Kwestia przekazywania konsumentom informacji na temat żywności na opakowaniach jednostkowych

• Autorzy: Kowalska A.

Identyfikatory

DOI

10.15199/48.2018.8.4

Warianty tytułu

EN

An issue of providing consumers with food information on individual packaging

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest próba analizy i oceny systemu znakowania żywności w Polsce oraz narzędzi służących prewencji i walce z zafałszowaniami. Podstawą do dyskusji był krytyczny przegląd literatury przedmiotu i przepisów prawa, analiza danych pochodzących z unijnych systemów wymiany informacji na temat żywności niebezpiecznej, oszustw żywnościowych i innych niezgodności (systemu RASFF i systemu AAC & EU FFN) oraz decyzji dotyczących zafałszowań wydanych przez IJHAR-S. System bezpieczeństwa żywności UE ewoluuje w kierunku coraz większej ochrony zdrowia i interesów ekonomicznych konsumentów. Służyć ma temu integracja działań państwowych instytucji nadzoru nad żywnością oraz rozwój współpracy międzynarodowej w zakresie wymiany informacji na temat niezgodności z prawem żywnościowym. Najwięcej informacji przekazanych w systemie AAC & EU FFN w 2016 r. dotyczyło niezgodności w obszarze znakowania, w tym zwłaszcza wykazu składników. Analiza decyzji administracyjnych IJHAR-S z lat 2013–2017 wykazała, że problem zafałszowań jest największy w przypadku produktów mięsnych, mącznych i zbożowych. Przekazywanie rzetelnych i wyczerpujących informacji na temat żywności odbywa się głównie za pomocą kodu uzupełniającego opakowań jednostkowych. Zakres tych informacji wpływa na podejmowanie przez konsumentów świadomych wyborów. Opakowania do żywności mają ogromną wartość komunikacyjną, ich zadaniem jest kreowanie pozytywnych emocji i doświadczeń u konsumenta oraz zachęcenie go za każdym razem do kupna towaru.

EN

The aim of the paper is to make an attempt to analyse and discuss food labelling system in Poland and instruments designed to prevent and combat fraudulent adulteration of food. The basis for the discussion was critical literature and food law review, the data drawn from the EU information exchange systems for unsafe food, food fraud and other non-compliances (the RASFF system and the AAC & EU FFN system), and administrative decisions of IJHAR-S regarding adulteration of food. The EU food safety system is evolving to achieve a high level of health and economic interests protection for consumers. Integration of official food control institutions’ activities and development of international cooperation concerning rapid exchange of information about non-compliances with food law serve this purpose. The most food fraud cases exchanged in the AAC & EU FFN system in 2016 concerned mislabelling and composition. Analysis of the administrative decisions of IJHAR-S made between 2013 and 2017 demonstrated that meat products and bakery and cereal products are most often adulterated foods in Poland. Providing consumers with reliable and comprehensive food information is perpetrated mainly through expletive code of individual packaging which influences informed food choices. Communication value of food packaging is huge. The role of individual packaging is also to create positive emotions and experiences, and enhance consumers’ willingness to buy the product again and again.

Słowa kluczowe

PL

opakowania jednostkowe; konsument; znakowanie żywności; system RASFF; system AAC & EU FFN; urzędowa kontrola żywności

EN

individual packaging; consumer; food labelling; RASFF system; AAC & EU FFN system; food control

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Problemy Jakości
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 50, nr 8
• Strony: 19--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 50 poz.

Twórcy

autor

Kowalska A.

• Katedra Zarządzania Jakością i Wiedzą, Wydział Ekonomiczny, Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej
• COBRO - Instytut Badawczy Opakowań w Warszawie

