Projektowanie pracy - potrzeba redefinicji podejścia do problematyki work-design

• Autorzy: Hauk Mateusz

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0014.0961

Warianty tytułu

EN

Work-design -the need for a redefinition of an approach to the work-design problem

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem artykułu było dokonanie przeglądu podejść do projektowania pracy, jak również zmian na rynku pracy. które skłaniają do redefinicji ujęcia problematyki work-design. W artykule opisano koncepcje i podejścia do projektowania pracy (zarówno te znane na gruncie polskim, jak również te, którym w literaturze polskiej poświecono mniej uwagi), które cieszyły się największym zainteresowaniem w naukach o zarządzaniu i pracy oraz przez lata kształtowały wytyczne praktyczne: naukowe zarządzanie Taylora. koncepcję Herzberga, model JCM Hackmana i Oldhama, witaminowy model Warra, koncepcję wymagań - kontroli Karaska, interdyscyplinarne podejście do projektowania pracy Campiona i Thayera. Opisano równiej najważniejsze zmiany na rynku pracy, które wpłynęły na potrzebę rozszerzenia puli cech pracy ważnych z punktu widzenia dobrostanu pracowników, wskazując jednocześnie na potrzebę projektowania pracy z perspektywy me tylko jednostki, ale także zespołu, przy uwzględnieniu wpływu i współodpowiedzialności pracowników.

EN

The main objective of this article was to review „work-design" the ones as well as changes in the labor market that lead to a redefinition of the approach to work-design. The article describes these concepts and approaches to work-design (both those known in Poland and those with less attention given in Polish literature), which enjoyed the greatest interest in the management and work sciences and for years shaped practical guidelines: Management Theory by Taylor, Herzberg Theory, JCM Model by Hackman and Oldham, Warr's Vitamin Model, Job Demands-Control Theory by Karasek, Interdisciplinary Approach to Work Design by Campion and Thayer. The most important changes on the labor market were also described, which influenced the need to expand the list of features of work important from the point of view of employee well-being, indicating at the same time the need to design work from the perspective of not only the individual but also the team, taking into account the impact and co-responsibility of employees.

Słowa kluczowe

PL

projektowanie pracy; cechy pracy; charakterystyka pracy; środowisko zawodowe; zadowolenie z pracy; dobrostan pracowników

EN

job design; job features; core job characteristics; work environment; job satisfaction; employee well-being

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2020
• Tom: nr 4
• Strony: 32--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz.

