Quality of life in the context of the distance from the city centre and access to green areas, illustrated with the case of Kraków district

• Autorzy: Różycka-Czas Renata , Zając Natalia

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2022.2.49

Warianty tytułu

PL

Jakość życia w kontekście odległości od ośrodka miejskiego oraz dostępu do terenów zieleni na przykładzie powiatu krakowskiego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of the study was to determine the diversity in the standard of living of the inhabitants across the municipalities that make up the Kraków district (powiat krakowski). The study examined the socio-economic conditions and the relationship between the standard of living and the distance from the central city. In their research, the authors also attempted to determine the relationship between the quality of life and the accessibility of green areas. The standard of living and accessibility of green areas were defined as synthetic indicators, using the non-model method. In order to verify the research questions, the Pearson’s linear correlation coefficient was applied. The basis for calculating the value of the green areas accessibility index was a network analysis conducted using the QGIS 3.16 software, applied to the CORINE Land Cover 2018 and OpenStreetMap data. The research on the standard of living and quality of life was based on data from public statistics. Ultimately, two classifications were obtained: (1) the standard of living and the quality of life, and (2) the accessibility of green areas. Significant differences in the values of the quality of life and standard of living index were demonstrated. It was concluded that the municipalities of Wielka Wieś, Zabierzów, and Zielonki have the highest standard of living of all the studied area. The best accessibility of green areas is found in the Krzeszowice municipality. In the analysed area, no significant correlation was found between the standard of living and the accessibility of green areas. The results can be applied, among others, in conducting marketing activities of administrative units and as an aid in determining areas requiring the attention of local authorities.

PL

Celem pracy było określenie zróżnicowania poziomu życia mieszkańców gmin powiatu krakowskiego. W pracy badano uwarunkowania społeczno-gospodarcze oraz związek między poziomem życia, a odległością od miasta centralnego. W badaniu podjęto również próbę określenia związku pomiędzy jakością życia a dostępnością terenów zielonych. Poziom życia oraz dostępność do terenów zielonych zostały określone jako wskaźniki syntetyczne, metodą bezwzorcową. W celu weryfikacji pytań badawczych użyto współczynnika korelacji liniowej Pearsona. Bazą dla obliczenia wartości wskaźnika dostępności terenów zielonych była analiza sieciowa, przeprowadzona w programie QGIS 3.16., na danych CORINE Land Cover 2018 oraz OpenStreetMap. Badania dotyczące poziomu i jakości życia oparto o dane statystyki publicznej. Finalnie otrzymano dwie klasyfikacje: (1) poziomu i jakości życia oraz (2) dostępności do terenów zieleni. Wykazano znaczne zróżnicowanie wartości wskaźnika jakości i poziomu życia. Najwyższym poziomem życia na badanym obszarze odznaczają się gminy: Wielka Wieś, Zabierzów oraz Zielonki. Najwyższa dostępność do terenów zielonych występuje w gminie Krzeszowice. W analizowanym obszarze nie wykazano istotnej korelacji między poziomem życia, a dostępnością terenów zielonych. Wyniki mogą służyć m.in. prowadzeniu działalności marketingowej jednostek oraz jako pomoc przy wyznaczaniu obszarów wymagających zainteresowania miejscowych władz.

Słowa kluczowe

EN

network analysis; suburban zone; QGIS; standard of living

PL

poziom życia; QGIS; analiza sieciowa; strefa podmiejska

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2022
• Tom: no. 2
• Strony: 49--62
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Różycka-Czas Renata

• University of Agriculture in Krakow Department of Land Management and Landscape Architecture ul. Balicka 253b, 30-198 Kraków

