Identyfikatory
Warianty tytułu
Ochrona i rewaloryzacja przestrzeni publicznych miasta modernistycznego na przykładzie trzech ulic zabytkowego śródmieścia Gdyni
Języki publikacji
Abstrakty
The paper concerns issues related to the preservation and restoration of public space in Gdynia city centre designed and built mainly in the 1920s and 1930s. In 2007, major part of the city centre was entered in the register of monuments as a historic complex of urban architecture. Moreover, in 2015, the area was declared a Monument of History. The renovation protection of a complex of urban architecture covers the historic buildings, but also, among others, includes the protection of public space that is an integral part of the historic complex. Therefore, the preservation of the historic shape and design of public space in the centre of Gdynia is one of the key conservation tasks and since the protection of this type of space in the relatively young historic centres that are less than 100 years old is a new issue, as viewed from the conservational perspective, it is therefore worth analyzing. The issues of protection and restoration of public space in the centre of Gdynia have been exemplified by three historic streets, built in the late 1920s, that are located within the historic complex entered in the register of monuments and that have been the subject of varying restoration investments in the few recent years. The streets differ in terms of historic conditions, renovation requirements, social expectations and investment plans and at the developmental stage of the investment all these factors lead to different assumptions and approaches, bringing, in each case, different results.
Artykuł dotyczy problematyki zachowania i rewaloryzacji przestrzeni publicznych w śródmieściu miasta Gdyni, zaprojektowanym i zbudowanym w głównej mierze w latach 20. i 30. XX w. Znaczna część zespołu śródmieścia została w 2007 r. wpisana do rejestru zabytków jako historyczny układ urbanistyczny. Dodatkowo w 2015 r. obszar ten uznano za Pomnik Historii. Ochrona konserwatorska układu urbanistycznego obejmuje nie tylko historyczną zabudowę, ale także m.in. ochronę przestrzeni publicznych, które stanowią integralną część zespołu zabytkowego. W związku z tym zachowanie historycznego ukształtowania i wystroju przestrzeni publicznych śródmieścia Gdyni, jest jednym z kluczowych zadań konserwatorskich związanych ze sprawowaną ochroną. Ochrona tego rodzaju przestrzeni w stosunkowo młodych ośrodkach zabytkowych liczących mniej niż 100 lat, czyli takim jak śródmieście Gdyni, jest z konserwatorskiego punktu widzenia zagadnieniem nowym i dlatego wartym analizy. Problematykę ochrony i rewaloryzacji przestrzeni publicznych śródmieścia Gdyni przedstawiono na przykładzie trzech wybranych, historycznych ulic, ukształtowanych pod koniec lat 20. XX w. Wszystkie trzy są położone na terenie wpisanym do rejestru zabytków i były w ostatnich kilku latach obszarem inwestycji remontowych w różnej skali. Ulice te natomiast różnią się m.in. tym, że w przypadku każdej z nich inne były uwarunkowania historyczne, wymogi konserwatorskie, oczekiwania społeczne i także plany inwestycyjne. Te wszystkie czynniki sprawiły, że już na etapie projektu inwestycji przyjęto różne założenia i sposoby podejścia do tych przedsięwzięć, a więc w każdym z przypadków inny jest też uzyskany rezultat.
Wydawca
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
125--143
Opis fizyczny
Bibliogr. 12 poz., fig., tab.
Twórcy
autor
- Wydział Architektury, Politechnika Gdańska
- Miejski Konserwator Zabytków w Gdyni
autor
- Urząd Miasta Gdyni
Bibliografia
- 1. Hirsch R., (2021). Ochrona i konserwacja historycznej architektury modernistycznej Gdyni, wydanie drugie, Gdańsk: Politechnika Gdańska.
- 2. Hirsch R., (2011). Prawna ochrona XX-wiecznych układów urbanistycznych na przykładzie Gdyni. Ochrona Zabytków, 1-4/2010, 263-278.
- 3. Karlikowska J., Kimic K. (2017). Idea uspokojenia ruchu ulic miejskich w XX i XXI wieku - przemiany w zakresie priorytetów społecznych i przyrodniczych. Kwartalnik Architektury i Urbanistyki, 3, 87-113.
- 4. Kitowski S., Sokołowska M., (2001), Ulice Gdyni, o historii i patronach, Gdynia: Alter Ego.
- 5. Kłapa J., (2020). Rozumienie pojęcia układu urbanistycznego w polskim systemie ochrony zabytków – wybrane zagadnienia. W: P. Dobosz, W. Górny, A. Kozień, A. Mazur (red.), Segmenty dziedzictwa kulturowego – między ochroną dziedzictwa materialnego a niematerialnego (245-272). Kraków: AT Wydawnictwo.
- 6. Sokołowska M., (2016). 10 Lutego. Ulica symboliczna, Gdynia: Verbi Causa.
- 7. Sokołowska M., (2017). Starowiejska - ulica najpierwsza, Gdynia: Verbi Causa.
- 8. Sołtysik M., (1993). Gdynia miasto dwudziestolecia międzywojennego, Urbanistyka i architektura. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- 9. Sołtysik M. J., (2003). Na styku dwóch epok. Architektura gdyńskich kamienic okresu międzywojennego, Gdynia: Wydawnictwo “Alter Ego” Sławomir Kitowski.
- 10. Stokłuska E., (2018). Porozmawiajmy o przyszłości Starowiejskiej. Raport podsumowujący konsultacje społeczne, Laboratorium Innowacji Społecznych, https://lis.gdynia.pl/starowiejska-przestrzenia-z-priorytetem-dla-pieszych-oraz-ograniczeniem-ruchu-kolowego/
- 11. Szmygin B., (2013). Rekomendacja o Historycznym Krajobrazie Miejskim – wdrożenie zmiany paradygmatu w ochronie miast historycznych, Budownictwo i Architektura, 12 (4), 117-126.
- 12. Wysocki, M. (2013). Standardy Dostępności dla Miasta Gdyni. Gdańsk: Politechnika Gdańska.
Uwagi
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-aa4fb235-384f-4a07-92fd-d3cd2afca48f
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.