Rewaloryzacja wieży widokowej w Cedyni wraz z jej otoczeniem

• Autorzy: Tuszyński Mariusz

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK75CEDYNIA

Warianty tytułu

EN

Revitalization of the observation tower in Cedynia and its surroundings

• Języki publikacji: PL EN

Abstrakty

PL

Artykuł poświęcony jest wieży widokowej zlokalizowanej w Cedyni. Obiekt zaprojektowano i zrealizowano w roku 1895 jako pomnik wojenny upamiętniający poległych mieszkańców miasta – żołnierzy pruskich biorących udział w niemieckich wojnach zjednoczeniowych (1864–1871). Po II wojnie światowej monument znalazł się w granicach państwa polskiego. Sposób użytkowania obiektu od jego powstania aż po dzień dzisiejszy zmieniał się kilkakrotnie. W tekście przedstawiono genezę powstania wieży, jej stan techniczny wraz z oceną zachowanych wartości historycznych, wyniki z badań laboratoryjnych oraz opisano sposób przeprowadzenia rewaloryzacji zabytku i jego najbliższego otoczenia.

EN

The article is dedicated to the observation tower located in Cedynia. The structure was designed and constructed in 1895 as a war memorial commemorating the fallen residents of the town—Prussian soldiers who participated in the German unification wars (1864–1871). After the Second World War, the monument became a part of the Polish state. The purpose of the tower has changed several times since its construction up to the present day. The text presents the origins of the tower, its current condition along with an assessment of the preserved historical values, laboratory test results, and describes the method of the monument’s restoration and its immediate surroundings.

Słowa kluczowe

PL

wieża widokowa; pomnik wojenny; Cedynia; rewaloryzacja

EN

observation tower; war memorial; Cedynia; revitalization

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2023
• Tom: Nr 75
• Strony: 86--103
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Tuszyński Mariusz

• Katedra Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie

• https://orcid.org/10.48234/WK75CEDYNIA

Bibliografia

• Opracowania / Secondary sources
• 1. Domasłowski Wiesław, Kęsy-Lewandowska Maria, Łukaszewicz Jadwiga W., Badania nad konserwacją murów ceglanych, Toruń 1998.
• 2. Melcher Ernest E., Der Ausichtturm auf dem Schützenberge bei Zehden, „Mitteilungen des Touristenclubs für die Mark Brandenburg” 1895, nr 4.
• 3. Melcher Ernest E., Heimatkunde von Zehden und Umgebung, Frankfurt (Oder) 1891.
• 4. Migdalski Paweł, Wprowadzenie, [w:] Cedynia i okolice przez wieki, Terra Incognita, t. 6, red. Paweł Migdalski, Chojna–Szczecin 2013.
• 5. Paluszyński Tomasz, Historia Niemiec i państw niemieckich. Zarys dziejów politycznych, Poznań 2006.
• Dokumentacja / Documentation
• 6. Pakiet-Czerlikowska Anna, „Dokumentacja z przebiegu prac konserwatorskich obiektu wieży widokowej w Cedyni wraz z rewaloryzacją otoczenia w ramach zadania pn.: »Remont wieży widokowej w Cedyni«”, Myślibórz 2020, mps w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie.
• 7. Palacz Ewa, „Stan zachowania, program prac konserwatorskich do wieży widokowej w Cedyni”, Szczecin 2016, mps w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie.
• 8. Słomiński Michał, „Karta ewidencyjna zabytku. Wieża widokowa w Cedyni”, Szczecin 1996, mps w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie.
• 9. Sowa-Holewińska Barbara, „Wieża widokowa w Cedyni – badania laboratoryjne”, Kraków 2016, mps w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie.
• 10. Tuszyński Mariusz, „Remont wieży widokowej w Cedyni wraz z rewitalizacją otoczenia, iluminacją obiektu, budowa: instalacji oświetlenia zewnętrznego, monitoringu, schodów terenowych, murków oporowych oraz elementów małej architektury”, Szczecin 2016, mps w zbiorach Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Szczecinie.
• Źródła elektroniczne / Electronic sources
• 11. http://pomeranica.pl/wiki/Gmina_Cedynia#cite_note-19 (dostęp: 18 VIII 2022).
• 12. http://www.rpo.wzp.pl/wiadomosci/wiezy-widokowa-w-cedyni-odzyskala-dawny-blask-eurofundusze-pomogly-w-rewitalizacji-zabytku (dostęp: 20 VIII 2022).
• 13. https://cedynia.pl/cedynska-wieza-widokowa-otwarta-po-remoncie/ (dostęp: 28 IV 2023).
• 14. https://cedynia.pl/wieza-widokowa-w-cedyni/ (dostęp: 18 VIII 2022).
• 15. https://szczecin.wyborcza.pl/szczecin/7,34939,27045340,historyczna-wieza-widokowa-w-cedyni-jest-jak-nowa-obowiazkowy.html (dostęp: 28 IV 2023).
• 16. https://www.igryfino.pl/artykul/8751,zamkneli-wieze-na-4-spusty (dostęp: 28 IV 2023)

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024)