Wpływ intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wielkość strumieni CO₂ i jego bilans w warunkach doświadczenia lizymetrycznego 2013

• Autorzy: Turbiak J.

Warianty tytułu

EN

The effect of the intensity of meadow use on peat-muck soil on CO₂ fluxes and balance in lysimetric experiment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem prowadzonych badań było określenie wpływu intensywności użytkowania łąki na glebie torfowo-murszowej na wartość strumieni CO₂ oraz jego bilans. Badania prowadzono w latach 2010–2013 na stacji lizymetrycznej w dolinie Noteci. Strumienie CO₂ były określane metodą komorową. Największą aktywność respiracyjną stwierdzono w ekosystemie łąkowym nieużytkowanym – średnio 2,57 g·m^-2 ·h^-1, następnie w ekosystemie użytkowanym intensywnie – 2,05 g·m^-2·h^-1, a najmniejszą w ekosystemie użytkowanym ekstensywnie – 1,85 g·m^-2 ·h^-1 CO₂. Stwierdzono, że intensywne użytkowanie łąki na glebie torfowo-murszowej powodowało ograniczenie strat CO₂ w porównaniu ze stratami z łąki użytkowanej ekstensywnie i nieużytkowanej. Ekstensywny sposób użytkowania łąki prowadził do degradacji runi łąkowej, z kolej całkowity brak użytkowania łąkowego – do zwiększenia strat CO₂ w ekosystemie w stosunku do ekosystemu użytkowanego intensywnie. Średnie straty CO₂ w ekosystemie nieużytkowanym były o 32,5% większe, a w czwartym roku badań o 158,1% większe niż straty z łąki użytkowanej intensywnie.

EN

The aim of the studies was to determine the effect of the intensity of meadow use on peat-muck soil on CO₂ fluxes and balance. The studies were carried out in the years 2010–2013 in a lysimetric station in the Noteć River valley. CO₂ fluxes were determined by the chamber method. The highest (2.59 g·m^-2·h^-1 on average) respiration activity was found in an unused grassland ecosystem, then in an intensively used ecosystem (2.05 g·m^-2·h^-1) and the lowest – in an extensively used ecosystem (1.86 g·m^-2·h^-1 of CO₂). Intensive meadow use on peat-muck soil reduced CO₂ losses compared with the extensively used meadow and the unused one. Extensive way of meadow use led to meadow sward degradation. On the other hand, complete abandonment of meadow use increased CO₂ losses in the ecosystem in relation to intensively used ecosystem. Mean CO₂ losses in unused ecosystem were by 32.5% higher, and in the fourth study year – by 158.1% higher compared with the intensively used meadow.

Słowa kluczowe

PL

bilans węgla; fotosynteza brutto; ogólna aktywność respiracyjna; poziom wody gruntowej

EN

carbon balance; gross photosynthesis; groundwater level; total respiration activity

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 14, z. 2
• Strony: 127--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Turbiak J.

• Kujawsko-Pomorski Ośrodek Badawczy ITP w Bydgoszczy, ul. Glinki 60, 85-174 Bydgoszcz

Bibliografia

• 1. ALM J., TALANOV A., SAARNIO S., SILVOLA J., IKKONEN E., AALTONEN H., NYKÄNEN H., MARTIKAINEN P. 1997. Reconstruction of the carbon balance for microsites in a boreal oligotrophic pine fen, Finland. Oecologia. Vol. 110 s. 423‒431.
• 2. BLODAU CH., BASILIKO N., MOORE T.R. 2004. Carbon turnover in peatland mesocosms exposed to different water table levels. Biogeochemistry. Vol. 67 s. 331–351.
• 3. CHRZANOWSKI S. 2002. Właściwości retencyjne gleb użytkowanych pod lasem i łąką na przykładzie Torfowiska Łokieć. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 2. Z. 1 (4) s. 101–114.
• 4. DUCKA M., BARSZCZEWSKI J. 2012. Degradacja runi łąkowej w warunkach optymalnego uwilgotnienia i zróżnicowanego nawożenia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 3 (39) s. 39–51.
• 5. ELSGAARD L., GÖRRES C.M., HOFFMANN C.CH., BLICHER-MATHIESEN G., SCHELDE K., PETERSEN S.O. 2012. Net ecosystem exchange of CO2 and carbon balance for eight tempera organic soils under agricultural management. Agriculture, Ecosystems and Environment. Vol. 162 s. 52–67.
• 6. GAWLIK J. 1994. Wpływ głębokiego i długotrwałego odwodnienia gleb hydrogenicznych na ich fizyczno- wodne właściwości. Wiadomości IMUZ. T. 18. Z. 2 s. 9–28.
• 7. GUS 2012. Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w 2012 r. [CD-ROM]. Warszawa.
• 8. JASZCZYŃSKI J., TURBIAK J., URBANIAK M. 2010. Rozpraszanie związków węgla z gleb torfowomurszowych w dolinie środkowej Biebrzy. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4 (32) s. 53–64.
• 9. LOHILA A., AURELA M., REGINA K., LAURILA T. 2003. Soil and total ecosystem respiration in agricultural fields: effect of soil and crop type. Plant and Soil. Vol. 251 s. 303‒317.
• 10. ŁABĘDZKI L., KASPERSKA-WOŁOWICZ W. 2005. Zmienność warunków meteorologicznych i ewapotranspiracji użytków zielonych w dolinie Górnej Noteci w latach 1972–2003. W: Rola stacji terenowych w badaniach geograficznych. Kraków. Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ s. 238–246.
• 11. MALJANEN M., KOMULAINEN V.M., HYTONEN J., MARTIKAINEN P.J., LAINE J. 2004. Carbon dioxide, nitrous oxide and methane dynamics in boreal organic agricultural soils with different soil characteristics. Soil Biology and Biochemistry. Vol. 36. Iss. 11 s. 1801‒1808.
• 12. MASTALERCZUK G. 2006. Zawartość składników pokarmowych w organach roślin łąkowych w warunkach różnej intensywności użytkowania. Łąkarstwo w Polsce. Nr 9 s. 131–140.
• 13. OLESZCZUK R., BRANDYK T., GNATOWSKI T., SZATYŁOWICZ J., KAMIŃSKI J. 2008. The comparison of soil moisture content changes in the moorsh layer under shrubs and grass vegetation. Agronomy Research. Vol. 6(1) s. 141–148.
• 14. SMOROŃ S. 2013. Dynamika plonowania łąk górskich po zaniechaniu nawożenia w okresie dwudziestopięciolecia. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 2(42) s. 111–120.
• 15. TURBIAK J. 2012. Bilans węgla w ekosystemie łąkowym na średnio zmurszałej glebie torfowomurszowej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 12. Z. 4(40) s. 281–294.
• 16. TURBIAK J. 2013. The effect of an extensive use of meadow on moderately decomposed peat-muck soil on carbon balance. Journal of Water and Land Development. No. 18 s. 65–72.
• 17. WASILEWSKI Z. 2009. Stan obecny i kierunki gospodarowania na użytkach zielonych zgodne z wymogami wspólnej polityki rolnej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 9. Z. 2 (26) s. 169–184.
• 18. WASILEWSKI Z. 2013. Ocena wpływu ekstensywnego użytkowania na skład botaniczny runi łąk położonych w trzech siedliskach i koszonych w dwóch terminach. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 13. Z. 2(42) s. 161–176.