Tworzenie rynku gazu: ewolucja czy rewolucja?

• Autorzy: Sołtysik M. , Mucha-Kuś K.

Warianty tytułu

Gas market creation – evolution or revolution?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Nieuchronność i sukcesywność wdrażania elementów wspólnotowej polityki energetycznej oraz pozostawiona w tym względzie krajom członkowskim swoboda realizacji celów, powinna przekładać się na działania uwzględniające specyfikę lokalnych rynków, tak aby w możliwie harmonijny sposób przeprowadzić procesy liberalizacyjne. Proces tworzenia i rozwoju rynku energii elektrycznej pozwolił na przestrzeni ostatnich kilkunastu lat, na zebranie dooewiadczeń, które można wykorzystać przy tworzeniu ram i zasad funkcjonowania rynku gazu ziemnego. Osiąganie kamieni milowych w procesie uwalniania rynku gazu może być zatem następstwem wykorzystania sprawdzonych praktyk o ewolucyjnym i sukcesywnie wdrażanym charakterze, prowadzących w konsekwencji do akceptowalnych biznesowo i społecznie zmian. Może być jednak także efektem rozstrzygnięć na drodze niekonsultowanych społecznie i sektorowo, arbitralnych decyzji administracyjnych, nie mających odpowiedniej legitymacji biznesowej. Ewolucja strategii zarządzania pozwala na identyfikację quasioptymalnych mechanizmów, dających zainteresowanym stronom procesu liberalizacji komfort w realizacji zarówno ich indywidualnych celów, jak i uzyskania efektu na poziomie wspólnym. W referacie opisane zostaną wybrane determinanty rynku gazu w tym w szczególności charakterystyka: (i) tworzenia ram prawnych i regulacyjnych funkcjonowania rynku, (ii) jego uczestników, a także (iii) praktycznych efektów zmian wdrażanych na drodze ewolucyjnej i rewolucyjnej.

EN

The inevitability and gradual implementation of elements of EU energy policy, together with the freedomof themethod of use by member states to achieve the policy’s objectives, should be translated into actions to address the specific circumstances of local markets. The aim is to carry out the liberalization processes in the way most harmonious to society. The process of the creation and development of the energy market over the last several years has made it possible to gather broad ranging experience which can be used in developing the framework and principles of the functioning of the gas market. The achievement of milestones in the process of liberating the gas market may, therefore, be a consequence of the use of evolutionary or gradually implemented best practices leading to acceptable changes. Market changesmay, however, also be the result of arbitrary administrative decisions without any social or energy sector consultations. The evolution of management strategies allows for the identification of ‘quasi-optimal’ mechanisms giving interested parties the comfort of achieving both their individual goals as well as the common objectives. This paper describes the selected determinants of the gas market, in particular: (i) the creation of a legal and regulatory framework for the market, (ii) the characteristics of gas market participants, and (iii) the practical effects implemented through evolutionary and revolutionary changes.

Słowa kluczowe

PL

gaz ziemny; rynek gazu; tworzenie rynku; rozwój rynku; koopetycja

EN

gas; gas market; market creation; market development; coopetition

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Polityka Energetyczna
• Rocznik: 2014
• Tom: T. 17, z. 3
• Strony: 97--107
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys.

Twórcy

autor

Sołtysik M.

• TAURON Polska Energia S.A.

autor

Mucha-Kuś K.

• TAURON Polska Energia S.A.

Bibliografia

• [1] CZAKON,W. 2009. Koopetycja – splot tworzenia i zawłaszczania wartości. Przegląd Organizacji nr 12, s. 11–14.
• [2] DYREKTYWA… 2003 – DYREKTYWA 2003/54/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 26 czerwca 2003 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylająca dyrektywę 96/92/WE L 176/37. Dziennik urzędowy Unii Europejskiej 15.7.2003.
• [3] DYREKTYWA… 2009 – DYREKTYWA 2009/73/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE L 211/94 Dziennik urzędowy Unii Europejskiej 14.8.2009.
• [4] HAKANSON, H. i SNEHOTA, I. 2006. No Business is an Island: the Network Concept of Business Strategy. Scandinavian Journal of Management 5, s. 187–200.
• [5] KOMUNIKAT, 2013 – Komunikat Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Nr 2/2013, dnia 19 lutego 2013 r.
• [6] MUCHA-KUŚ, K. i SOŁTYSIK, M. 2012. Tworzenie efektywnego rynku – koopetycja na rynku energii elektrycznej. Zeszyt tematyczny nr I (VII), XVIII Konferencja Naukowo-Techniczna – Rynek Energii Elektrycznej „Energetyka w dobie integracji europejskiej i kryzysu finansowego”, s. 176–181.
• [7] MUCHA-KUŚ i in. 2014 –MUCHA-KŚE, K., ZAMASZ, K. i SOŁTYSIK,M. 2014. Innowacyjne strategie koopetycyjnych zachowań uczestników rynku energii. Międzynarodowa Konferencja Naukowa pt. Innowacje i przedsiębiorczość. Teoria i praktyka, Dąbrowa Górnicza 24–25 kwietnia 2014.
• [8] PRAWO ENERGETYCZNE… 2009 – USTAWA o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 8 stycznia 2010 r. (Dz.U. 2009 nr 21, poz. 104).
• [9] PRAWO ENERGETYCZNE… 2013 – USTAWA o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 26 lipca 2013 r. (Dz.U. 2013, poz. 984).
• [10] RAPORT, 2013 – Rynek energii elektrycznej i gazu w Polsce – stan na 31marca 2014 r. Raport TOE, Warszawa, 30 kwietnia 2014 r.
• [11] ROZPORZĄDZENIE, 2012 – Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 sierpnia 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (Dz.U. 2012 poz. 968).
• [12] SOŁTYSIK, M. i MUCHA-KUŚ, K. 2012. Strategie koopetycji w tworzeniu i funkcjonowaniu Rynku Bilansującego energii elektrycznej. Zeszyt tematyczny nr I (VII) XVIII Konferencja Naukowo-Techniczna – Rynek Energii Elektrycznej „Energetyka w dobie integracji europejskiej i kryzysu finansowego”, s. 212–217.
• [13] SOŁTYSIK, M. i MUCHA-KUŚ, K. 2014. Dooewiadczenia z funkcjonowania hurtowego rynku gazu w Polsce. Konferencja Rynek Gazu, Kazimierz Dolny 25–27 czerwca 2014, s. 33–42.
• [14] TIDSTRÖM, A. 2009. Causes of conflict in intercompetitor cooperation. Journal of Business & Industrial Marketing 7(24), s. 506–518.
• [15] VONORTAS, N. 2000. Multimarket Contract and Inter-Firm Cooperation in R&D. Journal of Evolutionary Economics 10, s. 234–271.