Inventory photographs and drawings of an old farmhouse (built ca. 1922) in Ostra Gora, Korycin Commune, Bialystok Region, N-E Poland

• Autorzy: Brzozowska Paula M. , Cwalińska Marzena , Szewczyk Jarosław

Identyfikatory

DOI

10.24427/aea-2019-vol11-no3-02

Warianty tytułu

PL

Inwentaryzacja domu z 1922 roku w Ostrej Górze w gminie Korycin na Białostocczyźnie

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The objective of the paper is to contribute to the knowledge of vernacular architecture in N-E Poland, especially concerning interiors of country houses in the region of Białystok. The apparent abundance of previously published contributive works, relevant to the subject matter, is elusive, as this subject has not been studied exhaustively yet. In particular, both the diversity of interior arrangements and their accumulative nature still seem very promising research issues. In this article, inventory illustrations of a timber house dated 1922 in Ostra Góra, Korycin commune, N-E Poland, are presented to the public, with the aim to record and preserve the relevant cultural heritage information. Since its erection, the interior of the surveyed house has been accumulating pieces of furniture, different equipment items and various adornments that have eventually amounted to a unique conglomeration, an amalgam of things, forms and patterns. Surprisingly, the final aesthetics of the interior have proven complex but quite uniform, being the astonishing result of old aesthetics, lore and patterns supported by new technologies. The conclusion has been drawn that one of the distinctive features of the region of Białystok is the cumulative nature of its country houses whose interiors can be perceived as a sort of a legacy transcript of great cultural value.

PL

Artykuł ma w zamierzeniu autorów być wkładem w poznanie i dokumentowanie wernakularnej architektury wiejskiej północno-wschodniej Polski, a w szczególności Białostocczyzny. Ten ogólny kierunek badawczy, mimo wielokrotnego przywoływania w szeregu publikacji naukowych, stanowi zagadnienie dalekie od wyczerpania, co poniekąd wynika ze specyfiki ludowej kultury materialnej regionu (w szczególności wiejskiego budownictwa i wystroju wnętrz mieszkalnych), mianowicie jej różnorodności i akumulatywności. Przykładem akumulatywności jest tytułowy, omawiany tu budynek, czyli drewniany dom we wsi Ostra Góra w gminie Korycin, wzniesiony w 1922 roku. Od tego czasu stale nawarstwiały się w nim, zwłaszcza w jego wnętrzu, estetyki właściwe kolejnym upływającym dekadom, a wraz z nimi wnętrze domu akumulowało wzory ornamentalne, elementy wyposażenia i umeblowania, itp. Oczekiwać można byłoby więc wizualnego chaosu, tymczasem wnętrze badanego domu wydaje się estetycznie spójne i dojrzałe (więc tym bardziej interesujące jako wytwór ludowego rozumienia przestrzeni), co zresztą ukazano tu na wybranych ilustracjach dokumentacyjnych: fotografiach i rysunkach inwentaryzacyjnych, wykonanych jesienią 2018 roku. Wywód oparty na materiale inwentaryzacyjnym zwieńczono wnioskiem o addytywnej akumulatywności jako specyficznej cesze wnętrz wiejskich domów Białostocczyzny. Wnętrza takie, w których współczesność łączy się z pozornie minionymi tradycjami, można uważać za cenne jako rodzaj zapisu czasu, a zarazem zapisu dziedzictwa kulturowego.

Słowa kluczowe

EN

vernacular architecture; vernacular houses; vernacular home interiors; Podlasie region; Białystok Region

PL

architektura rodzima; domy wiejskie; kultura ludowa; wnętrza budynków; Podlasie; Białostocczyzna

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej
• Czasopismo: Architecturae et Artibus
• Rocznik: 2019
• Tom: Vol. 11, no. 3
• Strony: 21--41
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., rys.

Twórcy

autor

Brzozowska Paula M.

• studentka Politechniki Białostockiej, Wydziału Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

autor

Cwalińska Marzena

• studentka Politechniki Białostockiej, Wydziału Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

autor

Szewczyk Jarosław

• Politechnika Białostocka, Wydział Architektury, ul. O. Sosnowskiego 11, 15-893 Białystok

