Hydromorfologiczne uwarunkowania międzynarodowej drogi wodnej E 40

• Autorzy: Babiński Z. , Habel M.

Warianty tytułu

EN

Hydro-morphological fonditions of the E 40 International Water Route

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wykorzystanie wód rzecznych do celów gospodarczych, w tym dla transportu wodnego, jest zależne od właściwości hydromorfologicznych ich koryt, kształtowanych przez klimat i działalność człowieka. Klimat wpływa na procesy korytowe poprzez opady atmosferyczne (reżim wód) i temperaturę powietrza (rozwój roślinności w zlewni i zjawiska lodowe) i są to zjawiska niezależne od człowieka. Z kolei działalność człowieka może mieć wpływ pośredni i bezpośredni na zmiany koryt rzecznych. W pierwszym wypadku dotyczy to zmiany struktury zalesienia na rzecz pól uprawnych, które to prace powodują przyspieszenie ruchu wody w przyrodzie (spływ) i wzrost dostawy rumowiska do koryt. W drugim zaś mamy do czynienia ze świadomą gospodarką wodną, zmierzającą do kontroli reżimu wód poprzez wszelkiego rodzaju zabudowę hydrotechniczną (m.in. wały przeciwpowodziowe, regulacja koryt, zapory wodne). W sumie jednak dominującą rolę w uwarunkowaniach rozwoju transportu wodnego ma reżim wód rzecznych i wielkość transportu rumowiska wleczonego; zjawiska te kształtują typy koryt wraz z układem mezoform korytowych w postaci pozytywnych łach piaszczystych i im przeciwstawnych form negatywnych - plos. Od nich to zależą parametry dróg wodnych (szerokość i głębokość szlaku wodnego), stałość koryt, trwałość i funkcjonalność obiektów.

EN

The use of гіѵег waters for economic purposes, including water transport, depends on hydro-morphological properties of riverbeds, shaped by the climate and the anthropogenic activity. Generally, however, the dominating role in shaping the water transport conditions is played by the water regime and the volume of the dragged debris, as these phenomena shape the riverbed type thogether with the riverbed mesoforms system composed of possitive sandbars and the opposite negative meander pools. They determine waterways parameters (width and depth of the water route), stability of riverbeds, as well as durability and facilities functionality.

Słowa kluczowe

PL

hydromorfologiczne uwarunkowania; wody rzeczne; Międzynarodowa Droga Wodna E 40

EN

hydro-morphological fonditions; river water; E 40 International Water Route

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 6
• Strony: 232--235
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., rys.

Twórcy

autor

Babiński Z.

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Instytut Geografii

autor

Habel M.

• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Instytut Geografii

Bibliografia

• 1. Z. BABIŃSKI, 1992, Współczesne procesy korytowe dolnej Wisły, Prace Geograficzne, IGiPZ PAN, 157.
• 2. Z BABIŃSKI, 2002, Wpływ zapór na procesy korytowe rzek aluwialnych, Wyd. Akademii Bydgoskiej, Bydgoszcz.
• 3. Z. BABIŃSKI, M. HABEL, 2012. Rozwój koryta dolnej Wisły na tle zagospodarowania dna doliny, Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego nr 77 - „Antropopresja w wybranych strefach morfoklimatycznych - zapis zmian w rzeźbie i osadach”, UŚ Sosnowiec, s. 53-61.
• 4. M. HABEL, 2010. Zasięg oddziaływania stopnia wodnego we Włocławku na wahania stanów wód dolnej Wisły, Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 68, s. 9.
• 5. M. HABEL, 2011. Morfodynamika dna doliny dolnej Wisły poniżej Zbiornika Włocławskiego, IGiPZ PAN Warszawa (maszynopis pracy doktorskiej).
• 6. SA SCHUMM, 1981. Evolution and response of the fluvial system sedimentologic implications, SEPM, Special Publ., 31, s. 19-29.