Ewolucja środowiska w rynnie jeziora Jasień w obrazie palinologicznym i zmian fauny Cladocera

• Autorzy: Miotk-Szpiganowicz G. , Niska M.

Warianty tytułu

EN

Environmental change in the Jasień Lake trough as revealed by palynology and Cladocera faunal change

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In order to reconstruct the environmental history of the Jasień Lake trough, pollen analysis and an analysis of Cladocera remains have been simultaneously carried out. Sediments for pollen research have been collected in the bay section of the Jasień Lake and in the Obrowo Małe peat bog. Cladocera remains have been sampled in two sites within a peat bog adjacent to the Obrowe Duże Lake. Preparation of samples for both analyses followed standard procedures. Numerical data have been elaborated using the POLPAL software. The results of the palynological study have allowed to decipher vegetation history since the Boreal period. The peat bog of Obrowo Małe began to form at the onset of the Atlantic period. Cladocera remains yielded information about phases of water body evolution in the part of the Obrowo Duże Lake, which subject to silting transformed into a low-level valley bog, and then into a transitional peat bog. Pollen and Cladocera analyses have been carried out on material collected at dissimilar sites, which practically excludes the possibility of correlation of results and allowed one only to reconstruct the major hydrological changes, common for the entire region. In the latest Holocene, in the Jasień Lake trough a trend towards water level decrease is observed due to both climatic and human impact. Further changes included the rise of trophic level in the lake and vegetation succession onto the shallower parts of the lake.

PL

Na obszarze rynny jeziora Jasień zlokalizowano cztery stanowiska, dla których wykonano analizę palinologiczną i analizę szczątków Cladocera. Celem badań było odtworzenie przemian środowiska przyrodniczego na tym terenie. Rdzenie, z których pobrano próby do analiz, składały się głównie z osadów typu gytia i torf. Próbki do analiz wykonywano według standardowych procedur. Do obróbki danych liczbowych wykorzystywano program POLPAL. Otrzymane wyniki palinologiczne umożliwiły odtworzenie historii roślinności badanego terenu począwszy od okresu borealnego, a analiza szczątków Cladocera dostarczyła informacji o fazach rozwoju części zbiornika jeziornego Obrowo Duże.

Słowa kluczowe

EN

palaeolimnology; palynological analysis; Cladocera analysis

PL

paleolimnologia; analiza pyłkowa; analiza Cladocera

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 7
• Strony: 102--112
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., rys.

Twórcy

autor

Miotk-Szpiganowicz G.

• Państwowy Instytut Geologiczny, Oddział Geologii Morza, ul. Kościerska 5, 80-328 Gdańsk

autor

Niska M.

• Akademia Pomorska, Zakład Geomorfologii i Geologii Czwartorzędu, ul. Partyzantów 27, 76-200 Słupsk

Bibliografia

• Berglund B.E. 1979. Pollen analysis. [W:] B.E. Berglund (red.), Palaeohydrological changes in the temperate zone in the last 15000 years. Subproject B, 2: 133–167.
• Czaja M. 2000. Ewolucja południowej części jeziora Obrowo Duże w świetle zmienności fauny Cladocera strefy płytkowodnej (profil D1). Praca magisterska. Archiwum AP w Słupsku.
• Faegri K., Iversen J. 1975. Textbook of pollen analysis. Munksgaard, Copenhagen.
• Florek W., Alexandrowicz S.W., Pazdur A. 1999. Zmiany poziomu wody w jeziorze Jasień na tle ewolucji środowiska w późnym vistulianie i holocenie. [W:] A. Pazdur, A. Bluszcz, W. Stankowski, L. Starkel (red.), Geochronologia górnego czwartorzędu Polski w świetle datowania radiowęglowego i luminescencyjnego. Wrocław: 199–206.
• Frey D.G. 1986. Cladocera analysis. [W:] B.E. Berglund (red.), Handbook of Holocene Palaeoecology and Palaeohydrology. Wiley, Chichester, s. 667–692.
• Latałowa M., Ralska-Jasiewiczowa M., Miotk-Szpiganowicz G., Zachowicz J., Nalepka D. 2004. Fagus sylvatica L. – Beech. Isopollen History of Trees and Shrubs. [W:] M. Ralska-Jasiewiczowa (red.), Late Glacial and Holocene History of Vegetation in Poland Based on Isopollen Maps. W. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków, s. 95–105.
• Ralska-Jasiewiczowa M., Miotk-Szpiganowicz G., Zachowicz J., Latałowa M., Nalepka D. 2004. Carpinus betulus L. – Hornbeam. Isopollen History of Trees and Shrubs. [W:] M. Ralska-Jasiewiczowa (red.), Late Glacial and Holocene History of Vegetation in Poland Based on Isopollen Maps. W. Szafer Institute of Botany Polish Academy of Sciences, Kraków, s. 69–79.
• Skrzypczak M. 2000. Ewolucja południowej części Jeziora Obrowo Duże w świetle zmienności fauny Cladocera strefy średniowodnej (profil D3). Praca magisterska. Archiwum AP w Słupsku.
• Szeroczyńska K. 1995. Cladocera w osadach Jeziora Biskupińskiego (Cladocera in sediments of the Biskupińskie Lake). [W:] W. Niewiarowski (red.), Zarys zmian środowiska geograficznego okolic Biskupina pod wpływem czynników naturalnych i antropogenicznych w późnym glacjale i holocenie. Turpress, Toruń, s. 181–199.