Pomniki i tablice w Iwoniczu Zdroju upamiętniające zasłużonych lekarzy, prekursorów leczenia uzdrowiskowego

• Autorzy: Cwanek J. , Trybuchowicz A.

Warianty tytułu

EN

Monuments and plaques in Iwonicz Zdrój commemorating meritorious doctors, precursors of spa treatment

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wstęp i cel: W Iwoniczu Zdroju znajdują się trwałe pamiątki po lekarzach prekursorach leczenia uzdrowiskowego. Celem pracy jest przedstawienie lekarzy, którym postawiono pomniki lub zostali patronami pamiątkowych tablic. Materiał i metody: Każda pamiątka miała założoną kartę inwentaryzacyjną i dokumentację fotograficzną. W opracowaniu wykorzystano materiały z opracowań naukowych oraz z monografii. Wyniki: W Iwonicza Zdroju znajdują się dwa pomniki lekarzy: Wojciecha Oczki i Józefa Dietla oraz tablica pamiątkowa dr Józefa Aleksiewicza. W wydanym w 1578 r. dziele „Cieplice”, Oczko zaliczył Iwonicz do znanych uzdrowisk w Polsce i opisał jego walory lecznicze. Rok 1578 umownie przyjęto za początek lecznictwa uzdrowiskowego w Iwoniczu. Dietl był w Iwoniczu 1856 roku. W pracy „Źródła lekarskie w Iwoniczu”, nazwał Iwonicz księciem wód jodowych. Patronem tablicy pamiątkowej jest Józef Aleksiewicz, prekursor współczesnej ortopedii i rehabilitacji. Wnioski: Zadaniem trwałych pamiątek jest przypominanie o postaciach do których nawiązują, oddawanie im szacunku i przekazanie o nich wiedzy następnym pokoleniom. Wśród nich są lekarze, którzy mieli znaczący wpływ na rozwój lecznictwa uzdrowiskowego.

EN

Introduction and aims: In Iwonicz-Zdrój there are permanent remembrances of doctors precursors to spa treatment. The aim of the work is to present the doctors who were erected monuments or became patrons of commemorative plaques or streets. Material and methods: Each remembrance had an inventory card and photographic documentation. The study uses materials from scientific papers and monographs. Results: In Iwonicz Zdrój there are two monuments of Wojciech Oczko and Jozef Dietl and a memorial board of Jozef. Aleksiewicz. In “Cieplice” published in 1578, Oczko counted Iwonicz to well-known spas in Poland and described his healing qualities. The year 1578 was conventionally accepted for the beginning of spa treatment in Iwonicz. Dietl was in Iwonicz in 1856. In the work “Sources of medicine in Iwonicz” he called Iwonicz the prince of iodine waters. The patron of the memorial board is Jozef Aleksiewicz, the precursor of modern orthopedics and rehabilitation. Conclusions: The task of permanent memorabilia is to remind people of the characters to whom they refer, to give them respect and to pass knowledge about them to the next generations. Among them are doctors who had a significant impact on the development of spa treatment.

Słowa kluczowe

PL

Iwonicz Zdrój; lekarze; leczenie uzdrowiskowe; prekursorzy leczenia uzdrowiskowego; pomniki; tablica pamiątkowa

EN

Iwonicz Zdrój; doctors; spa treatment; precursors of spa treatment; monuments; memorial boards

• Wydawca: Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Szczecinie
• Czasopismo: Problemy Nauk Stosowanych
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 8
• Strony: 147--154
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., fot.

Twórcy

autor

Cwanek J.

• Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, Wydział Medyczny

autor

Trybuchowicz A.