Twórcy

autor

Hauk Mateusz

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• [1] HACKMAN, R.J OLDHAM, G.R. Work Design. Massachusetts - Menlo Park, California - London- Amsterdam - Don Milis, Ontario - Sydney: Addison - Wesley Pub Company Reading, 1980.
• [2] De VARO, J., Li, R., BROOKSHIRE, D. Analysing the job characteristics model: new support from a cross - section of establishments. International Journal of Human Resource Management 2007,18,6:986-003.
• [3] FRIED, Y., FERRIS, G. R. The Validity of the Job Characteristics Model: a Review and Meta - Analysis Personnel Psychology 1987,40:287-322.
• [4] MORGESON, F.P, HUPMHREY S.E. The Work Design Questionnaire (WDQ): Developing and validating a Comprehensive Measure for Assessing Job Design and the Nature of Work. Journal of Applied Psychology 2006,91,6:1321-1339.
• [5] HAUK, M. Czynniki środowiskowe warunkujące zadowolenie z pracy. Weryfikacja zmodyfikowanej Koncepcji właściwości pracy Hackmana i Oldhama. [Factors determining job satisfaction - verification of the modified Job Characteristic Model by Hackman and Oldham]. Praca doktorska, 2019.
• [6] BISWAS, M., SUAR, D. Antecedents and Consequences of Employer Branding. Journal of Business Ethics. 2016,136,1:57-72.
• [7] PARKER,S.K.,WALL,T.D.,CORDERY,J.L. Future work design research and practice: Towards an elaborated model of work design. Journal of Occupational and Organizational Psychology 2017,4,4:413-440.
• [8] HERZBERG, F, MAUSNER, B., SNYDERMAN, B.B. The motivation to work. New York: Wiley and Sons, 1959.
• [9] KING, N. Claryfication and evaluation of the two-factor theory of job satisfaction. Psychological Bulletin 197074: 18-31.
• [10] JOHNS, G., XIE, J. L., FANG, Y. Mediating and Moderating Effects in Job Design. Journal of Management 1992,18,4: 657- 676.
• [11] MEYERDING, S.G.H. Job Characteristics and Job Satisfaction: A Test of Warr’s Vitamin Model in German Horticulture. The Psychologist - Manager Journal 2015,18,2:86-107.
• [12] De JONGE, J., SCHAUFELI, W. Job characteristics and employee well - being: a test of Warr’s Vitamin Model in health care workers using structural equation modeling. Journal of Organizational Behavior 1998,19:387-407.
• [13] HOANG, T. G, CORBIÉRE M., NEGRINI, A., PHAM, M.K., REINHARZ, D. Validation of the Karasek - Job Content Questionnaire to measure job strain in Vietnam. Psychological Reports 2013,113,2:363-379.
• [14] JOHNSON, J.V., HALL, E.M. [ Job strain, work place social support, and cardiovascular disease: a cross - sectional study of a random sample of the Swedish working population].American Journal of Public Health 1988,7810: 1336- 1342.
• [15] HAUSSER, JA., MOJZISCH, A., NIESEL, M., SCHULZHARDT, S. [ The years on: A review of recent research on the Job Demand - Control (Support) model and psychological well - being. Work & Stress 2010,241:1-35.
• [16] DERBIS, R., BAKA, Ł. Znaczenie wsparcia społecznego i zaangażowania w pracę dla związku stresorów w pracy i wypalenia zawodowego. [The importance of social support and commitment to work for the relationship of stressors at work and burnout]. Czasopismo Psychologiczne 2011,17,2:277-287.
• [17] CAMPION, M.A., THAYER, P.W. Development and Field Evaluation of an Interdisciplinary Measure of Job Design. Journal of Applied Psychology 1985,70,1:29-43.
• [18] CAMPION, M. A., THAYER, P. W. Job Design: Approaches, Outcomes, and Trade-offs. Organizational Dynamics 1987,15,3: 66-79,
• [19] SALAS, E., CHEN, G., KOZLOWSKI, S.W. J. A Century of Progress in Industrial and Organizational Psychology: Discoveries and the Next Century. Journal of Applied Psychology 2017,1023:589-598.
• [20] SPIELER, I., STAMOV-ROßNAGEL, A., KAPPA, H., SCHEIBE, S. Help or Hindrance? Day-Level Relationships Between Flextime Use, Work – Non work Boundaries, and Affective Well - Being. Journal of Applied Psychology 2017,102,1:67-87.
• [21] JACHNIS, A. Psychologia organizacji. Kluczowe zagadnienia. [Organizational Psychology. Key issues]. Wydawnictwo Difin, Warszawa 2008.
• [22] BLIKLE, A.C. Doktryna jakości. Rzecz o turkusowej samoorganizacji. [ Doctrine. It’s about turquoise self-organization]. Andrzej Blikle, Warszawa 2016.
• [23] LIPIŃSKA-GROBELNY,A. Pracownik portfolio-analiza współczesnej wieloetatowości. [ Portfolio employee - analysis of contemporary multi-employment]. Organizacja i Kierowanie 2013,2,155:133-143.
• [24] BERG, J. M., WRZESNIEWSKI, A., & DUUON, J. E.[Perceiving and responding to challenges in job crafting at different ranks: When proactivity requires adaptivity]. Journal of Organizational Behavior, 2010,31,158-186.
• [25] HACKMAN, R. J., OLDHAM, G. R. [ Not what it was and not what it will be: The future of job design research]. Journal of Organizational Behavior, 2010,31,463-479.
• [26] HUMPHREY, S. E., NAHRGANG, J. D., MORGESON, F. P. [Integrating Motivational, Social, and Contextual Work Design Features: A Meta - Analytic Summary and Theoretical Extension of the Work Design Literature]. Journal of Applied Psychology, 2007,92,5,1332-1356.
• [27] JUDGE, T. A., HELLER, D., MOUNT, M. Five - Factor Model of Personality and Job Satisfaction: A Meta - Analysis. Journal of Applied Psychology, 2002,87,530-541.
• [28] JUDGE, T.A., BONO, J. E.,THORESEN, C. J., PATTON, G. K. [ The Job Satisfaction - Job Performance Relationship: A Qualitative and Quantitative Review]. Psychological Bulletin, 2001,127,3,376-407.
• [29] KOŻUSZNIK, B. Zespół pracowniczy wobec wyzwań nowych modeli organizacji. [A team of employees in the face of challenges of new organizational models]. W: Górnik-Durose, M., Kożusznik, B. (red.). Perspektywy Psychologii Pracy, 2007, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
• [30] LALOUX, F Pracować inaczej [ Working differently]. Warszawa: Wydawnictwo Studio EMKA, 2014.
• [31] STACHOWSKA, S. Oczekiwania przedstawicieli pokolenia Y wobec pracy i pracodawcy. [ Genaration Y expectations toward work and organisation]. Zarządzanie Zasobami Ludzkimi, 2,33-56.
• [32] HAUK, M. Czynniki warunkujące zadowolenie z pracy - weryfikacja zmodyfikowanej Koncepcji Właściwości Pracy Hackmana i Oldhama. [ Factors determining job satisfaction - verification of the modified Job Characteristic Model by Hackman and Oldham]. Rozprawa doktorska. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 2019.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).