Bibliografia

• 1. Antoniuk A., Dworakowska E., Szewczyk J. (2018), Inwentaryzacja domu wiejskiego we wsi Ploski w gminie Bielsk Podlaski, „Architecturae et Artibus”, 37, vol. 10, 5-20.
• 2. Aramowicz H., Bocheń M., Szewczyk J. (2017), Inwentaryzacje dwóch starych wiejskich domów we wsi Baranki w gminie Juchnowiec, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 23, 267-282.
• 3. Bartnicka M., Bogusz-Krzemień A., Szewczyk J. (2017), Wzorce kształtowania wnętrza domu wiejskiego na Sejneńszczyźnie, „Architecturae et Artibus”, 33, vol. 9, 5-23.
• 4. Bednarska A, Bernacka K., Szewczyk J. (2017), Inwentaryzacje wnętrz wiejskich domów we wsi Lesznia w gminie Suraż, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 23, 255-266.
• 5. Biernacka A., Garwolińska N., Szewczyk J. (2014), Fenomen domu wiejskiego na Podlasiu (z badań we wsi Olendy w gminie Rudka w 2014 roku), „Architecturae et Artibus”, 22, vol. 6, 5-25.
• 6. Czarkowska M., Kuczyńska U.(2016a), Domy drzewowapienne w gminach Klukowo i Ciechanowiec na Podlasiu, „Architecturae et Artibus”, 27, vol. 8, 5-12.
• 7.Czarkowska M., Kuczyńska U. (2016b), Domy stry chulcowe w gminach Klukowo, Ciechanowiec i Brańsk na Podlasiu, „Architecturae et Artibus”, 27, vol. 8, 13-20.
• 8. Dakowicz D. (2018), Inwentaryzacja starego drewnianego domu we wsi Protasy w gminie Zabłudów, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 24, 199-214.
• 9. Daniszewska M.(2015), Wyniki badań pieców kaflowych w domach wiejskich w gminach Siemiatycze i Dobrzyniewo Duże, „Architecturae et Artibus”, 25, vol. 7, 15-22.
• 10. Depczyńska A.(2018), Inwentaryzacja wnętrza starego wiejskiego domu we wsi Olmonty, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 24, 215-234.
• 11 .Dobrońska A., Szewczyk J.(2018), Budynki z nietypowych materiałów w gminach Ostrów Mazowiecka i Zaręby Kościelne w Polsce PółnocnoWschodniej - wyniki poszukiwań terenowych w 2017 roku, „Architecturae et Artibus”, 36, vol. 10, 25-35.
• 12. Drągowska B. et al.(2015), Nowe wyniki badań systemów piecowo-kominowych z drugiej połowy XX wieku w wiejskich domach gminy Michałowo, „Architecturae et Artibus”, 23, vol. 7, 10-24.
• 13. Krzywińska A., Kułaczewska-Biełach M. Szewczyk J.(2016), Tradycyjne wiejskie domy w Haćkach na Białostocczyźnie – stan w 2015 roku, na wybranych przykładach,„Architecturae et Artibus”, 29, vol. 8, 82-93.
• 14. Kurnicka M. M., Pietrusewicz N., Szewczyk J. (2016a),Gliniane budownictwo we wsi KalinówkaBasie, „Architecturae et Artibus”, 29, vol. 8, 94-101.
• 15. Kurnicka M. M., Pietrusewicz N., Szewczyk J. (2016b),Budownictwo z materiałów miejscowych na kilku przykładach z gminy Wysokie Mazowieckie (na pograniczu podlasko-mazowieckim), „Architecturae et Artibus”, 30, vol. 8, 20-25.
• 16. Marzec P. et al.(2016), Tekstylia w domu wiejskim w gminie Michałowo, Pracownia Filmu, Dźwięku i Fotografii w Michałowie, Michałowo.
• 17. Perkowska J. et al. (2014), „Pokuć”, czyli tradycyjny kąt obrzędowy we wnętrzu wiejskiego domu mieszkalnego na Białostocczyźnie – wyniki badań z lat 2012-2013, „Architecturae et Artibus”, 20, vol. 6, 50-64.
• 18. Remiszewska M., Sawicka Z., Szewczyk J. (2014), Nowe wyniki badań wnętrz wiejskich domów mieszkalnych na Białostocczyźnie – na tle dwustuletnich badań miejscowej tradycji kształtowania przestrzeni mieszkalnej, „Architecturae et Artibus”, 22, vol. 6, 62-87.
• 19. Rogozińska M. et al.(2016), Z badań domów wiejskich w gminie Michałowo, „Architecturae et Artibus”, 27, vol. 8, 76-91.
• 20. Szewczyk J.(2018), Rozważania o domu, Oficyna Wydawnicza PB, Białystok, DOI: 10.24427/978-83-65596-53-6.
• 21.Woszczenko A., Szewczyk J. (2016), Rysunkowe inwentaryzacje wnętrz wiejskich domów w gminach Hajnówka i Dubicze Cerkiewne – nowe wyniki poszukiwań terenowych, „Biuletyn Konserwatorski Województwa Podlaskiego”, 22, 143-154.