Problematyka ochrony środowisk antropogenicznych w Polsce

• Autorzy: Molenda T.

Warianty tytułu

EN

The protection of anthropogenic habitats in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł porusza problem ochrony środowisk antropogenicznych w Polsce. W ostatnich latach coraz większą uwagę przywiązuje się do ochrony tego typu środowisk. Jest to najczęściej związane z występowaniem na tych obszarach chronionych gatunków roślin i zwierząt. Stosowane formy ochrony nie zawsze są jednak adekwatne do danego typu środowiska. Sytuację tę należy wiązać z brakiem odpowiednika angielskiej formy ochrony przyrody jaką jest SSSI “Site of the Special Scientifically Interest”. Wprowadzenie odpowiednika tej formy ochrony zdecydowanie ułatwiłoby obejmowanie ochroną środowisk antropogenicznych (sensu stricte).

EN

The paper reviews of the forms of protection of man-made habitats in Poland. It discusses the role of anthropogenic habitats such as colliery spoil heaps, sandpits, artificial wetlands in the maintenance of local biodiversity, i.e., flora and fauna. The authors put stress on the necessity of establishing new forms of protection for these kinds of habitats. An example of such a form of protection which deserves consideration is the conservation designation “Site of Special Scientific Interest” in effect in Great Britain. Due to the major biotopic functions of anthropogenic sites and the purpose of nature conservation, the authors believe that the proposed establishment of an equivalent to the SSSI in Poland is relevant and necessary.

Słowa kluczowe

PL

ochrona przyrody; środowisko antropogeniczne; bioróżnorodność

EN

protection of nature; anthropogenic environment; biodiversity

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Journal of Ecology and Health
• Rocznik: 2013
• Tom: R. 17, nr 2
• Strony: 76--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., fot., tab.

Twórcy

autor

Molenda T.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemi, 41-200 Sosnowiec, ul. Będzińska 60

Bibliografia

• [1] Pullin A.S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• [2] Betleja J, Cempulik P. 1992. Dokumentacja projektowanego zespołu przyrodniczo- krajobrazowego „Żabie Doły", pro Natura, Bytom.
• [3] Alexandrowicz Z., Urban J. 2003. Zagospodarowanie kamieniołomów dla ochrony dziedzictwa górniczego - projekty i ich realizacja. Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Kraków, 193-194.
• [4] Molenda T., Rzętała M. A. 2005. The role of anthropogenic habitats in maintaining biodiversity of degraded areas, [w:] Stra¬tegia użytkowania zasobów przyrody I ochrony różnorodności biotycznej w XXI wieku, Materiały II Międzynarodowej Konferencji Naukowej Młodych uczonych i specjalistów, Uniwersytet Orenburski, Orenburg, Rosja.
• [5] Albińska E. 2005. Człowiek w środowisku przyrodniczym i społecznym, Wydawnictwo KUL, Lublin, ss. 319.
• [6] Molenda T., Chmura D. 2003. Przykład spontanicznej sukcesji roślinności na terenie starego wykopu w Mikołowie - Gniotku. Archiwum Ochrony Środowiska 29(2): 49-56.
• [7] Chmura D., Molenda T. 2007. Nowe stanowisko omiega górskiego na Górnym Śląsku, Chrońmy Przyrodę Ojczystą 63:20-24.
• [8] Chmura D., Molenda T. 2007b. The anthropogenic mire communities of the Silesian Upland (S Poland): a case of selected exploitation hollows. Nature Conservation 64:57-63.
• [9] Kowolik M., Szarek-Łukaszewska G., Jędrzejczyk-Korycińska M. 2010. Użytek ekologiczny „Pleszczotka górska" w cynkowo-ołowiowym terenie pogórniczym - potrzeba aktywnej ochrony. Chrońmy Przyrodę Ojczystą 66.1:35-38.
• [10] Ustawa 2004. Ustawa o Ochronie Przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r.(Dz. U. 2004 nr 92, poz. 880).
• [11] Ustawa 1991. Ustawa o Ochronie Przyrody z dnia 16 października 1991.(Dz. U. 1991 nr 114, poz. 492).
• [12] Alexandrowicz Z. 1991. Stanowisko dokumentacyjne jako nowa kategoria ochrony przyrody nieożywionej, Chrońmy Przyr. Ojcz. 47,1-2:4-9.
• [13] Tokarska- Guzik B., Rostański A. Możliwości i ograniczenia przyrodniczego zagospodarowania terenów poprzemysłowych, Natura Silesiae Superioris, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice, 2001.
• [14] Rostański A., Michalska M. 2003. Obfite stanowisko kruszczyka błotnego (Epipactis Palustris (L.) Cranz) na zwałowisku hutniczo - kopalnianym w Świętochłowicach - Chropaczowie (Górny Śląsk). Archiwum Ochrony Środowiska 29(2): 115-118.
• [15] Guzik J. 2002. Hałda huty im. T. Sendzimira w Krakowie miejscem występowania interesujących obcych gatunków roślin, [w:] Hałda poprzemysłowa - obiekt obserwacji procesów biologicznych, Uniwersytet Śląski w Katowicach, s. 7.
• [16] Buchta D., Molenda T. 2007. Minerały stref ekshalacyjnych termicznie czynnych składowisk odpadów górnictwa węgla kamiennego. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie 152(4): 8-10.
• [17] Ustawa 1962. Ustawa o Ochronie Dóbr Kultury z dnia 15 lutego 1962 r. (Dz. U. 1962 nr 10, poz. 48).
• [18] Lipiński A. 2005. Prawne podstawy ochrony środowiska, Wolters Kluwer Polska - Oficyna, Kraków.
• [19] Alexandrowicz Z. (red.) 2000. Groty Kryształowe w Kopalni Soli Wieliczka, Studia Naturae 46, ss. 205.
• [20] Rubinowski Z. (red.) 1974. Badania i udostępnienie Jaskini Raj, Wyd. Geol., Warszawa, s.223.
• [21] Rozporządzenie 2005. Rozporządzenie ministra środowiska z dnia 30 marca 2005 r. w sprawie rodzajów, typów i podtypów rezerwatów przyrody. (Dz. U. 2005 r. nr 60, poz. 533).