Badania zużycia powierzchni zębów kół walcowych

• Autorzy: Gołębski R. , Paszta P.

Warianty tytułu

EN

Wear surface investigation of spur gear teeth

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W prezentowanym artykule przedstawiono wyniki badań zębów kół zębatych pobranych z uszkodzonego wieńca koła zębatego. Na próbkach przeprowadzono badania mające na celu ustalić przyczyny pękania zębów kół przekładni. Wykonano badania makroskopowe – potwierdzające występowanie pittingu i wykruszania się warstwy wierzchniej. Badanie składu chemicznego pozwoliło mi ustalić rzeczywisty gatunek stali. Według PN – 89/M – 84030/04 skład chemiczny stali pokazał iż jest to gatunek 40HM. W badaniach stwierdzono dużą niejednorodność twardości powierzchni zębów w przedziale 285-630HV . Na zgładach metalograficznych w powiększeniu 800 x zaobserwowano niedopuszczalny w obszarze warstwy wierzchniej zęba ferryt. Na licznych fotografiach można zauważyć popękaną warstwę przypowierzchniową zęba, oraz duże ubytki warstwy wierzchniej utwardzonej. Widać także strukturę ferrytyczną przy powiększeniu x800. W klasie materiałowej przeznaczonej na koła zębate, struktura materiału w strefie uzębienia nie powinna zawierać ferrytu.

EN

The article presents the results of the research of gear teeth taken from a damaged cylindrical tooth gear. Conducted on samples of several studies, ie: macroscopic examination, chemical composition, hardness, and metallographic microscopic examination. Macroscopic investigations confirmed the existence of pitting and chipping of the teeth surface layer The study of the chemical composition allowed me to determine the actual composition of the alloy components, and consequently the grade of steel from which the wheels were made of. Made measurement of hardness is very different for all four samples, teeth No. 2,3,4 are in the range 570  630 HV, whereas a tooth No. 1 differs from the other, since the hardness is at the limit of 285HV. The research shows that there is a very large inhomogeneity gear hardness. The final step was to study metallographic microscope. These studies helped to determine the structure of metals and alloys and the thickness and structure of the surface layer. For many photographs it can be seen the selvedge cracked tooth, and a large loss of surface layer of hardened. Ferritic structure can also be seen at a magnification of x800. In the class of materials intended for gears, the structure of the material in the area of teeth should not contain ferrite.

Słowa kluczowe

PL

koło walcowe; koło zębate

EN

gear

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Logistyka
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 6
• Strony: 4001--4007
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr., pełny tekst na CD 3

Twórcy

autor

Gołębski R.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, 42-200 Częstochowa, Al.Armii Krajowej 21

autor

Paszta P.

• Politechnika Częstochowska, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki, 42-200 Częstochowa, Al.Armii Krajowej 21

Bibliografia

• 1. Burakowski T., Roliński E., Wierzchoń T.: Inżynieria powierzchni metali. Politechnika Warszawska, Warszawa 1992r.
• 2. Dziama A., Przekładnie zębate, PWN, Warszawa 1995r.
• 3. Farys E.: Badanie przekładni zębatych. Politechnika Częstochowska, Częstochowa 2010
• 4. Gołębski R., Modelowanie śladu dolegania przekładni zębatej z wykorzystaniem technik MES Mechanik R.84 nr 7 2011r.
• 5. Gołębski R., Model MES analizy naprężeń kontaktowych przekładni zębatej walcowej, Mechanik R.85 nr 7 2012r.
• 6. Gołębski R., Budowa modelu MES 2D analizy naprężeń kontaktowych przekładni zębatej walcowej, Mechanik R.86 nr 7 2013r.
• 7. Hebla M., Jarecki J.: Tarcie, smarowanie i zużycie części maszyn, WNT, Warszawa 1972
• 8. Leda H., Wprowadzenie do Inżynierii Materiałowej, Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań 1993r.
• 9. Malkiewicz T., Metaloznawstwo stopów żelaza PWN, Warszawa 1976r.
• 10. Pacyna J., Metaloznawstwo, Uczelniane wydawnictwo Naukowo Techniczne, AGH, Kraków 2005r.
• 11. PN-ISO 3754:1999 Określanie umownej grubości warstwy zahartowanej płomieniowo lub indukcyjnie
• 12. PN-93/H-84019. Stal niestopowa do utwardzania powierzchniowego i ulepszania cieplnego. Gatunki.
• 13. PN-91/M-88506. Uszkodzenie kół zębatych
• 14. Przybyłowicz K.: Metaloznawstwo WNT Warszawa 1994r.