• https://orcid.org/0000-0001-8496-9393

autor

Zając Natalia

• Department of Lease, Lending and Easement, Kraków City Council

Bibliografia

• Borys T. 2008. Propozycja siedmiu typologii jakości życia. In: Zielińska A. Odniesienie etyki środowiskowej do obszarów przyrodniczo cennych. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu, 125–134
• Breuer W., Brueser D. 2013, Determining Indicators of Quality of Life Differences in European Cities. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2124984 [accessed: 10.02.2022].
• Chojecka A. 2014. Znaczenie terenów zielonych w przestrzeni publicznej oraz ich wpływ na jakość życia miejskiego. Rynek – Społeczeństwo – Kultura, 48–54.
• EGO. Evaluation for Government Organizations s.c. 2015. Badanie jakości życia mieszkańców gmin regionu łódzkiego w świetle sprawności instytucjonalnej gmin 2014. Warszawa–Łódź, 3.
• Giannico V., Spano G., Elia M., D’Este M., Sanesi G., Lafortezza R. 2021. Green spaces, quality of life, and citizen perception in European cities. Environmental Research, 196. https://doi.org/10.1016/j.envres.2021.110922 [accessed: 27.05.2022].
• Główny Urząd Statystyczny. 2017. Jakość życia w Polsce. Edycja 2017. Opublikowane przez Główny Urząd Statystyczny, Departament Badań Społecznych i Warunków Życia, Departament Analiz i Opracowań Zbiorczych, 16–17.
• Grzega U. 2012. Poziom życia ludności w Polsce – determinanty i zróżnicowania. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 15–25.
• Jarocka M. 2015. Wybór formuły normalizacyjnej w analizie porównawczej obiektów wielocechowych. Ekonomia i Zarządzanie, 113–126.
• Jenks G. 1967. The data model concept in statistical mapping. International Yearbook of Cartography, 7, 186–190.
• Krukowski M. 2018. Cartographic Modelling of the Urban Quality of Life – Aspect of Green Areas in the City of Lublin (Poland). Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia Geologia Mineralogia et Petrographia, 7–27.
• Kukuła K. 2000. Metoda unitaryzacji zerowanej. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, 5–13.
• Kusterka-Jefmańska M. 2010. Wysoka jakość życia jako cel nadrzędny lokalnych strategii zrównoważonego rozwoju. Zeszyty Naukowe Instytutu Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego, 115–123.
• Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych. 2016. Analiza poziomu życia w miastach województwa mazowieckiego w 2014 r. Warszawa, 27–31.
• Michalska-Żyła A. 2016. Jakość życia na poziomie lokalnym. Acta Universitatis Lodziensis, 53–66.
• Michniewicz-Ankiersztajn H. 2014. Rola zieleni w kształtowaniu przestrzeni miast europejskich w kontekście jakości życia ich mieszkańców. Journal of Health Sciences, 130–140.
• Noszczyk T., Gorzelany J., Kukulska-Kozieł A., Hernik J. 2022. The impact of the COVID-19 pandemic on the importance of green spaces to the public. Land Use Policy.
• Owsiński J., Tarchalski T. 2008. Pomiar jakości życia. Uwagi na marginesie pewnego rankingu. Współczesne Problemy Zarządzania, 59–96.
• Petelewicz M. 2016. Jakość życia – wprowadzenie. In: Petelewicz M., Drabowicz T. Jakość życia – globalnie i lokalnie. Pomiar i wizualizacja. Katedra Socjologii Ogólnej, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Uniwersytet Łódzki, Łódź, 7.
• Piasny J. 1993. Poziom i jakość życia ludności oraz źródła i mierniki ich określania. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 73–92.
• Pielesiak I. 2017. Tereny zieleni w gminie miejsko-wiejskiej Stryków i ich wpływ na jakość życia mieszkańców. Space – Society –Economy, 51–71.
• Piszczek S. 2013. Zróżnicowanie przestrzenne wybranych elementów infrastruktury technicznej na obszarach wiejskich Polski ze szczególnym uwzględnieniem województwa kujawsko-pomorskiego. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Geographica Socio-Oeconomica, 237–250.
• Rogola P. 2009. Zaprojektowanie i przetestowanie systemów mierzenia jakości życia w gminach. Jelenia Góra–Poznań, 6–7.
• Roszko-Wójtowicz E., Grzelak M. 2018. Wielowymiarowe ujęcie zróżnicowania poziomu jakości życia w województwach w Polsce. Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie. Polityki Europejskie, Finanse i Marketing, 197–214.
• Rutkowska G. 2007. Analiza porównawcza infrastruktury technicznej i społecznej w wybranej gminie z wymogami UE. Przegląd Naukowy. Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 64–72.
• Ryńska E. 2011. Zapewnienie jakości życia w przestrzeni zurbanizowanej. Problemy Rozwoju Miast, 55–64.
• Słaby T. 1990. Poziom życia, jakość życia. Wiadomości Statystyczne, 8–10.
• Słaby T. 2007. Poziom i jakość życia. In: Panek T., Szulc A. Statystyka społeczna. SGH, Warszawa.
• Sobolewski M., Migała-Warchoł A., Mentel G. 2014. Ranking poziomu życia w powiatach w latach 2003–2012 z uwzględnieniem korelacji przestrzennej. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Oeconomica, 159–172.
• Staszek W. 2017. Wskaźniki udziału obszarów zieleni w wybranych miastach województwa pomorskiego jako podstawa działań programowych i planistycznych. Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, 37, 51–61.
• Szukiełojć-Bieńkuńska A. 2015. Pomiar jakości życia w statystyce publicznej. Wiadomości Statystyczne, 19–32.
• Tijanić L. 2019. Urban Paradoxes – “The Other Side” of Urban Growth and Quality of Life in European Cities. Ekon. Misao I Praksa Dbk. God, XXVIII, 309–328.
• Wnuk M., Zielonka D., Purandare B., Kaniewski A., Klimberg A., Ulatowska-Szostak E., Kaminiarz A. 2013. Przegląd koncepcji jakości życia w naukach społecznych. Hygeia Public Health, 10–16.
• Woźniak Z. 2015. Cykliczne badania jakości życia narzędziem wsparcia miejskiej strategii rozwoju. Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, 79–99.
• Zachariasz A. 2006. Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy ze szczególnym uwzględnieniem roli parków publicznych. Wydawnictwo PK, Kraków.
• Zachariasz A. 2016. Zieleń jako element tożsamości krajobrazu miasta na przykładzie Krakowa In: M. Kłopotowski, D. Gawryluk. Tożsamość krajobrazu. T. 2. O dziedzictwie przeszłości w krajobrazie. Agencja Wydawnicza EkoPress, Białystok, 77–96.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz.U. 2004 Nr 92 poz. 880.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).