Bibliografia

• [1] Amiry Saber, Mohsen Esmaiili, Mohammad Alizadeh. 2017. “Classification of adulterated honeys by multivariate analysis”. Food Chemistry 224: 390–397. https://doi.org/10.1016/j. foodchem.2016.12.025.
• [2] Ankiel-Homa Magdalena. 2012. Wartość komunikacyjna opakowań jednostkowych. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• [3] Ankiel-Homa Magdalena. 2014. „Wyznaczniki wartości informacyjnej opakowań produktów mleczarskich”. Marketing i Rynek 8 (CD): 313–319.
• [4] Bogusz-Kaliś Wioletta. 2014. Opracowywanie etykiet zgodnie z aktualnymi wymaganiami przepisów prawnych. Katowice: Wydawnictwo Grupa 69.
• [5] Buczkowska Marta, Tadeusz Sadowski, Joanna Gadomska. 2014. „System wczesnego ostrzegania dotyczący żywności i pasz”. Probl Hig Epidemiol 95(3): 550–555.
• [6] Dani Samir. 2016. Zarządzanie łańcuchem dostaw żywności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
• [7] Emblem Anne, Henry Emblem. 2014. Technika opakowań. Podstawy, materiały, procesy wytwarzania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
• [8] European Commission. 2016. The EU Food Fraud Network and the System for Administrative Assistance & Food Fraud. Annual report 2016, https://ec.europa.eu/food/sites/food/ files/safety/docs/food-fraud_network_activity_report_2016.pdf, 8.06.2017.
• [9] European Commission. 2015. The Rapid Alert System for Food and Feed. 2015 annual report, https://ec.europa.eu/food/sites/food/files/safety/docs/rasff_annual_report_2015.pdf, 24.07.2017.
• [10] Garrido-Delgado Rocío, M. Eugenia Muñoz-Pérez, Lourdes Arce. 2018. “Detection of adulteration in extra virgin olive oils by using UV-IMS and chemometric analysis”. Food Control 85: 292–299. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2017.10.012.
• [11] Główny Urząd Statystyczny. 2016. Budżety gospodarstw domowych w 2015 r. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa.
• [12] Jerzyk Ewa. 2014. „Design opakowania i jego elementy w procesie podejmowania decyzji zakupowych”. Marketing i Rynek 4 (CD): 391–398.
• [13] Kołożyn-Krajewska Danuta. 2016. Żywność – straty i marnotrawstwo. W Model Ograniczania Strat i Marnowania Żywności z Korzyścią dla Społeczeństwa (MOST). Red. Beata Bilska, Danuta Kołożyn-Krajewska, 7–10. Polskie Towarzystwo Technologów Żywności Wydawnictwo Naukowe PTTŻ w Krakowie.
• [14] Korzeniowski Andrzej, Mieczysław Skrzypek, Grzegorz Szyszka. 2010. Opakowania w systemach logistycznych. Poznań: Biblioteka Logistyka.
• [15] Kowalczyk Stanisław. 2016. Bezpieczeństwo i jakość żywności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
• [16] Kowalczyk Stanisław. 2015. Wzrost turbulencji na rynku globalnym a bezpieczeństwo i jakość żywności. W Przeciwdziałanie turbulencjom w gospodarce. Red. Roman Sobiecki, 13–64. Oficyna Wydawnicza Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie.
• [17] Kowalska Aleksandra. 2017. “An issue of food losses and waste and its determinants”. LogForum 13 (1): 7–18. http://dx.doi.org/10.17270/J.LOG.2017.1.1
• [18] Kowalska Aleksandra. 2017. „Analiza oczekiwań konsumentów w stosunku do opakowań produktów codziennego użytku”. Towaroznawcze Problemy Jakości 1(50): 49–57.
• [19] Kowalska Aleksandra. 2017. „Nieprawidłowości w znakowaniu głównym rodzajem oszustw żywnościowych”. Materiały konferencyjne z Konferencji „Zarządzanie Bezpieczeństwem i Jakością Żywności-9” pod patronatem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Polskiego Forum ISO 9000, Biura Zarządzania Jakością, Środowiskiem i BHP, Europejskiej Uczelni w Warszawie, Zakopane 15–17 października 2017 r.: 115–124.
• [20] Kowalska Aleksandra. 2017. „Systemy wymiany informacji o oszustwach żywnościowych w Unii Europejskiej”. Przedsiębiorczość i Zarządzanie XVII, 9, 1: 71–85.
• [21] Kowalska Aleksandra. 2016. „Problem fałszowania żywności w Polsce”. Problemy Jakości 9: 28–35. http://dx.doi.org/10.15199/47.2016.9.4.
• [22] Kużdowicz Beata. 2016. „Bezpieczeństwo w międzynarodowym przewozie towarów niebezpiecznych w łańcuchu logistycznym”. Problemy Jakości 7–8: 30–33. http://dx.doi.org/10.15199/47.2016.7-8.5.
• [23] Lisińska-Kuśnierz Małgorzata, Marzena Ucherek. 2008. Aktualne problemy opakowalnictwa towarów w Polsce. W Towaroznawstwa – opakowania – logistyka. Red. Zenon Foltynowicz, Jan Jasiczak, Grzegorz Szyszka, 211–218. Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• [24] Majchrzak Beata. 2014. „Nowe wymagania dotyczące znakowania ważne od 13 grudnia 2014 r.”. Przemysł Spożywczy 8: 26–30.