• Szpital Wojewódzki w Tarnobrzegu

Bibliografia

• [1] Aleksiewicz Cz.: Dr Józef Aleksiewicz życie i działalność. Iwonicz Zdrój, 2007, 9, 95-104.
• [2] Ciepły S.: Portrety uzdrowisk, Iwonicz Rymanów. „Galicyjska Gazeta Lekarska”, 2016, 3, 25-30.
• [3] http://www.wikiwand.com/pl/Wojciech_Oczko.
• [4] Janczy J.: Dr Józef Aleksiewicz (1884-1957) patriota. Galicyjska Gazeta Lekarska, 2018, 5, 50-51.
• [5] Jandziś S., Zaborniak S.: Działalność dra Józefa Aleksiewicza na rzecz rozwoju ortopedii i rehabilitacji w Iwoniczu-Zdroju (1921-1957). Ortopedia Traumatologia Rehabilitacja, 2016; 4, 393-401.
• [6] Józefczyk-Habrat H.: Władysław Kandefer-rys historyczny. Iwonicz Zdrój, 2011-2013, 11, 82-83.
• [7] Karpiński W., Mackoś M., Cieślukowski Z.: Operat uzdrowiskowy, Uzdrowisko-Iwonicz Zdrój. Fundacja „Uzdrowiska” Warszawa (brak daty wydania).
• [8] Kita J.: Lekarze uzdrowiskowi w Iwoniczu Zdroju do 1939 r. Portret zbiorowy. [W:] Tradycje i perspektywy rozwoju kultury uzdrowiskowej w Iwoniczu Zdroju w kontekście europejskim, (red. Płonka-Syroka B., Kaźmierczak A., Jandziś S.: Syroka A.), Oficyna Wyd. Arboretum, Wrocław 2018, 51-76.
• [9] Kiwerski J.: Znaczenie aktywności ruchowej i następstwa bezruchu osób niepełnosprawnych, [w:] Sport w Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Materiały Konferencji Naukowej, Olsztyn 01.07. 2000, 33-40.
• [10] Kowolik P.: Nurty kultury fizycznej w myśli pedagogicznej polskiego odrodzenia. Nauczyciel i Szkoła, 2015, 1, 133-139.
• [11] Lipelt R.: Rozwój infrastruktury kulturowej uzdrowiska Iwonicz-Zdrój do II wojny światowej. [w:] Tradycje i perspektywy rozwoju kultury uzdrowiskowej w Iwoniczu Zdroju w kontekście europejskim, (red. Płonka-Syroka B., Kaźmierczak A., Jandziś S., Syroka A.), Oficyna Wyd. Arboretum, Wrocław 2018, 41-50.
• [12] Lisowski W.: Prekursorzy medycyny polskiej, t. 1. Warszawa 2008.
• [13] Majorek Cz: Galicyjskie koncepcje organizacji szkolnictwa pedagogicznego z lat 1865-1870. Rozprawy z Dziejów Oświaty, 1968, 11, 125-180.
• [14] Michalak J.: Historia Iwonicza Zdroju. [W:] Iwonicz Zdrój-monografia, Iwonicz Zdrój 1984, 39-77.
• [15] Oleś A., Dębicki K., Iwonicz zakład zdrojowo-kąpielowy i klimatyczny. Złoczów 1896.
• [16] Papierkowski J.: Historia i rozwój Iwonicza-Zdroju. „Nowiny Społeczno-Lekarskie”, organ Związku Lekarzy Państwa Polskiego, odbitka z 1936, 10, 3.
• [17] Piątkowski S.: Dr med. Józef Aleksiewicz (1884-1957) wspomnienie pośmiertne. Chirurgia Narządów Ruchu i Ortopedia Polska, 1958, 3, 205-207.
• [18] Roszkowski J. (red): Józef Aleksiewicz bohater Iwonicza-Zdroju. Mons Admirabilis, Iwonicz Zdrój, 2016.
• [19] Wrona-Wolny W.: Józef Dietl jako popularyzator uzdrowiska iwonickiego. [W:] Tradycje i perspektywy rozwoju kultury uzdrowiskowej w Iwoniczu Zdroju w kontekście europejskim (red. Płonka-Syroka B., Kaźmierczak A., Jandziś S., Syroka A.), Oficyna Wyd. Arboretum, Wrocław 2018, 77-89.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).