Bromoetan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Gralewicz, S.; Wiaderna, D.

Artykuł - szczegóły

Tytuł artykułu

Bromoetan. Dokumentacja proponowanych wartości dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego

Autorzy

Gralewicz S. , Wiaderna D.

Treść / Zawartość

Pełne teksty:

Pobierz

Identyfikatory

Warianty tytułu

Bromoethane

Języki publikacji

Abstrakty

Bromoetan jest bezbarwną, lotną, łatwo palną cieczą o eterycznym zapachu. W ubiegłym wieku bromoetan był używany podczas zabiegów chirurgicznych jako środek znieczulający. Obecnie jest wykorzystywany w przemyśle chemicznym i farmaceutycznym jako rozpuszczalnik oraz związek alkilujący w procesie syntezy związków organicznych. Do niedawna był również stosowany w systemach chłodniczych jako środek chłodzący. Bromoetan działa drażniąco na skórę, śluzówkę górnych dróg oddechowych i oczy. Wywiera szkodliwe działanie na układ nerwowy, krążenia i oddechowy, a także na wątrobę i nerki. Działa mutagennie na szczepy TA100 i TA1535 Salmonella typhimurium w warunkach aktywacji metabolicznej i bez aktywacji metabolicznej. Mutagenne właściwości bromoetanu stwierdzono także w badaniach na komórkach Escherichia coli ze szczepu WP2(hc-). U szczurów i myszy narażanych chronicznie (dwa lata) na bromoetan o stężeniach 445 - 1780 mg/m3 (100 - 400 ppm) stwierdzono częstsze występowanie nowotworów nadnerczy, płuc i macicy. Pod względem kancerogenności bromoetan został zaklasyfikowany do grupy A2 przez NTP (Narodowy Program Toksykologiczny, USA) i do grupy A3 przez ACGIH. Ze względu na fakt, iż niewątpliwie kancerogenne działanie bromoetanu wykazano tylko u myszy, a nie ma dowodów kancerogennego działania tego związku u człowieka, nie zostały uwzględniowe, w wyliczeniach proponowanej wartości NDS, wyniki badania kancerogenności. Podstawę wyliczeń stanowiły wyniki badań toksyczności ogólnej w doświadczeniu długoterminowym (2 lata) na szczurach i myszach. Na podstawie uzyskanych w tym doświadczeniu wyników można sądzić, że u szczurów i myszy narażenie na bromoetan o stężeniu 890 mg/m3 5 dni w tygodniu, 6 h/dzień przez dwa lata nie wywołuje efektów toksycznych. Przyjmując stężenie 890 mg/m3 za wartość NOAEL, a także następujące współczynniki niepewności: B = 2 (różnice we wrażliwości osobniczej), A = 2 (różnice we wrażliwości gatunkowej) oraz E = 3 (współczynnik modyfikujący udokumentowane działanie kancerogenne u niektórych szczepów gryzoni), wyliczona wartość NDS bromoetanu wyniesie 74,2 mg/m3. Ponieważ jest ona zbliżona do obowiązującej w Polsce wartości NDS bromoetanu (50 mg/m3), dokonywanie zmiany tej wartości nie jest uzasadnione. Wartość NDSCh bromoetanu proponuje się ustalić tak jak dla substancji o działaniu drażniącym (2 razy wartość NDS), tj. na poziomie 100 mg/m3. Związek powinien zostać oznaczony literami „Sk”, wskazującymi na wchłanianie się substancji przez skórę.

Bromoethane is a colorless, volatile, flammable liquid. Bromoethane is an alkylating agent used in organic synthesis, in the manufacture of pharmaceuticals. It has been used as a refrigerant and solvent. In the last century bromoethane was used as an anesthetic. Bromoethane is the eyes, skin and mucous membranes tract irritant. The vapor can cause hepatic, cardiovascular and nervous system damage. The substance is mutagenic to Salmonella typhimurium TA100, TA1535 strain and Escherichia coli both with and without metabolic activation. The results of 2-year studies showed that inhalation exposure to bromoetane at the concentration of 445 ÷ 1780 mg/m3 (100 ÷ 400 ppm) significantly increases the number of adrenal glands, lungs and uterus tumors. Bromoethane is classified by ACGIH to A3 group and by NTP to A2 group. The TLV value for bromoethane was estimated on the basis of 2-year studies (rats and mice). The concentration of 890 mg/m3, 5 days/week, and 6h/day is a NOAEL value. The following uncertainty factors were used: 2 for differences between individuals, 2 for differences between species and modifying factor-3. Based on these data, the TLV value for bromoethane is proposed as 50 mgm/m3, STEL value as 100 mg/m3. Due to dermal absorption bromoethane should be mark as Sk.

Słowa kluczowe

bromoetan działanie toksyczne działanie rakotwórcze

bromoethane toxicity carcinogenicity

Wydawca

Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy

Czasopismo

Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy

Rocznik

2004

Tom

Nr 1 (39)

Strony

5--18

Opis fizyczny

Bibliogr. 48 poz., tab.