• [25] Moore Jeffrey C., John Spink, Markus Lipp. 2012. “Development and Application of a Database of Food Ingredient Fraud and Economically Motivated Adulteration from 1980 to 2010”. Journal of Food Science 77 (4): 111–126. http://dx.doi.org/10.1111/j.1750-3841.2012.02657.x.
• [26] Moyer Douglas C., Jonathan W. DeVries, John Spink. 2017. “The economics of a food fraud incident – Case studies and examples including Melamine in Wheat Gluten”. Food Control 71: 358–364. http://dx.doi.org/10.1016/j.foodcont.2016.07.015.
• [27] Płocki Rafał. 2017. Bezpieczeństwo żywności w kontekście jej fałszowania. Szczytno: Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie.
• [28] Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. UE L 31 z 01.02.2002, s. 1, ze zm.).
• [29] Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, s. 1, ze zm.).
• [30] Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004, s. 55, ze zm.).
• [31] Rozporządzenie (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące organizacji urzędowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. UEL 139 z 30.04.2004, s. 206, ze zm.).
• [32] Rozporządzenie (WE) nr 882/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz. Urz. UE L 165 z 30.04.2004, s. 1, ze zm.).
• [33] Rozporządzenie (WE) nr 1333/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności (Dz. Urz. UE L 354 z 31.12.2008, s. 16, ze zm.).
• [34] Rozporządzenie (WE) nr 1169/2011 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1924/2006 i (WE) nr 1925/2006 oraz uchylenia dyrektywy Komisji 87/250/EWG, dyrektywy Rady 90/496/EWG, dyrektywyKomisji 1999/10/WE, dyrektywy 2000/13/WE Parlamentu Europejskiego i Rady, dyrektyw Komisji 2002/67/WE i 2008/5/WE oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 608/2004 (Dz. Urz. UE L 304 z 22.11.2011, s. 18, ze zm.).
• [35] Samotyja Urszula. 2016. Znaczenie badań nad trwałością żywności w aspekcie zapewnienia jej jakości i bezpieczeństwa konsumenta. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.
• [36] Silvis Isabelle, Saskia van Ruth, Ine van der Fels-Klerx, Pieternel Luning. 2017. “Assessment of food fraud vulnerability in the spices chain: An explorative study”. Food Control 81: 80–87. https://doi.org/10.1016/j.foodcont.2017.05.019.
• [37] Soon Jan Mei, Louise Manning. 2017. “Whistleblowing as a countermeasure strategy against food crime”. British Food Journal, https://www.researchgate.net/publication/317720374_Whistleblowing_as_a_countermeasure_strategy_against_food_crime, 24.07.2017.
• [38] Spink John, David L. Ortega, Chen Chen, Felicia Wu. 2017. “Food fraud prevention shifts the food risk focus to vulnerability”. Trends in Food Science & Technology 62: 215–220. http://dx.doi.org/10.1016/j.tifs.2017.02.012.
• [39] Stanisławska Joanna, Izabela Kurzawa. 2016. „Consumption of Bread and Cereal Products in Households in Poland, According to Socio-Economic Groups”. Studia i Prace WNEiZ US 3 (43): 391–401.
• [40] Szymczak Jadwiga, Magdalena Ankiel-Homa. 2007. Opakowanie jednostkowe w działaniach marketingowych przedsiębiorstw. Poznań: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• [41] Tkaczyk Stanisław. 2016. „Gwarantem jakości dostawy jest odpowiednie opakowanie spełniające niezbędne wymagania”. Problemy Jakości 7–8: 29.
• [42] Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. 1964 nr 16 poz. 93, ze zm.).
• [43] Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. 2001 nr 5 poz. 44, ze zm.).
• [44] Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. 2006 nr 171 poz. 1225, ze zm.).
• [45] Wiśniewska Małgorzata Z. 2016. Systemowe zarządzanie obroną żywności przed terroryzmem. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.
• [46] Wiśniewska Małgorzata Z. 2016. „Test personifikacji opakowania i jego zastosowanie”. Problemy Jakości 3: 9–18. http://dx.doi.org/10.15199/47.2016.3.2.
• [47] Żakowska Hanna. 2014. „Metoda LCA w logistyce odzysku odpadów opakowaniowych (cz. 1) cykl marketingowy 7/10”. Logistyka Odzysku 2 (11): 27–30.
• [48] http://law2business.pl/2017/07/10/powstanie-superinspekcjizywnosciowej-wady-zalety-projektowanych-zmian/,20.07.2017.
• [49] https://webgate.ec.europa.eu/rasff-window/portal/,21.07.2017.
• [50] http://www.ijhar-s.gov.pl/index.php/art-29.html, 15.01.2018.