project No. 76R0226/95119) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 14.BASF AG (2001) Report of occupational medical and health protection department [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 15.Blaschke V., Reinicke S., Fuchs T. (2001) Allergic contact dermatitis from 2-butin-1,4-diol. Allergy 56, 264–265.
• 16.Bradbury SP and Christensen GM (1991) Environm. Toxicol. Chem. 10, 1155–1160.
• 17.CCR (1989) Unpublished report. Project 137406 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 18.CCR (1991) Unpublished report. Project 137406 (on behalf of BG Chemie), 1st Amendment to the Report [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 19.ChemiDplus (2008) [komputerowa baza danych, licencja IMP].
• 20.Dyrektywa Komisji WE nr 790/2009 z dnia 10 sierpnia 2009 r. Dz.Urz. UE z dnia 5 wrzesnia 2009 r. L 235, 1–439.
• 21.GAF – Huels Chemie GmbH (1994) Material safety data sheet 1,4–butindiol.
• 22.Graefje H. (1992) Ullmann’s enclycopedia of industrial chemistry. 5th. ed., vol. A4, 455–457.
• 23.Grant W.M. (1986) Toxicology of the eye. 3rd ed. Springfield IL, Charles C. Thomas Publisher.
• 24.Hellwig J., Beth M., Klimisch H.J. (1997) Developmental toxicity of 2-butin-1,4-diol following oral admin-istration to the rat. Toxicol. Lett. 92, 221–230.
• 25.Hoechst A.G. (1988) Pharma forschung toxikologie und pathologie, unpublished report nr. 88.1399 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 26.Hoechst A.G. (1990) Pharma forschung toxikologie und pathologie, unpublished report nr. 90.0576 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 27.Hüls A.G. (1985a) Toxikologie, unpublished report no. 0355 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 28.Hüls A.G. (1985b) Toxikologie, unpublished report no. 0356 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 29.Hüls A.G. (1985c) Toxikologie, unpublished report no. 0357. 101 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 30.Hüls A.G. (1994) Safety data sheet 09.11.94.
• 31.Hüls A.G. (1995) Determination of the vapour pressure, unpublished report no. 7212/13-Z106 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 32.IUCLID (2007) [komputerowa baza danych, dostępna w internecie: http://ecb.jrc.it].
• 33.Jedrychowski R.A. i in. (1992a) Acute toxicity of 2-butyne-1,4-diol in laboratory animals. J. Appl. Toxicol. 12, 113–115.
• 34.Jedrychowski R.A. i in. (1992b) Subacute oral toxicity of 2-butyne-1,4-diol in Rats. J. Appl. Toxicol. 12, 117–122.
• 35.Kirk-Othmer (1991) Encyclopedia of chemical technology. 4th. ed., vol.1, 202–206.
• 36.Komsta E. i in. (1989) Short-term toxicity of nine industrial chemicals. Bull. Environ. Contam. Toxicol. 43, 87–94.
• 37.Malten K.E. (1980) But-2-yne-1,4 diol, primary gloss improver and contact sensitizer in a nickel plating bath. Contact Dermatitis 6, 286–287.
• 38.RCC (1990) Unpublished report, project 263970 (on behalf of BG Chemie) [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 39.RCC-CCR (1998) Micronucleus assay in bone marrow cells of the mouse with butindiol. Unpublished report, RCC-CCR Project 604000 [cyt. za Risk Assessment Report 2005].
• 40.Recommendation from the Scientific Committee on Occupational Exposure Limits for but-2-yne-1,4-diol SCOEL/SUM/159, February 2010 dostępny na dzień 5.05.2011 r. [http://ec.europa.eu/social/main.jsp?catId= 153&langId=en&intPageId=684].
• 41.Risk Assessment Report. European Union (2005) But-2-yne-1,4-diol. Final Report. Germany. BAuA Dortmund [cyt. w internecie: http://ecb.jrc.it].
• 42.Rozporządzenie ministra zdrowia z dnia 28 września 2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 201, poz. 1674.
• 43.Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w spra-wie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006. Dz.Urz. UE z dnia 31 grudnia 2008 r. L 353, 1–1355 ze. zm.
• 44.RTECS (2008) [komputerowa baza danych, licencja IMP].
• 45.Schafer E.W., Bowles W.A., Hurlbut J. (1983) The acute oral toxicity, repellency, and hazard potential of 998 chemicals to one or more species of wild and domestic birds. Archives of Environmental Contamination and Toxicology, vol. 12, 355.
• 46.Toksikologiya Novykh Promyshlennykh Khimicheskikh Veshchestv (1961) Toxicology of New Industrial Chemical Substances. For English translation, see TNICS*. Moscow, Izdatel'stvo Meditsina, USSR 1.