Twórcy

autor

Gralewicz S.

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

autor

Wiaderna D.

Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr. med. Jerzego Nofera 90-950 Łódź ul. św. Teresy 8

Bibliografia

1. Abreu B. i in. (1944). Chronic and delayed toxic effects of certain saturated and unsaturated halogenated hydrocarbons in white rats and mice. J. Pharm. 80, 139 (cyt. za ACGIH 1998).
2. ACGIH, American Conference Governmental Industrial Hygienists (1998). Documentation of the threshold limit values. Ed. 6. Cincinnati.
3. Barber E., Donish W.A. (1981). Procedure for the quantitative measurement of the mutagenicity of volatile liquids in the Ames Salmonella/microsome assay. Mut. Res. 90, 31.
4. Barber E., Donish W. (1982). An exposure system for qualitative measurments of microbial mutagenicity of volatile liquids. Environ. Sci. Res. 25, 3-18.
5. Barber E., Donish W.A. (1983). The relatiotship between growth and reversion in the Ames Salmonella plate incorporation assay. Mut. Res. 113, 89.
6. Bucher J.R. i in. (1995). Early changes in sex hormones are not evident in mice exposed to the uterine carcinogens chloroethane and bromoethane. Tox. Appl. Pharmacol. 130, 169-173.
7. Dipple A., Levy L.S., Lowley P.D. (1981). Comparative carcinogenicity of alkylating agents: comparison of a series of alkyl and aralkyl bromides of differing chemical reactivites of sarcoma at the site of a single iniection in the rat. Carcinogenesis 2, 103 (cyt. za ACGIH 1998).
8. Dreser H. (1895). Pharmacology of bromoethane. Arch. Exp. Pathol. Pharmacol. 36, 285 (cyt. za ACGIH 1998).
9. Eliseev A. (1974). Morphological changes in the endocrine glands as an index of adaption during occupational poisoning. W: Problems in the reactivity of the body in normal and pathological conditions. Materials of scientific conference, 53-54. Chemical Abstracts Service 87, 146591m.
10. Glasser E., Frisch S. (1929). The action of hygienically and technologically important gases and vapours on the organism. The bromine compounds of the aliphatic hydrocarbons. Arch. Hyg. 101, 48 (cyt. za ACGIH 1998).
11. Handbook of dangerous materials (1951). New York, Reinhold Publishing Corporation 160.
12. Hepple L., Portefield V. (1946). Enzymatic dehalogenation of certain brominated and chlorinated compounds. J. Bio. Chem. 176, 763 (cyt. za ACGIH 1998).
13. Hermann H. (1939). Syncope of the adrenaline-chloroform type obtained with 15 volatile halogen compounds of the saturated hydrocargon series. Anesthesie et Analgesie 5,1. Chemical Abstracts Service 33, 78959.
14. Hermann H., Vial J. (1935). New examples of cardiac syncope by the combined toxic action of adrenaline and various volatile organic compounds. Complete Rendus des Seances de la Societe de Biologie et des Ses Filiales 119, 1316 (cyt. za ACGIH 1998).
15. Ivanetich K. i in. (1978). Organic compounds, their interaction with and degradation of hepatic microsomal drug-metabolizing enzymes in vitro. Drug Metabolism and Disposition 6 (3), 218-225.
16. Johnson M. (1965). The influence of some aliphatic compounds on rat liver glutatione levels. Biochem. Pharmacol. 14, 1383. 17
17. Karimullina N.K., Gizatullina A.A. (1969). Effect of ethyl bromide on the liver. Pharamacol. Toxicol (Moscow) 32(2), 165-167. Chemical Abstracts Service 70, 113460.
18. Khan S., O’Brien P.J. (1991). 1-Bromoalkanes as new potent nontoxic glutathione depletors in isolated rat hepatocytes. Bioch. Biophys. Res. Com., vol. 179,436-441.
19. Kosenko A. (1973). Toxicology of some bromine containing aliphatic hydrocarbons. W: Volga Region Conference of Physiologists with Participation of Biochemists, Pharmacologists and Morphopatologists 36-37. Chemical Abstracts Service 82, 81353k.
20. Kosenko A., Salyaev V. (1975). Disturbation and excretion of alkyl bromides from the body. Pharmacol. Toxicol. 3, 174. Chemical Abstracts Service 87, 79171j.
21. Leuze E. (1922). Theory of narcosis. Arch. Exp. Pathol. Pharmacol. 92, 145.
22. Lucas G. (1928). A study of the fate and toxicity of bromine and chlorine containing anesthetics. J. Pharm. 34, 223 (cyt. za ACGIH 1998).
23. Łazariew N.W. (1954). Szkodliwe substancje w przemyśle. T. II. Związki organiczne. Warszawa, PWT 193-194.
24. Material safety data sheet for ethyl bromide (1988). The Dow Chemical Company, Midland, MI. 1-5.
