Rekultywacja i zagospodarowanie wybranych wyrobisk poeksploatacyjnych – problemy środowiskowe, ekonomiczne i społeczne

• Autorzy: Kulczycka J. , Pietrzyk-Sokulska E.

Warianty tytułu

EN

Reclamation and management of selected post-mining areas – environmental, economic and social issues

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rekultywacja i zagospodarowanie wyrobisk po eksploatacji kopalin jest bardzo istotne ze względu na potencjalne zagrożenie, jakie stwarzają one niekiedy dla środowiska. Rekultywacja jest obowiązkowa (Ustawa Prawo geologiczne i górnicze z 6 czerwca 2011 r. Dz. U. Nr. 163, poz. 981) i, przed przystąpieniem do eksploatacji kopalin, jej kierunek powinien zostać ustalony w Projekcie zagospodarowania złoża, nawiązując do zapisów planów zagospodarowania przestrzennego. Jednak są też pewne zaszłości w związku z restrukturyzacją działalności przemysłowej i związanym z nią zamknięciem wielu działających zakładów wydobywczych. Niestety, pozostałe po nich tereny z całym bagażem problemów środowiskowych, ekonomicznych i społecznych znalazły się w gestii samorządów lokalnych, które muszą je rozwiązać. Tymczasem złożoność problemów, a także brak odpowiednich środków na ich rekultywację, której zakres w ciągu wielu lat od zakończenia eksploatacji (w wyniku postępującej degradacji) uległ zwiększeniu nie ułatwia szybkiego jej zakończenia. Autorki na podstawie wybranego terenu pogórniczego przedstawiły całość zagadnienia, wskazując cienie i blaski działań związanych z przywróceniem terenom wartości przyrodniczych i użytkowych. Tylko w ten sposób zostanie wyeliminowane zagrożenie dla środowiska, a tereny zdegradowane mogą pełnić nowe funkcje użytkowe.

EN

Reclamation and management of post-mining areas are very important as they can be potentially harmful to the environment. According to the Polish geological and mining act of law dated 6th June 2011, reclamation is obligatory and consequently it is necessary to set its direction in the Project of deposit development and refer to the spatial development plans before the beginning of exploitation of minerals. However, there are some cases of non-reclaimed areas connected with the restructuring of industrial organization and the related closure of operating mines (due to bankruptcy). Unfortunately, the problems of their management including all the environmental, economic and social aspects, had to be solved by local authorities. However, the complexity of the problems and the lack of funds for their reclamation (which increasing in the time due to degradation) makes it difficult to find a rapid solution. On the basis of examples in this paper, the authors presented a complex analysis of the issue, indicating strengths and weaknesses of activities connected with restoration of the natural value and utility of post-mining areas. Only a complex reclamation can eliminate the environmental hazards and provide the degraded areas with new useful functions.

Słowa kluczowe

PL

tereny pogórnicze; zagrożenie dla środowiska; rekultywacja; zagospodarowanie; koszty

EN

post-mining area; environmental hazards; reclamation; management; costs

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2013
• Tom: T. 69, nr 7
• Strony: 67--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., zdj.

Twórcy

autor

Kulczycka J.

• AGH w Krakowie, Wydział Zarządzania, Kraków

autor

Pietrzyk-Sokulska E.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

Bibliografia

• 1. Berleć K., Traczykowski A., Budzińska K. i in.: Skuteczność rekultywacji jeziora Jelonek na podstawie wybranych fizycznych i chemicznych parametrów wody. Rocz. Ochr. Środ. t. 15. cz. 2, 2013, Wyd. Środkowo-Pomorskie Tow. Nauk. Ochr. Środ. ss. 1336÷1351.
• 2. Czop M., Motyka J., Szuwarzyński J.: Zagrożenie jakości wód podziemnych w zbiorniku GZWP 452 (Chrzanów) odciekami ze składowiska odpadów „Górka” w Trzebini. Gosp. Sur. Min. t. 18, z. 2, 2002, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• 3. Czop M., Motyka J., Sracek O., Szuwarzyński J.: Water air soil pollut 214:ss. 423÷434, 2011.
• 4. Gilewska M., Otremba K.: Seed quality of rapeseed plants obtained from Cultivations on post-mining areas in the region of Konin. The Environment Protection vol. 15, part 1. Wyd. Środkowo-Pomorskie Tow. Nauk. Ochr. Środ. 2013, ss. 505÷515.
• 5. Głogowska M., Paulo A.: Zalew Balaton. Geologiczna ścieżka dydaktyczna, Urząd Miasta w Trzebini, folder 2003
• 6. Koncepcja zagospodarowania terenu przy zbiorniku wodnym Balaton w Trzebini dla potrzeb sportu, rekreacji i imprez widowiskowych, 2005, WASKO PROJEKT. S.C., Kraków.
• 7. Koszela J., Kryza J., Sebastian M.: Zagrożenie środowiska wodnego w rejonie Trzebini-Górki. 1998 [W:] Problemy hydrogeologiczne południowo-zachodniej Polski.
• 8. Kubajewski K.: Odkrywka „Kazimierz” przechodzi do historii. Węg. Brunat. 2010 Nr 3(72).
• 9. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla obszaru Górka w Trzebini 2002, zatwierdzony uchwałą Nr XLIX/571/III/2002 z dnia 27 września 2002 r. Rady Miasta Trzebini (Dz. Urz. Woj. Małopolskiego Nr 265 z dnia 30 listopada 2002 r. poz. 3461).
• 10. Praca konkursowa: opracowanie optymalnego sposobu rekultywacji wyrobiska pomarglowego „Górka” wypełnionego odpadami, 2005, Kraków (mat. arch. IGSMiE PAN).
• 11. Motyka J., Szuwarzyński M.: Wpływ składowiska odpadów przemysłowych z ZSO „Górka” w Trzebini na jakość wód podziemnych [W:] Hydrogeologiczne obszary zurbanizowane i uprzemysłowione. Wyd. UOE 1998 Katowice.
• 12. Pietrzyk-Sokulska E.: Rewitalizacja terenów poprzemysłowych – problemy. Przegl. Gór. nr 3, Wyd. SITG, 2012, Katowice, ss. 56÷65.
• 13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 9 września 2002 r. odnośnie standardów jakości gleb i standardów jakości gruntów (Dz. U. Nr 165, poz. 1359).
• 14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn.24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (dz. U. Nr 137, poz. 984).
• 15. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 20 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (dz. U. Nr 72, poz. 466).
• 16. Wielowariantowa koncepcja przedsięwzięcia: Rekultywacja zbiornika odpadów niebezpiecznych i szkodliwych po zakładach Górka w Trzebini, 2010, PIG, SOCOTEC, PEGEOL (mat. arch. UMiG Trzebinia).
• 17. Wstępny projekt parku miejskiego. Koncepcja parku miejskiego w Trzebini obejmującego tereny Balatonu i Rybnej wariant III – finalny, koncepcja programowo-przestrzenna, 2011, SAO Investments sp. z o.o., Kraków (mat. arch. UMiG Trzebinia).
• 18. Zbiornik wodny w Trzebini (Polska) 2002.