Kontrowersje wokół broni chemicznej zatopionej w Morzu Bałtyckim

• Autorzy: Krzysztof Świder

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0053.6748

Warianty tytułu

EN

Controversy Over Chemical Weapons Dumped in the Baltic Sea

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu jest dyskusja i próby analizy zagadnienia dotyczącego broni chemicznej zawierającej bojowe środki trujące (BŚT) i amunicji konwencjonalnej z toksycznymi związkami chemicznymi, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa ekologicznego wód Morza Bałtyckiego. Substancje te zostały zatopione w Morzu Bałtyckim i są realnym problemem, dlatego należy poddać ocenie i spróbować przynajmniej teoretycznie określić stopień zagrożenia dla środowiska morskiego i zdrowia ludzi. Prace nad oceną stanu ryzyka ekologicznego są przedmiotem działań w ramach projektu flagowego należącego do strategii regionu Morza Bałtyckiego, w którym wiodącą rolę odgrywa Komisja Ochrony Środowiska Morskiego Bałtyku (HELCOM) oraz Państwowy Monitoring Środowiska (PMŚ) realizujący zadania Głównego Inspektora Ochrony Środowiska jako przedstawiciela rządowego centralnego urzędu ochrony środowiska.

EN

The purpose of this study is to discuss and attempt to analyse the issue of chemical weapons containing chemical warfare agents (CWA) and conventional ammunition containing toxic chemicals that pose a threat to the ecological safety of the Baltic sea waters. These substances have been dumped in the Baltic sea and they are a real problem, therefore, it is necessary to assess and try to determine, at least theoretically, the degree of risk to the marine environment and human health. Work on determining the ecological risk assessment is the subject of activities under the flagship project under the strategy of the Baltic sea region, in which the Baltic sea Environment Protection Commission (HELCOM) and the State Environmental Monitoring (SEM) play a leading role, performing the tasks of the Chief Inspector of Environmental Protection as a government representative of the central office for environmental protection.

Słowa kluczowe

PL

broń chemiczna; bojowe środki trujące; bezpieczeństwo ekologiczne; skażenie Morza Bałtyckiego; zagrożenie środowiska naturalnego

EN

chemical weapons; chemical warfare agents; ecological safety; contamination of the Baltic Sea; threats of the natural environment

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Biuletyn Wojskowej Akademii Technicznej
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 71, nr 3
• Strony: 129--143
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Krzysztof Świder

• Wojskowa Akademia Techniczna, Wydział Bezpieczeństwa, Logistyki i Zarządzania, Instytut Bezpieczeństwa i Obronności, ul. gen. S. Kaliskiego 2, 00-908 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0001-6518-3707

Bibliografia

• [1] Kuligowska M., Badania lotności i dyfuzji par substancji chemicznych o niskiej lotności w powietrzu, Biuletyn WAT, 70, 3, 2021, 111-134, https://doi.org/10.5604/01.3001.0015.8775.
• [2] Wałachowski J., Broń chemiczna w Bałtyku, Centrum Szkolenia OPBMR, Biuletyn Akademii Sztuki Wojennej, 9, 2, 2021.
• [3] Raport dotyczący kwestii zawartych w decyzjach nr 23 i 24, podjętych na pierwszym spotkaniu Grupy Eksperckiej dotyczącej aktualizacji i rewizji dostępnych informacji o zatopionej broni chemicznej w Morzu Bałtyckim HELCOM MUNI 1/2010.
• [4] Carton G., Jagusiewicz A., Historic Disposal of Munitions in U.S. and European Coastal Waters, How Historic Information Can be Used in Characterising and Managing Risk, Marine Technology Society Journal, 43, 4, 2009, 16-32.
• [5] Błądek J., Broń chemiczna i toksyczne środki przemysłowe, Wojskowa Akademia Techniczna, Warszawa 2011.
• [6] Raport Zakres badań dla strategicznej oceny oddziaływania na środowisko do aktualizacji planów zagospodarowania przestrzennego dla niemieckiej wyłącznej strefy ekonomicznej Morza Północnego i Morza Bałtyckiego, Bundesamt für seeschifffahrt und Hydrographie, BSH, Hamburg, 2020.
• [7] Konwencja o ochronie środowiska morskiego obszaru Morza Bałtyckiego sporządzona w Helsinkach dnia 9 kwietnia 1992 r.
• [8] Popiel S., Witkiewicz Z., Szewczuk A., The GC/AED studies on the reactions of sulfur mustard with oxidants, J. Hazard. Mat. B, 123, 2005, 94-111.
• [9] Hoenig S. L., Compendium of Chemical Warfare Agents, springer, New York, 2007.
• [10] Informacja o wynikach kontroli Najwyższej Izby Kontroli w sprawie przeciwdziałania zagrożeniom wynikającym z zalegania materiałów niebezpiecznych na dnie Morza Bałtyckiego, Wydawnictwo Delegatura w Gdańsku, Warszawa-Gdańsk 2020.
• [11] Richardt A., Blum M.-M. [ed:], Decontamination of Warfare Agents, WILEY-VCH Verlag GmbH&Co. KGaA, 2008.
• [12] Konwencja Narodów zjednoczonych o prawie morza sporządzona w Montego Bay dnia 10 grudnia 1982 r.
• [13] Kasperek T., Fabisiak J., Michalak J., Rola nieetatowego centrum informacji chemiczno-ekologicznej oraz najnowsze wyniki badań stanu amunicji chemicznej zatopionej w Morzu Bałtyckim, [w:] S. Piocha (red.), Bezpieczeństwo morskie i ochrona naturalnego środowiska morskiego, Koszalin-Kołobrzeg, Środkowopomorska rada NOT, Morska SPir, Koszalin 2003.
• [14] Zarządzenie nr 150 Prezesa Rady Ministrów z dnia 25 września 2020 r. w sprawie powołania Międzyresortowego Zespołu do spraw zagrożeń wynikających z zalegających w obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej materiałów niebezpiecznych, § 2, pkt 1-8, Warszawa 2020.
• [15] HELCOM‐Muni report findings and recommendations Claus Boettcher Member of ad hoc working group „HELCOM-Muni, 2009‐2013”.
• [16] Brysiewicz J., Gwizdała D. (przewodniczący zespołu autorskiego), strategiczna Koncepcja Bezpieczeństwa Morskiego Rzeczypospolitej Polskiej, Wydawnictwo Wydawca: Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa-Gdynia 2017.
• [17] Rezolucja Parlamentu Europejskiego ws. broni chemicznej zatopionej w Bałtyku, 2021.
• [18] Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska do 2030 r., Komisja Europejska, 2020.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).