25. NIOSH, National Institute for Occupational Safety and Health (1977). Occupational diseases – a guide to their recognition, 205-207. DHEW (NIOSH) Pub. No. 77-181, Cincinnati, OH.
26. NIOSH, National Institute for Occupational Safety and Health (1981). Occupational Safety and Health Administration. Occupational health guidelines for chemicals hazards. Guideline for ethyl bromide, 1-4. DHHS (NIOSH) Pub. No. 81 - 123. U.S. Government Printing Office, Washington, DC.
27. NTP, National Toxicology Program (1988). Technical report on the toxicology and carcinogenesis studies of bromoethane. NTP/NIH Pub. No. 89-2818. NTP, Research Triangle Park, NC.
28. Patty’s Industrial hygiene and toxicology (1981-1982). (Red.) C.D. Clayton, F.E. Clayton. V. 2A, 2B, 2C Toxicology. 3rd ed. New York, Wiley.
29. Petrova N., Vishnevskii A. (1972). Course of pregnancy and deliveries in women working in the organosilicon varnish and enamel inddustries. Scientific Works. Irkutsk State Medical Institute 115, 102. Chemical Abstracts Service 81, 5308j.
30. Poirier L., Gary D., Shimkin M.B. (1975). Bioassay of alkyl halides and nucleotide base analogues by pulmonary tumor response in strain a mice. Cancer Res. 35, 1411-1415.
31. Reznikov A. (1945). Toxicology of ethyl bromide. Pharmacol. Toxicol. (Moscow) 8, 58 (cyt. za ACGIH 1998).
32. Rosenkranz H.S., Klopman G. (1993). Structural relationships betweeen mutagenicity, maximum tolerated dose and carcinogenicity in rodents. Environmental and Molecular Mutagenesis 21, 193-206.
33. Sayers R. i in. (1929). Physiological response attending exposure to vapors of methyl bromide, methyl chloride. USTD/PHS, U.S. Public Health Bulletin 185, 1-56. U.S. Government Printing Office, Washington, DC (cyt. za ACGIH 1998).
34. Scherbatscheff D. (1902). The effect and after effects of ethylene dibromide and bromoethane. Arch. Exp. Pathol. Pharmacol. 36, 285 (cyt. za ACGIH 1998).
35. Simmon V., Poirier L. (1976). Mutagenicity of alkyl halides to S. typhimurium TA 1535 and TA 100 and E. coli WP2(hcr-). Proceedings of the American Association for Cancer Research 17, 85.
36. Simmons D. i in. (1986). Effect of preincubation time on mutagenic activity in the Ames/Salmonella assay. Environ. Mutagenesis 8, 78. 18
37. Stenger V. (1976). Kirk-Othmer Encyclopedia of chemical technology. Ed. 3rd. Vol. 4, 253. New York, Wiley.
38. Swirski Gold L. i in. (1993). Comparison of target organs of carcinogenicity for mutagenic and non-mutagenic chemicals. Mutation Research 286, 75-100.
39. Tennant R.W., Ashby J. (1991). Classificatin according to chemical structure, mutagenicity to Salmonella and level of carcinogenicity of a further 39 chemicals tested for carcinogenicity by the U.S. National Toxicology Program. Mutation Research 157, 209-227.
40. The Merck Index (1996). 12-th ed. published by Merck Research Laboratories. Division of Merck and Co., 643-644.
41. Thomson A. i in. (1958). Ethylmercapturic acid and it’s formation in vivo. Biochem. J. 69, 23P (cyt. za ACGIH 1998).
42. Torkelson T., Rowe T. (1981). W: Patty’s Industrial hygiene and toxicology. 3rd ed., vol. 2B, 3483- 3486. (Red.) G. Clayton, F. Clayton. New York, Wiley.
43. United States International Trade Commission: Synthetic Organic Chemicals, U.S. Production and Sales 1986 (1987). USITC No.2009. U.S. Government Printing Office, Washington, DC.
44. Vogel E., Chandler J. (1974) Mutagenicity testing of cyclamates and some pesticides in drosophila melanogaster. Experientia 30, 621.
45. von Oettingen W. (1955). The halogenated aliphatic, olefinic, cyclic, aromatic, and aliphatic aromatic hydrocarbons including the halogenated insecticides, their toxicity and potential dangers, 134-138, DHEW/NIH Pub. No. 414. USPHS/NIH, Bethesda, MD (cyt. za ACGIH 4998).
46. von Oettingen W. (1937). The halogenated hydrocarbons: their toxicity and potential dangers. J. Ind. Hyg. Toxicol. 19, 391 (cyt. za ACGIH 1998).
47. Wait C., Yant W. (1927). Microscopic pathology attending exposure of guinea pigs to vapors of ethyl bromide, Public Health Reports 43, 417–423. U.S. Government Printing Office, Washington, DC.
48. Watrous R. (1947). Health hazards of the pharmaceutical industry. Br. J. Ind. Med. 4, 111.

Typ dokumentu

Bibliografia

Identyfikator YADDA

bwmeta1.element.baztech-a9c94eb8-418d-44e7-b62e-a45cdf9de707