Ocena jakości wód w lateralnych zbiornikach Jutrosin i Pakosław w pierwszych latach funkcjonowania

• Autorzy: Przybyła Cz. , Kozdrój P , Sojka M

Identyfikatory

DOI

10.12912/2081139X.57

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy szczegółowo przeanalizowano jakość wód lateralnych zbiorników retencyjnych Jutrosin i Pakosław w pierwszych latach ich funkcjonowania na tle jakości wód rzek Orli i Radęcy. Zbiornik Pakosław i Jutrosin zostały oddane do eksploatacji odpowiednio w latach 2007 i 2011. Ze względu na wysokie zanieczyszczenie wód rzek Orli i Radęcy związkami biogennymi, podczas opracowania koncepcji ich budowy zastosowano innowacyjne podejście, w którym założono wybudowanie zbiorników na terenach bezpośrednio przyległych do rzeki. Niniejsze badania miały na celu weryfikację gospodarki wodnej prowadzonej na zbiornikach oraz udzielić odpowiedzi na pytanie czy możliwa jest jej optymalizacja w aspekcie ochrony jakości wody w nich retencjonowanych. Przeprowadzone badania wykazały, że ustalony schemat gospodarowania wodą w zbiornikach w pierwszych latach ich funkcjonowania pozwolił na ograniczenie ich zanieczyszczenia. Niższe zawartości związków biogennych w wodach zbiorników niż w wodach zasilających ich rzek wynika z ich pobierania przez producentów pierwotnych (fitoplankton i makrofity) oraz deponowaniu ich w osadach dennych.

EN

Jutrosin and Pakoslaw off-channel reservoirs have been investigated. The water quality in the first years of their usage has been analyzed in connection with the water quality of Orla and Radeca rivers. Pakoslaw and Jutrosin reservoirs were brought into operation in 2007 and 2011. Because of high biogenic pollution in Orla and Radeca rivers, Jutrosin and Pakoslaw reservoirs were based on an innovative concept in which the reservoirs were built on areas directly adjacent to rivers. The scope of this research was to verify the reservoirs’ water management and find out whether any further optimization and advancement in water quality is possible. The results have proven that the current water management scheme allowed to minimize their pollution. Nutrients are absorbed by primary producers (phytoplankton, macrophytes) and deposited in sediments.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia rzeki Orli; zbiornik lateralny; jakość wody

EN

Orla watershed; off-channel reservoir; water quality

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 39
• Strony: 123--135
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., rys.

Twórcy

autor

Przybyła Cz.

• Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Kozdrój P

• Wielkopolski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Poznaniu Rejonowy Oddział w Lesznie

autor

Sojka M

• Wydział Melioracji i Inżynierii Środowiska, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• 1. Dąbrowska J., Markowska J. 2012. Wpływ zbiornika wstępnego na jakość wód retencjonowanych w zbiorniku Mściwojów. Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, 6(2), 37.
• 2. Kondracki J. 2000. Geografia regionalna Polski. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
• 3. Król P., Brandyk A., Dobrzelewski B. 2010. Analiza wpływu retencyjnego zbiornika lateralnego na poziom wód gruntowych terenów przyległych. Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska 2(48), 49–59.
• 4. Pęczuła W., Suchora M. 2011. Analiza przyczyn występowania złej jakości wody w zbiorniku retencyjnym w Kraśniku w pierwszych latach jego funkcjonowania. Przegląd Naukowy – Inżynieria i Kształtowanie Środowiska, 54, 321–332.
• 5. Przybyla C., Kozlowski M. 2004. Wstepne wyniki badan jakosci wod gruntowych w obszarze budowanego zbiornika retencyjnego Jezewo. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Melioracje i Inżynieria Środowiska, 25, 475–486
• 6. Przybyla C., Sosinski M., Pochylska J. 2009. Zmiany jakości wód gruntowych na terenach przyległych do zbiornika retencyjnego Jeżewo. Nauka Przyroda Technologie. Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, 3(3), 100.
• 7. Przybyła Cz., Mrozik K., Sosiński M. 2007. Wstępne wyniki badań jakości wód gruntowych i powierzchniowych w obszarze zbiornika retencyjnego Jeżewo. Zesz. Nauk. Wydz. Bud. i Inż. Środ. Politechniki Koszalińskiej. Inżynieria Środowiska, 23, 761–773.
• 8. Przybyła C., Kozdrój P. 2013. Wpływ zbiornika lateralnego Pakosław na położenie zwierciadła wód gruntowych terenów przyległych. Rocznik Ochrona Środowiska, 15(2).
• 9. Szczykowska J., Siemieniuk A. 2011. Znaczenie zbiorników retencyjnych na terenach rolniczych oraz jakość ich wód. Inżynieria Ekologiczna 26, 103–111.
• 10. Wiatkowski M., Rosik-Dulewska C., Opolski U., Kuczewski K. and Kasperek R. 2013. Water Quality Assessment of Wlodzienin reservoir in the First Year of Its Operation. Annual Set The Environment Protection, T. 15, 2666–2682.
• 11. Wiatkowski M. 2010a. Zmiany wybranych wskaźników jakości wody rzeki Prosny przepływającej przez zbiornik Psurów. Proceedings of ECOpole, 4(2).
• 12. Wiatkowski M. 2010b. Ocena jakości wody zbiornika Komorów na potoku Milikówka. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich, 08/2, 51–64.
• 13. Wiatkowski M. 2013. Wstępne wyniki badań jakości wody małego zbiornika Michalice na Widawie. Inżynieria Ekologiczna nr 35: 117–125.